UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odpuścić

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN: pod: Boże mu odpuść, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *otъpustiti 'odpuścić, uwolnić'

1. przebaczyć

Definicja

książk.

przebaczyć jakiejś osobie winy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:

przebaczyć

Połączenia

Bóg odpuści
odpuścić grzechy, winy
odpuścić ludziom

Cytaty

	Nie wystarczy już analizować rany u terapeuty. To za mało. Człowiek potrzebuje nadziei, że Ktoś większy – sam Bóg – uleczy te rany, odpuści grzechy, pojedna z ludźmi. źródło: NKJP: Jan Paulas, Cezary Sękalski: Oni nas stworzyli, 2002
	Jeśli chodzi o zło uczynione przez mojego bliźniego innemu człowiekowi, to ani nie mogę odpuścić mu winy, ani nie mogę odczuwać za niego żalu za grzechy. Jego grzech i słabość mogą sprawiać mi ból, ale to wszystko. źródło: NKJP: Paweł Lisicki: W cudze piersi, prasa, 1999
	W okresie Roku Świętego każdy ma szansę stanąć przed Bogiem w prawdzie i otrzymać odpuszczenie grzechów w sakramencie pokuty. Ponadto, jeśli spełni warunki przewidziane prawem kościelnym, może też uzyskać odpuszczenie kar, które się należą człowiekowi za grzechy odpuszczone już co do winy. źródło: NKJP: Chrystus jest bramą, Dziennik Polski - Kraj, 1999-12-24
	Panie Marszałku! Panie Ministrze! [...] Jakże chciałoby się powiedzieć: Panie Boże, odpuść im, bo nie wiedzą, co czynią. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 19.11.1998
	Puściłem go, moje dziecko. Odpuść mi. Tak będzie dla niego lepiej. To pański pies. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Widnokrąg, 1996

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odpuszczę	odpuścimy
2 os.	odpuścisz	odpuścicie
3 os.	odpuści	odpuszczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpuściłem +(e)m odpuścił	odpuściłam +(e)m odpuściła	odpuściłom +(e)m odpuściło	odpuściliśmy +(e)śmy odpuścili	odpuściłyśmy +(e)śmy odpuściły
2 os.	odpuściłeś +(e)ś odpuścił	odpuściłaś +(e)ś odpuściła	odpuściłoś +(e)ś odpuściło	odpuściliście +(e)ście odpuścili	odpuściłyście +(e)ście odpuściły
3 os.	odpuścił	odpuściła	odpuściło	odpuścili	odpuściły

bezosobnik: odpuszczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odpuśćmy
2 os.	odpuść	odpuśćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpuściłbym bym odpuścił	odpuściłabym bym odpuściła	odpuściłobym bym odpuściło	odpuścilibyśmy byśmy odpuścili	odpuściłybyśmy byśmy odpuściły
2 os.	odpuściłbyś byś odpuścił	odpuściłabyś byś odpuściła	odpuściłobyś byś odpuściło	odpuścilibyście byście odpuścili	odpuściłybyście byście odpuściły
3 os.	odpuściłby by odpuścił	odpuściłaby by odpuściła	odpuściłoby by odpuściło	odpuściliby by odpuścili	odpuściłyby by odpuściły

bezosobnik: odpuszczono by

bezokolicznik: odpuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odpuściwszy

gerundium: odpuszczenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odpuszczenie	odpuszczenia
D.	odpuszczenia	odpuszczeń
C.	odpuszczeniu	odpuszczeniom
B.	odpuszczenie	odpuszczenia
N.	odpuszczeniem	odpuszczeniami
Ms.	odpuszczeniu	odpuszczeniach
W.	odpuszczenie	odpuszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: odpuszczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odpuszczony	odpuszczony	odpuszczony	odpuszczone	odpuszczona
D.	odpuszczonego	odpuszczonego	odpuszczonego	odpuszczonego	odpuszczonej
C.	odpuszczonemu	odpuszczonemu	odpuszczonemu	odpuszczonemu	odpuszczonej
B.	odpuszczonego	odpuszczonego	odpuszczony	odpuszczone	odpuszczoną
N.	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczoną
Ms.	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odpuszczeni	odpuszczeni	odpuszczone	odpuszczone
D.	odpuszczonych	odpuszczonych	odpuszczonych	odpuszczonych
C.	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonym
B.	odpuszczonych	odpuszczonych	odpuszczonych	odpuszczone
N.	odpuszczonymi	odpuszczonymi	odpuszczonymi	odpuszczonymi
Ms.	odpuszczonych	odpuszczonych	odpuszczonych	odpuszczonych

odpowiednik aspektowy: odpuszczać

Składnia

Rz_osobowy

odpuścić

CO + KOMU

2. zrezygnować

Definicja

pot.

zrezygnować z czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

chłopcy, gospodarze odpuścili
odpuścić temat; mecz, trening, walkę
odpuścić sobie

Cytaty

	Pod żadnym pozorem nie powinniśmy [...] zasiadać za kółkiem po zażyciu środków nasennych. Jeśli bierzemy je wieczorem, rano odpuśćmy sobie prowadzenie samochodu. źródło: NKJP: MYS: Kierowca na prochach, Dziennik Polski - Motoryzacja, 2001-09-10
	[...] muszę uczyć się więcej niż przeciętny student. Wiem, że jeśli raz sobie odpuszczę to utonę w zaległościach, ale postanowiłam walczyć skoro już tu jestem. źródło: NKJP: Barbara Rudnik: Gorzka prawda o wymarzonym kierunku, Echo Dnia, 2007-12-20
	Weźmy, dwa - trzy dni urlopu, odpuścimy sobie obowiązki służbowe, świat się nie zawali. A w tym czasie spotkajmy się z kimś bliskim, podzielmy się z nim swoimi myślami, obawami, wątpliwościami. źródło: NKJP: Beata Alukiewicz: Jesienny smuteczek, Echo Dnia, 2006-11-23
	Decyzja, niekorzystna dla Bartosika, zapadła w sierpniu tego roku. Rolnik jest rozczarowany decyzją sądu, odpuścić sprawy jednak nie zamierza. źródło: NKJP: (pg): Zachorowania wciąż tajemnicze, Dziennik Łódzki, 2007-08-21

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odpuszczę	odpuścimy
2 os.	odpuścisz	odpuścicie
3 os.	odpuści	odpuszczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpuściłem +(e)m odpuścił	odpuściłam +(e)m odpuściła	odpuściłom +(e)m odpuściło	odpuściliśmy +(e)śmy odpuścili	odpuściłyśmy +(e)śmy odpuściły
2 os.	odpuściłeś +(e)ś odpuścił	odpuściłaś +(e)ś odpuściła	odpuściłoś +(e)ś odpuściło	odpuściliście +(e)ście odpuścili	odpuściłyście +(e)ście odpuściły
3 os.	odpuścił	odpuściła	odpuściło	odpuścili	odpuściły

bezosobnik: odpuszczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odpuśćmy
2 os.	odpuść	odpuśćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpuściłbym bym odpuścił	odpuściłabym bym odpuściła	odpuściłobym bym odpuściło	odpuścilibyśmy byśmy odpuścili	odpuściłybyśmy byśmy odpuściły
2 os.	odpuściłbyś byś odpuścił	odpuściłabyś byś odpuściła	odpuściłobyś byś odpuściło	odpuścilibyście byście odpuścili	odpuściłybyście byście odpuściły
3 os.	odpuściłby by odpuścił	odpuściłaby by odpuściła	odpuściłoby by odpuściło	odpuściliby by odpuścili	odpuściłyby by odpuściły

bezosobnik: odpuszczono by

bezokolicznik: odpuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odpuściwszy

gerundium: odpuszczenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odpuszczenie	odpuszczenia
D.	odpuszczenia	odpuszczeń
C.	odpuszczeniu	odpuszczeniom
B.	odpuszczenie	odpuszczenia
N.	odpuszczeniem	odpuszczeniami
Ms.	odpuszczeniu	odpuszczeniach
W.	odpuszczenie	odpuszczenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: odpuszczony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odpuszczony	odpuszczony	odpuszczony	odpuszczone	odpuszczona
D.	odpuszczonego	odpuszczonego	odpuszczonego	odpuszczonego	odpuszczonej
C.	odpuszczonemu	odpuszczonemu	odpuszczonemu	odpuszczonemu	odpuszczonej
B.	odpuszczonego	odpuszczonego	odpuszczony	odpuszczone	odpuszczoną
N.	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczoną
Ms.	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odpuszczeni	odpuszczeni	odpuszczone	odpuszczone
D.	odpuszczonych	odpuszczonych	odpuszczonych	odpuszczonych
C.	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonym	odpuszczonym
B.	odpuszczonych	odpuszczonych	odpuszczonych	odpuszczone
N.	odpuszczonymi	odpuszczonymi	odpuszczonymi	odpuszczonymi
Ms.	odpuszczonych	odpuszczonych	odpuszczonych	odpuszczonych

odpowiednik aspektowy: odpuszczać

Składnia

Rz_osobowy

odpuścić

CO + KOMU

3. ustąpić

Definicja

pot.

ustąpić przeciwnikowi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

gospodarze, zawodnicy odpuścili
odpuścić przeciwnikowi, rywalom

Cytaty

	W następnej odsłonie stalowcy zupełnie odpuścili gościom w obronie i ci zaczęli trafiać skutecznie zza linii 6,25 m. źródło: NKJP: Odrabiają straty, Dziennik Polski, 2000-12-04
	Jeśli ktoś [...] myślał, że zabrzanie odpuszczą chrzanowianom w tym spotkaniu, ten się mylił. [...] Miejscowi kibice mogli mieć jeszcze złudzenia w pierwszym kwadransie gry, kiedy konsekwentna realizacja założeń taktycznych pozwoliła gospodarzom na prowadzenie 3-1 po sześciu minutach gry. źródło: NKJP: (zab): Nie dać się zadeptać, Dziennik Polski, 2002-03-27
	Mam pretensje do zawodników o postawę w III tercji meczu, bowiem wyraźnie odpuścili rywalom, natomiast można być zadowolonym z tego, co zaprezentowali w pierwszych dwóch [...]. źródło: NKJP: (BK): Pogubili się sędziowie, Dziennik Polski, 2001-02-05
	Stworzyliśmy podwaliny pod naprawdę dobrze wyszkolony zespół, dysponujący ogromnymi możliwościami. W pewnych momentach zabrakło nam odrobiny szczęścia. [...] wiosną nie odpuścimy konkurentom i powalczymy o któreś z dwóch czołowych miejsc. źródło: NKJP: Mogła być wiceliderem...., Dziennik Polski, 2003-11-27
	[...] w wielu niewielkich miastach, takich jak Chrzanów, policja wyraźnie odpuściła przestępcom, przestała reagować na drobne, a dolegliwe dla przeciętnych ludzi przestępstwa i wykroczenia. źródło: NKJP: Bandyci na celowniku, Dziennik Polski, 2003-01-31

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odpuszczę	odpuścimy
2 os.	odpuścisz	odpuścicie
3 os.	odpuści	odpuszczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpuściłem +(e)m odpuścił	odpuściłam +(e)m odpuściła	odpuściłom +(e)m odpuściło	odpuściliśmy +(e)śmy odpuścili	odpuściłyśmy +(e)śmy odpuściły
2 os.	odpuściłeś +(e)ś odpuścił	odpuściłaś +(e)ś odpuściła	odpuściłoś +(e)ś odpuściło	odpuściliście +(e)ście odpuścili	odpuściłyście +(e)ście odpuściły
3 os.	odpuścił	odpuściła	odpuściło	odpuścili	odpuściły

bezosobnik: odpuszczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odpuśćmy
2 os.	odpuść	odpuśćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpuściłbym bym odpuścił	odpuściłabym bym odpuściła	odpuściłobym bym odpuściło	odpuścilibyśmy byśmy odpuścili	odpuściłybyśmy byśmy odpuściły
2 os.	odpuściłbyś byś odpuścił	odpuściłabyś byś odpuściła	odpuściłobyś byś odpuściło	odpuścilibyście byście odpuścili	odpuściłybyście byście odpuściły
3 os.	odpuściłby by odpuścił	odpuściłaby by odpuściła	odpuściłoby by odpuściło	odpuściliby by odpuścili	odpuściłyby by odpuściły

bezosobnik: odpuszczono by

bezokolicznik: odpuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odpuściwszy

gerundium: odpuszczenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odpuszczenie	odpuszczenia
D.	odpuszczenia	odpuszczeń
C.	odpuszczeniu	odpuszczeniom
B.	odpuszczenie	odpuszczenia
N.	odpuszczeniem	odpuszczeniami
Ms.	odpuszczeniu	odpuszczeniach
W.	odpuszczenie	odpuszczenia

odpowiednik aspektowy: odpuszczać

Składnia

Rz_osobowy

odpuścić

KOMU

4. przestać oddziaływać

Definicja

przestać oddziaływać

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Cytaty

W sanepidzie i przychodniach zdrowia przypuszczają, że grypa odpuści dopiero w marcu. Niemniej i tak dała się we znaki rekordowej ilości mieszkańców.

źródło: NKJP: (GM): Grypa nie odpuszcza, Dziennik Polski - Oświęcim, 2003-03-01

Odpuściły śniegi, do tego sytuację w pracy i w domu poprawiał ciepły wiatr i nadchodząca za nim krok za krokiem kwitnąca wiosna.

źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odpuszczę	odpuścimy
2 os.	odpuścisz	odpuścicie
3 os.	odpuści	odpuszczą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpuściłem +(e)m odpuścił	odpuściłam +(e)m odpuściła	odpuściłom +(e)m odpuściło	odpuściliśmy +(e)śmy odpuścili	odpuściłyśmy +(e)śmy odpuściły
2 os.	odpuściłeś +(e)ś odpuścił	odpuściłaś +(e)ś odpuściła	odpuściłoś +(e)ś odpuściło	odpuściliście +(e)ście odpuścili	odpuściłyście +(e)ście odpuściły
3 os.	odpuścił	odpuściła	odpuściło	odpuścili	odpuściły

bezosobnik: odpuszczono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odpuśćmy
2 os.	odpuść	odpuśćcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odpuściłbym bym odpuścił	odpuściłabym bym odpuściła	odpuściłobym bym odpuściło	odpuścilibyśmy byśmy odpuścili	odpuściłybyśmy byśmy odpuściły
2 os.	odpuściłbyś byś odpuścił	odpuściłabyś byś odpuściła	odpuściłobyś byś odpuściło	odpuścilibyście byście odpuścili	odpuściłybyście byście odpuściły
3 os.	odpuściłby by odpuścił	odpuściłaby by odpuściła	odpuściłoby by odpuściło	odpuściliby by odpuścili	odpuściłyby by odpuściły

bezosobnik: odpuszczono by

bezokolicznik: odpuścić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odpuściwszy

gerundium: odpuszczenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odpuszczenie	odpuszczenia
D.	odpuszczenia	odpuszczeń
C.	odpuszczeniu	odpuszczeniom
B.	odpuszczenie	odpuszczenia
N.	odpuszczeniem	odpuszczeniami
Ms.	odpuszczeniu	odpuszczeniach
W.	odpuszczenie	odpuszczenia

odpowiednik aspektowy: odpuszczać

Data ostatniej modyfikacji: 04.01.2014