UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

las

Chronologizacja

2 połowa XIII w., SStp

Pochodzenie

psł. *lěsъ

1. brzozowy

Definicja

rozległy teren porośnięty dość gęsto drzewami, na którym rosną określone gatunki roślin i żyją w stanie dzikim zwierzęta

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

CZŁOWIEK I PRZYRODA Ziemia ukształtowanie terenu

Relacje znaczeniowe

synonimy:  lasek

Połączenia

  • brzozowy, bukowy, cedrowy, dębowy, jodłowy, sosnowy, świerkowy; iglasty, liściasty, mieszany; dziewiczy, równikowy, tropikalny;
  • komunalny, królewski, państwowy, prywatny;
  • młody, prastary, stary;
  • ciemny, czarny, gęsty, zielony;
  • cichy, głuchy las
  • góry i lasy; pola i lasy
  • człowiek, ochrona, odgłosy, pas, poszycie, szum, ściana, wyrąb, zieleń lasu; na skraju lasu
  • droga, wycieczka do lasu; drzewo, grzyby z lasu
  • droga przez las
  • dom pod lasem
  • las ciągnie się dokądś, ginie, pachnie, płonie, porasta coś, rośnie, szumi, umiera
  • karczować, podpalić, przeczesywać, sadzić, wycinać, wyrąbać las
  • chodzić, iść, pójść do lasu
  • mieszkać pod lasem
  • chodzić, spacerować po lesie; mieszkać, rosnąć, zaszyć się w lesie; zbierać coś w lesie; zabłądzić, zgubić się w lesie
  • gęsty jak las

Cytaty

Od kilku tygodni trwa wysyp grzybów w lasach powiatu olkuskiego.

źródło: NKJP: (PAZ): Dziennik Polski - 2000-08-02 - Oświęcim - Grzyby bez nadzoru

Nad urwiskiem rósł bukowy, zielony las, a jeszcze wyżej było granatowe, wieczorne niebo.

źródło: NKJP: Zbigniew Nienacki: Księga strachów

Latem zbierałyśmy w lesie grzyby, poziomki, łochynie.

źródło: NKJP: Henryk Grynberg : Drohobycz, Drohobycz

Konwalia rosnąca w lasach jest prawnie chroniona, dlatego nie wolno jej zrywać.

źródło: NKJP: Kwietnik, 1995

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. las
lasy
D. lasu
lasów
C. lasowi
lasom
B. las
lasy
N. lasem
lasami
Ms. lesie
lasach
W. lesie
lasy

2. krzyży

Definicja

wielka liczba obiektów, wyróżniających się na tle jakiegoś pejzażu lub wypełniających całe pole widzenia obserwatora

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kształty i figury

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • las anten, domów, dźwigów, głów, kolumn, kominów, krzyży, ludzi, rąk, słupów, sztandarów, wież
  • las czegoś pojawił się, wyrósł przed kimś
  • zauważyć, zobaczyć las czegoś

Cytaty

Nad głowami wyrósł las flag francuskich - proporczyków, chorągwi, sztandarów.

źródło: NKJP: (PAP): Dziennik Polski - 1998-07-14 - Sport - Feta w Paryżu

Idę dalej przez las rzeźb i konstrukcji abstrakcyjnych i
półabstrakcyjnych z brązu, blachy, desek i kartonów, do płócien coraz to niespodzianych, jakże często puszczonych i bezładnych.

źródło: NKJP: Józef Czapski: Patrząc

Kiedy Kasia Nosowska śpiewała swoją najpiękniejszą balladę „Is It Strange” z nowej płyty, na widowni wyrósł las zapalniczek.

źródło: NKJP: Olaf Szewczyk: Gazeta Wyborcza nr 106, z dnia 1994/05/09, str. 11

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. las
lasy
D. lasu
lasów
C. lasowi
lasom
B. las
lasy
N. lasem
lasami
Ms. lesie
lasach
W. lesie
lasy

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + las +
CZEGO

3. przepisów

Definicja

duża liczba lub ilość czegoś, co utrudnia orientację i właściwe postępowanie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Połączenia

  • las kłopotów, problemów; liczb
  • przebrnąć przez las czegoś

Cytaty

Przebrnęła przez las liczb za pomocą książkowego przewodnika inwestora.

źródło: NKJP: Nancy Ann Jeffrey: The Wall Street Journal Europe, dodatek do Gazety Wyborczej, 21-11-1999

Warto poszukać odpowiedniej firmy księgowej, która nie tylko sprawnie przeprowadzi nas przez las przepisów i paragrafów, ale będzie również obsługiwała sprawy księgowe naszego przedsiębiorstwa.

źródło: Internet: biznesfinder.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. las
lasy
D. lasu
lasów
C. lasowi
lasom
B. las
lasy
N. lasem
lasami
Ms. lesie
lasach
W. lesie
lasy

Inne uwagi

Zwykle lp

Składnia

bez ograniczeń + las +
CZEGO

Frazeologizmy

chłopiec z lasu
ktoś idzie do lasu
ktoś jest w lesie z czymś
ktoś poszedł do lasu
ktoś wywołał wilka z lasu
ktoś wywołuje wilka z lasu
las deszczowy
święto lasu
za górami, za lasami
za lasami, za górami
za siedmioma górami, za siedmioma lasami
za siedmioma lasami i za siedmioma górami

Przysłowia

Im dalej w las, tym więcej drzew
Jeden do Sasa, (a) drugi do Lasa
Natura ciągnie wilka do lasu
Ciągnie wilka do lasu
Wilka ciągnie do lasu
Nauka nie idzie w las
Nauka nie poszła w las
Nie było nas, był las, nie będzie nas, będzie las
Nie było nas, był las

Skrzydlate słowa

Nie czas żałować róż, gdy płoną lasy


Data ostatniej modyfikacji: 17.03.2023
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj