UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

operator

Chronologizacja

SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

fr. opérateur

1. dźwigu

Definicja

osoba obsługująca maszynę, urządzenie lub system

Noty o użyciu

Wyrazu operator możemy użyć w odniesieniu do kobiety; wówczas we wszystkich kontekstach występuje forma równokształtna z M. lp., a wyraz przyłącza formy żeńskie czasownika i przymiotnika, np. operator przyszła, spotkanie z nową operator, Anną Kowalską.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody

Połączenia

  • operator dźwigowy, kafarowy
  • operator dźwigu, koparki, maszyn budowlanych...; systemu komputerowego

Cytaty

Operator koparki na budowie centrum handlowego przy Dworcu Wileńskim podczas prac ziemnych wykopał wyjątkowo duży niewypał.

źródło: KJ PWN: Metropol, 2001-02-26

Zatrudniona w Stoczni Gdańskiej jako spawacz i operator urządzeń dźwigowych była ciągle przenoszona na inne wydziały [...].

źródło: KJ PWN: Rzeczpospolita, 2005-02-17

Wydarzenia stale rejestrowane są na jednej taśmie magnetowidowej, ale gdy zachodzi konieczność, operator w każdej chwili może uruchomić dodatkowy magnetowid.

źródło: KJ PWN: Rzeczpospolita, 1997-07-12

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. operator
operatorzy
ndepr
operatory
depr
D. operatora
operatorów
C. operatorowi
operatorom
B. operatora
operatorów
N. operatorem
operatorami
Ms. operatorze
operatorach
W. operatorze
operatorzy
ndepr
operatory
depr

Składnia

bez ograniczeń + operator +
CZEGO

2. filmowiec

Definicja

członek ekipy filmowej będący autorem zdjęć

Noty o użyciu

Wyrazu operator możemy użyć w odniesieniu do kobiety; wówczas we wszystkich kontekstach występuje forma równokształtna z M. lp., a wyraz przyłącza formy żeńskie czasownika i przymiotnika, np. operator przyszła, spotkanie z nową operator, Anną Kowalską.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka film

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca zawody

Połączenia

  • operator filmowy
  • operator filmu, obrazu
  • operator kręci/nakręcił film, zdjęcia

Cytaty

Oto za twórcę uznano indywidualnego producenta [...]. Nie uznano zaś za twórców operatora obrazu, scenografa czy reżysera dźwięku.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 25.04.1997

A zdjęcia kręcił znany na świecie nasz operator Sławomir Idziak.

źródło: KJ PWN: Rzeczpospolita, 2001-03-03

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. operator
operatorzy
ndepr
operatory
depr
D. operatora
operatorów
C. operatorowi
operatorom
B. operatora
operatorów
N. operatorem
operatorami
Ms. operatorze
operatorach
W. operatorze
operatorzy
ndepr
operatory
depr

3. lekarz

Definicja

med.  pot. 
chirurg przeprowadzający operacje

Noty o użyciu

Wyrazu operator możemy użyć w odniesieniu do kobiety; wówczas we wszystkich kontekstach występuje forma równokształtna z M. lp., a wyraz przyłącza formy żeńskie czasownika i przymiotnika, np. operator przyszła, spotkanie z nową operator, Anną Kowalską.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie osoby związane z leczeniem

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:  lekarz

Cytaty

Mam wnuczkę, która jest lekarzem. [...] I jak się dowiedziała, że ja mam kłopoty z oczami, w związku z tym powiedziała, że babciu, licz się z tym, że ja załatwię ci operatora, bo to trzeba operować...

źródło: KJ PWN: rozmowa bezpośrednia

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. operator
operatorzy
ndepr
operatory
depr
D. operatora
operatorów
C. operatorowi
operatorom
B. operatora
operatorów
N. operatorem
operatorami
Ms. operatorze
operatorach
W. operatorze
operatorzy
ndepr
operatory
depr

4. telefoniczny

Definicja

firma prowadząca określoną działalność usługową lub zarządzająca czymś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Biznes funkcjonowanie firm i przedsiębiorstw

Połączenia

  • operator internetowy, handlowy, komórkowy, telefoniczny, telekomunikacyjny, turystyczny, wirtualny; pocztowy
  • operator sieci (handlowej, kablowej, komórkowej, telefonii komórkowej, telewizji kablowej, telefonii komórkowej, telewizji kablowej); kin, multipleksów, restauracji
  • operator działa na jakimś rynku

Cytaty

1 lipca po wykręceniu zera każda osoba powinna usłyszeć w swym telefonie zapowiedź, że zmieniły się zasady połączeń międzymiastowych i teraz trzeba wybrać operatora przez wybranie tzw. prefiksu.

źródło: KJ PWN: Rzeczpospolita, 2001-05-19

Podobny zapis od lat obowiązuje telewizje kablowe - każdy operator sieci kablowej musi, i to na pierwszym miejscu, umieścić w swojej ofercie program TVP.

źródło: KJ PWN: Rzeczpospolita, 2001-05-26

Państwa muszą zagwarantować swobodny dostęp wszystkich operatorów transportu kolejowego do infrastruktury kolejowej [...].

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 08.01.1993

Miasto chce tam nawiązać stałe kontakty z międzynarodowymi operatorami turystycznymi.

źródło: NKJP: Rafał Lorek: Promują Miasto Pokoju, Gazeta Krakowska, 2006-03-09

Ich sprzeciw budzi obłożenie nowym podatkiem [...] operatorów kin, telewizji komercyjnych (pieniądze ma płacić też TVP, ale ona nie protestuje) oraz właśnie sieci kablowych.

źródło: NKJP: Stęchlizna na 22 lipca, Dziennik Polski, 2005-07-16

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. operator
operatorzy
ndepr
operatory
depr
D. operatora
operatorów
C. operatorowi
operatorom
B. operatora
operatorów
N. operatorem
operatorami
Ms. operatorze
operatorach
W. operatorze
operatorzy
ndepr
operatory
depr

5. w logice

Definicja

log. 
wyrażenie, które po dołączeniu do funkcji zdaniowej tworzy nowe wyrażenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

synonimy:  funktor

Połączenia

  • operator funktorotwórczy, nazwotwórczy, zdaniotwórczy

Cytaty

Dodatkowo zmienne lambda mogą być nazwane literami, co umożliwia zastosowanie kilku operatorów w ramach jednego wyrażenia.

źródło: NKJP: Maciej Piasecki: Model znaczenia polskiej frazy rzeczownikowej, 2002

Operator deskrypcyjny i (i-ota operator) to operator nazwotwórczy od 1 argumentu zdaniowego.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. operator
operatory
D. operatora
operatorów
C. operatorowi
operatorom
B. operator
operatory
N. operatorem
operatorami
Ms. operatorze
operatorach
W. operatorze
operatory

6. w matematyce

Definicja

mat. 
funkcja jednoznacznie przyporządkowująca elementom danego zbioru elementy innego zbioru

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka wytwory działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • operator przyporządkowuje

Cytaty

Operator, który funkcji f przyporządkowuje Pf = g, spełniającą (2), nazywamy operatorem Frobeniusa-Perrona.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. operator
operatory
D. operatora
operatorów
C. operatorowi
operatorom
B. operator
operatory
N. operatorem
operatorami
Ms. operatorze
operatorach
W. operatorze
operatory
Data ostatniej modyfikacji: 24.09.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj