Jak korzystać ze słownika?

but

  • Definicja
    rzecz zrobiona z wytrzymałego i twardego materiału po to, żeby ją nakładać na stopę dla ochrony i dla ozdoby, występująca w parze
  • Kwalifikacja tematyczna

    CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA

    Ubranie

    rodzaje i części ubrań

  • Relacje znaczeniowe
    synonimy:  bucisko
  • Połączenia
    • drugi, lewy, prawy, jeden but; damskie, męskie; futbolowe, górskie, kowbojskie, lekkoatletyczne, narciarskie, piłkarskie, specjalne, sportowe, strażackie, turystyczne, wojskowe, wyczynowe, żołnierskie; drewniane, gumowe, skórzane, zamszowe; ciężkie, miękkie, płytkie, podbite (gwoździami), podkute, sznurowane, wiązane, wysokie, zapinane na rzepy; białe, czarne, ...; błyszczące, lśniące, świecące; dobre, mocne, porządne, solidne; duże, ciasne, małe, wielkie; niewygodne, odpowiednie; brudne, czyste, niewyczyszczone, przemoczone, przemoknięte, ubłocone, zabłocone; rozchodzone; dziurawe; jesienne, zimowe; zwykłe, eleganckie, markowe, modne, nowe, stare, zniszczone, znoszone buty; buty dziecięce; robocze; trekkingowe, treningowe, traperskie, wspinaczkowe; filcowe, tekstylne; oficerskie, ortopedyczne; włoskie
    • buty kowbojki, lakierki, pionierki, traktory; buty numer ileś, rozmiar ileś
    • buty firmy, marki jakiejś; typu balerinki, mokasyny, traper, ...
    • buty dla dziecka; do biegania, do grania, do tańca; do kostki, do kolan; ze skóry
    • buty za kostkę; na zimę; na zmianę
    • buty z cholewami, z cholewkami; z łyżwami; z ostrogami; z rakami
    • buty na kołkach, na koturnie; na obcasie, na obcasach, na szpilkach; na słoninie, na traktorach
    • buty i bielizna, buty i czapka, dres i buty; dżinsy i buty, garnitur i buty, kapelusz i buty, kijki i buty, koszula i buty, koszulka i buty, kurtka i buty, mundur i buty, narty i buty, odzież i buty, podkoszulek i buty, rękawiczki i buty, skarpetki i buty, spodnie i buty, torba i buty, torebka i buty, ubranie i buty, wiązania i buty
    • para butów; cholewa, czubek, koniec, krawędź, podeszwa, szpic buta, sznurowadła butów; rozmiar; ślady; stukot, tupot; połysk; reklamacja, wybieranie, wyczyszczenie, zmiana; model, numer; odcisk; czyszczenie, dopasowanie butów
    • szczotka, pasta, wkładki, wycieraczka do butów; sznurowadło, sznurówka do/u/z buta
    • ochraniacze; szafka, worek; skóra na buty
    • pudełko po butach; człowiek, facet; obcasy, podeszwy, sznurowadła, sznurówki w butach
    • but spada (z nogi); buty cisną; grzęzną (w błocie), postukują, skrzypią, szurają, ślizgają się, walą (o/w bruk), zastukały
    • nosić; nałożyć/nakładać, włożyć/wkładać, wzuć/wzuwać, !?założyć/!?zakładać; sznurować, zawiązać; ściągnąć/ściągać, zdjąć/zdejmować, zmienić, zzuć/zzuwać; zedrzeć; wycierać; czyścić, wyglansować, wypastować, wypolerować; naprawić/naprawiać, reperować, szyć buty
    • kopać, kopnąć butem
    • być, chodzić bez butów
    • ubrany; spodnie wpuszczone/wpuszczane w buty
    • być, chodzić w butach
    • głupi jak but (z lewej nogi)
  • Cytaty

    Obejrzałem się: przyglądał mi się wysoki mężczyzna w białym fartuchu, białych spodniach i kremowych butach ze śmiesznymi, wydłużonymi noskami, strasznie, strasznie wielki.

    źródło: NKJP: Jerzy Sosnowski: Linia nocna, 2002

    Nosił granatową bluzę z wykładanym kołnierzem, czapkę z nazwą szkoły marynarki wojennej na otoku, szerokie spodnie z grubego sukna, mocne buty podkute gwoździami i zachwycający pas z kotwicą na klamrze.

    źródło: NKJP: Michał Komar: Bstuariusz codzienny, 2003

    Siadła obok niego i zdjęła buty ze strudzonych długą, pieszą wędrówką stóp.

    źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wielką miłość tanio sprzedam, 2003

    Przed wejściem do świątyń wierni zzuwali buty i obmywali twarze, dłonie i stopy. Ablucja była przygotowaniem do modlitwy.

    źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002

    To średnia frajda iść tak po odciskach czyichś butów i czekać, aż ten z przodu poleci do nieba.

    źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Góra Trzech Szkieletów, 2003
  • Odmiana

    część mowy: rzeczownik

    rodzaj gramatyczny: m3, m2

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    M. but
    		 buty
    D. buta
    		 butów
    C. butowi
    		 butom
    B. but
    kwestion. buta
    		 buty
    N. butem
    		 butami
    Ms. bucie
    		 butach
    W. bucie
    		 buty
  • Pochodzenie

    może st.czes. bot

    z st.fr. bot

  • Informacja normatywna

    Uznawane za niepoprawne w połączeniu: założyć/zakładać buty

CHRONOLOGIZACJA:
SStp
SPXVI
SKN: bot
SJPXVII: bot
STR: bot
SL: bot
SWil
SJPWar
SJPDor
SJPSz
SJPDun
ISJP
PSWP
USJP
CHRONOLOGIZACJA FRAZEOLOGIZMY PRZYSŁOWIA POKAŻ WSZYSTKO
Data ostatniej modyfikacji: 07.01.2013