Chronologizacja
Pochodzenie
Od: Od wyrażenia: (wkładać) w rękę; zob. ręka
Definicja
Noty o użyciu
Zwykle dotyczy sytuacji uroczystych lub oficjalnych.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja uroczystości i święta
Relacje znaczeniowe
hiperonimy: | dawać |
Połączenia
- burmistrz, organizator, prezydent, rektor, starosta, wójt wręcza
- wręczać gościom, kombatantom, laureatowi, nagrodzonemu, uczniom, zawodnikom, zwycięzcy
- wręczać bukiet, certyfikat, dar, dyplom, kopertę, kwiaty, list gratulacyjny, łapówkę, medal, nagrodę, nominację, odznakę, order, Oscara, prezent, puchar, statuetkę, wizytówkę, wymówienie, wypowiedzenie, wyróżnienie
- wręczać uroczyście; z namaszczeniem
Cytaty
Strażnik wyciąga dłoń zza siebie i wręcza list. źródło: KWSJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977 |
|
Młoda Hinduska we fioletowym sari z uśmiechem wręcza Zosi małą różyczkę i wcale nie chce za nią pieniędzy. źródło: KWSJP: Max Cegielski: Masala, 2002 |
|
Fundatorzy nagród wręczali je laureatom wraz z pamiątkowymi dyplomami. źródło: KWSJP: Krystyna Mikulska: Zakopane w liczbach, Tygodnik Podhalański,1996 |
|
Cesarz dziękował najwaleczniejszym imiennie. Wręczał im odznaczenia: za odwagę w bitwie rzecznej, za uratowanie obywatela w boju, za zdobycie obozu. źródło: KWSJP: Aleksander Krawczuk: Julian Apostata, 1987 |
|
Czuję, że coś niemiłego wisi w powietrzu. Po godzinie kierowniczka, z polecenia naczelnika, wręcza mi wymówienie. źródło: NKJP: Świadectwa, Gazeta Wyborcza, 1993-11-19 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
wręczam |
wręczamy |
|||
2 os. |
wręczasz |
wręczacie |
|||
3 os. |
wręcza |
wręczają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wręczałem +(e)m wręczał |
wręczałam +(e)m wręczała |
wręczałom +(e)m wręczało |
wręczaliśmy +(e)śmy wręczali |
wręczałyśmy +(e)śmy wręczały |
2 os. |
wręczałeś +(e)ś wręczał |
wręczałaś +(e)ś wręczała |
wręczałoś +(e)ś wręczało |
wręczaliście +(e)ście wręczali |
wręczałyście +(e)ście wręczały |
3 os. |
wręczał |
wręczała |
wręczało |
wręczali |
wręczały |
bezosobnik: wręczano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę wręczał będę wręczać |
będę wręczała będę wręczać |
będę wręczało będę wręczać |
będziemy wręczali będziemy wręczać |
będziemy wręczały będziemy wręczać |
2 os. |
będziesz wręczał będziesz wręczać |
będziesz wręczała będziesz wręczać |
będziesz wręczało będziesz wręczać |
będziecie wręczali będziecie wręczać |
będziecie wręczały będziecie wręczać |
3 os. |
będzie wręczał będzie wręczać |
będzie wręczała będzie wręczać |
będzie wręczało będzie wręczać |
będą wręczali będą wręczać |
będą wręczały będą wręczać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
wręczajmy |
|
2 os. |
wręczaj |
wręczajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wręczałbym bym wręczał |
wręczałabym bym wręczała |
wręczałobym bym wręczało |
wręczalibyśmy byśmy wręczali |
wręczałybyśmy byśmy wręczały |
2 os. |
wręczałbyś byś wręczał |
wręczałabyś byś wręczała |
wręczałobyś byś wręczało |
wręczalibyście byście wręczali |
wręczałybyście byście wręczały |
3 os. |
wręczałby by wręczał |
wręczałaby by wręczała |
wręczałoby by wręczało |
wręczaliby by wręczali |
wręczałyby by wręczały |
bezosobnik: wręczano by
bezokolicznik: wręczać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wręczając
gerundium: wręczanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | wręczanie |
wręczania |
D. | wręczania |
wręczań |
C. | wręczaniu |
wręczaniom |
B. | wręczanie |
wręczania |
N. | wręczaniem |
wręczaniami |
Ms. | wręczaniu |
wręczaniach |
W. | wręczanie |
wręczania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wręczający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wręczający |
wręczający |
wręczający |
wręczające |
wręczająca |
D. | wręczającego |
wręczającego |
wręczającego |
wręczającego |
wręczającej |
C. | wręczającemu |
wręczającemu |
wręczającemu |
wręczającemu |
wręczającej |
B. | wręczającego |
wręczającego |
wręczający |
wręczające |
wręczającą |
N. | wręczającym |
wręczającym |
wręczającym |
wręczającym |
wręczającą |
Ms. | wręczającym |
wręczającym |
wręczającym |
wręczającym |
wręczającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wręczający |
wręczający |
wręczające |
wręczające |
D. | wręczających |
wręczających |
wręczających |
wręczających |
C. | wręczającym |
wręczającym |
wręczającym |
wręczającym |
B. | wręczających |
wręczających |
wręczających |
wręczające |
N. | wręczającymi |
wręczającymi |
wręczającymi |
wręczającymi |
Ms. | wręczających |
wręczających |
wręczających |
wręczających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wręczany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wręczany |
wręczany |
wręczany |
wręczane |
wręczana |
D. | wręczanego |
wręczanego |
wręczanego |
wręczanego |
wręczanej |
C. | wręczanemu |
wręczanemu |
wręczanemu |
wręczanemu |
wręczanej |
B. | wręczanego |
wręczanego |
wręczany |
wręczane |
wręczaną |
N. | wręczanym |
wręczanym |
wręczanym |
wręczanym |
wręczaną |
Ms. | wręczanym |
wręczanym |
wręczanym |
wręczanym |
wręczanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wręczani |
wręczani |
wręczane |
wręczane |
D. | wręczanych |
wręczanych |
wręczanych |
wręczanych |
C. | wręczanym |
wręczanym |
wręczanym |
wręczanym |
B. | wręczanych |
wręczanych |
wręczanych |
wręczane |
N. | wręczanymi |
wręczanymi |
wręczanymi |
wręczanymi |
Ms. | wręczanych |
wręczanych |
wręczanych |
wręczanych |
odpowiednik aspektowy: wręczyć
Składnia
Rzosobowy | + | wręczać | + |
KOMU +
CO
|