UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

spleść się

Chronologizacja

SJPXVII, SL, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. pleść

1. o rękach

Definicja

skrzyżować się i zacisnąć na sobie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zapleść się
antonimy:  rozpleść się

Połączenia

  • palce, ręce splotły się

Cytaty

Ale jej palce znowu splotły się i rozplotły i ten jego gniew od razu wygasł.

źródło: KWSJP: Włodzimierz Odojewski: Zasypie wszystko, zawieje..., 1967

Ujął ją za rękę, splotły się ich palce; to dotknięcie usunęło wszelkie skrępowanie i niedomówienia.

źródło: KWSJP: Maria Józefacka: To co najpiękniejsze, 1977

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. splotę się
spleciemy się
2 os. spleciesz się
spleciecie się
3 os. splecie się
splotą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. splotłem się
+(e)m się splótł
splotłam się
+(e)m się splotła
splotłom się
+(e)m się splotło
spletliśmy się
+(e)śmy się spletli
splotłyśmy się
+(e)śmy się splotły
2 os. splotłeś się
+(e)ś się splótł
splotłaś się
+(e)ś się splotła
splotłoś się
+(e)ś się splotło
spletliście się
+(e)ście się spletli
splotłyście się
+(e)ście się splotły
3 os. splótł się
splotła się
splotło się
spletli się
splotły się

bezosobnik: spleciono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. splećmy się
2 os. spleć się
splećcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. splótłbym się
bym się splótł
splotłabym się
bym się splotła
splotłobym się
bym się splotło
spletlibyśmy się
byśmy się spletli
splotłybyśmy się
byśmy się splotły
2 os. splótłbyś się
byś się splótł
splotłabyś się
byś się splotła
splotłobyś się
byś się splotło
spletlibyście się
byście się spletli
splotłybyście się
byście się splotły
3 os. splótłby się
by się splótł
splotłaby się
by się splotła
splotłoby się
by się splotło
spletliby się
by się spletli
splotłyby się
by się splotły

bezosobnik: spleciono by się

bezokolicznik: spleść się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: splótłszy się

gerundium: splecenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. splecenie się
splecenia się
D. splecenia się
spleceń się
C. spleceniu się
spleceniom się
B. splecenie się
splecenia się
N. spleceniem się
spleceniami się
Ms. spleceniu się
spleceniach się
W. splecenie się
splecenia się

odpowiednik aspektowy: splatać się

Składnia

Rznieżywotny; pl + spleść się + bez ograniczeń

2. o kochankach

Definicja

objąć się ciasno

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  połączyć się, sczepić się
hiperonimy:  przylgnąć, zbliżyć się

Cytaty

W pragnieniu siebie powstali bezwiednie z chyboczącej ławki i spletli się ramionami, ale to zetknięcie się bioder i piersi, napełnienie ust i oczu nie wystarczało...

źródło: KWSJP: Henryk Panas: Grzesznicy, 1966

Bywało i tak, że wybiegała nagle, bez okrycia, z bramy, aby najkrótszym choćby widzeniem wynagrodzić jego cierpliwe czekanie. I wciągnąć na chwilę w ciemną czeluść sieni. By spleść się z nim w gorącym uścisku i zewrzeć usta w krótkim żarłocznym pocałunku.

źródło: KWSJP: Marian Turwid: Dwie strony drogi, 1983

Mój przyjaciel przyjął na siebie cały impet tego ataku, tym samym zapewne ratując mi życie. Dwa ciała splotły się w jeden kłąb, przetaczający się po ziemi.

źródło: KWSJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. splotę się
spleciemy się
2 os. spleciesz się
spleciecie się
3 os. splecie się
splotą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. splotłem się
+(e)m się splótł
splotłam się
+(e)m się splotła
splotłom się
+(e)m się splotło
spletliśmy się
+(e)śmy się spletli
splotłyśmy się
+(e)śmy się splotły
2 os. splotłeś się
+(e)ś się splótł
splotłaś się
+(e)ś się splotła
splotłoś się
+(e)ś się splotło
spletliście się
+(e)ście się spletli
splotłyście się
+(e)ście się splotły
3 os. splótł się
splotła się
splotło się
spletli się
splotły się

bezosobnik: spleciono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. splećmy się
2 os. spleć się
splećcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. splótłbym się
bym się splótł
splotłabym się
bym się splotła
splotłobym się
bym się splotło
spletlibyśmy się
byśmy się spletli
splotłybyśmy się
byśmy się splotły
2 os. splótłbyś się
byś się splótł
splotłabyś się
byś się splotła
splotłobyś się
byś się splotło
spletlibyście się
byście się spletli
splotłybyście się
byście się splotły
3 os. splótłby się
by się splótł
splotłaby się
by się splotła
splotłoby się
by się splotło
spletliby się
by się spletli
splotłyby się
by się splotły

bezosobnik: spleciono by się

bezokolicznik: spleść się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: splótłszy się

gerundium: splecenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. splecenie się
splecenia się
D. splecenia się
spleceń się
C. spleceniu się
spleceniom się
B. splecenie się
splecenia się
N. spleceniem się
spleceniami się
Ms. spleceniu się
spleceniach się
W. splecenie się
splecenia się

odpowiednik aspektowy: splatać się

Składnia

Rzżywotny + spleść się +
(CZYM) + (w CZYM) + (w CO)
Rzżywotny; pl + spleść się + bez ograniczeń

3. o historiach

Definicja

przeniknąć się wzajemnie, tworząc całość

Kwalifikacja tematyczna

ATEMATYCZNY

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przepleść się
antonimy:  rozpleść się
hiperonimy:  współistnieć, współwystąpić

Połączenia

  • historie, losy splotły się
  • spleść się nierozerwalnie

Cytaty

Do historii przeszedł przede wszystkim dzięki lotom balonowym i fotografii, które to dwie dziedziny zainteresowań splotły się u niego w jedną całość.

źródło: KWJSP: Młody Technik nr 2, 1966

Ich losy splotły się na długie lata, a kiedy przyjaciel księdza Mieczysława zasiadł na Piotrowej stolicy, wzajemne relacje nie ustały, zmniejszyła się tylko liczba kontaktów - niegdyś tak częstych.

źródło: KWJSP: Tak było..., Dziennik Polski - Pejzaż, 2004-02-06

Śledząc koleje losów Generała, przekonać się można dobitnie, jak bardzo te trzy formy aktywności splotły się w jedno.

źródło: KWJSP: Sławomir M. Nowinowski: Pamięci generała Andrzeja Galicy, Tygodnik Podhalański nr 2, 1996

Do losów Kasi jeszcze wrócę, bo splotły się z losem moim i mojej rodziny na bardzo długie lata.

źródło: KWJSP: Zofia Solarzowa: Mój pamiętnik, 1985

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. splotę się
spleciemy się
2 os. spleciesz się
spleciecie się
3 os. splecie się
splotą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. splotłem się
+(e)m się splótł
splotłam się
+(e)m się splotła
splotłom się
+(e)m się splotło
spletliśmy się
+(e)śmy się spletli
splotłyśmy się
+(e)śmy się splotły
2 os. splotłeś się
+(e)ś się splótł
splotłaś się
+(e)ś się splotła
splotłoś się
+(e)ś się splotło
spletliście się
+(e)ście się spletli
splotłyście się
+(e)ście się splotły
3 os. splótł się
splotła się
splotło się
spletli się
splotły się

bezosobnik: spleciono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. splećmy się
2 os. spleć się
splećcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. splótłbym się
bym się splótł
splotłabym się
bym się splotła
splotłobym się
bym się splotło
spletlibyśmy się
byśmy się spletli
splotłybyśmy się
byśmy się splotły
2 os. splótłbyś się
byś się splótł
splotłabyś się
byś się splotła
splotłobyś się
byś się splotło
spletlibyście się
byście się spletli
splotłybyście się
byście się splotły
3 os. splótłby się
by się splótł
splotłaby się
by się splotła
splotłoby się
by się splotło
spletliby się
by się spletli
splotłyby się
by się splotły

bezosobnik: spleciono by się

bezokolicznik: spleść się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: splótłszy się

gerundium: splecenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. splecenie się
splecenia się
D. splecenia się
spleceń się
C. spleceniu się
spleceniom się
B. splecenie się
splecenia się
N. spleceniem się
spleceniami się
Ms. spleceniu się
spleceniach się
W. splecenie się
splecenia się

odpowiedniki aspektowe: splatać się , pleść się

Składnia

Rznieżywotny; pl + spleść się + bez ograniczeń
Rznieżywotny + spleść się +
z CZYM + (w CO)
Data ostatniej modyfikacji: 26.03.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj