UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zależny

Chronologizacja

1861, SJPWil

Pochodzenie

Zob. zależeć, leżeć

1. od matki

Definicja

taki, który nie jest samodzielny pod jakimś względem i jest komuś podporządkowany

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa władza państwowa

Relacje znaczeniowe

antonimy:  niezależny

Połączenia

  • zależny pośrednik; zależna firma, spółka; bank, podmiot zależny; jednostka, spółdzielnia zależna; kraje, obszary, terytoria zależne
  • zależny od ciebie, od nas, od nich...; od matki, od rodziców; od państwa, od władzy; od ZSRR; od firmy; zależna od męża, od mężczyzn; od czyjejś woli
  • zależny bezpośrednio; finansowo; gospodarczo, politycznie
  • zależny i niezależny, zależny i stowarzyszony, zależny i współzależny
  • całkowicie, wyłącznie, w dużym, w pewnym... stopniu zależny

Cytaty

Indochiny były zależne politycznie i kulturowo od Chin, [...]

źródło: NKJP: Andrzej Chwalba: Historia Powszechna. Wiek XIX, 2008

[...] ci zależni od matek mężczyźni mają trudności w tworzeniu dojrzałych, trwałych związków lub przejęciu roli mędrca i autorytetu.

źródło: NKJP:Jacek Santorski: Jak żyć żeby nie zwariować, 2003

[...] nagle pojawia się zupełnie zależna od ciebie, bezbronna istota, która uruchamia nieznane ci do tej pory pokłady przywiązania, oddania i poświęcenia.

źródło: NKJP: Anna Dziewit; Agnieszka Drotkiewicz: Teoria trutnia i inne, 2009

[...] od prawie dwóch lat jest właścicielem „Browaru Mieszczańskiego”, zakupionego od jednej ze spółek zależnych od firmy Carlsberg.

źródło: NKJP: Ryszard Mulek: Kultura w browarze, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-01-13

Arabscy komentatorzy są zgodni, że cały tzw. Trzeci Świat [...], a zwłaszcza państwa Bliskiego Wschodu będą coraz bardziej zależne od politycznej woli Zachodu, [...]

źródło: NKJP: Marek Maszek: ZMORY ARABÓW, Gazeta Wyborcza, 1992-05-13

Próby wyzwolenia kraju i ujawnienia administracji państwa podziemnego miały zapobiec objęciu władzy przez siły zależne od ZSRR.

źródło: NKJP: Andrzej Chmielarz: BURZA PRZED POTOPEM, Gazeta Wyborcza, 1994-07-16

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zależny
zależny
zależny
zależne
zależna
D. zależnego
zależnego
zależnego
zależnego
zależnej
C. zależnemu
zależnemu
zależnemu
zależnemu
zależnej
B. zależnego
zależnego
zależny
zależne
zależną
N. zależnym
zależnym
zależnym
zależnym
zależną
Ms. zależnym
zależnym
zależnym
zależnym
zależnej
W. zależny
zależny
zależny
zależne
zależna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zależni
zależni
zależne
zależne
D. zależnych
zależnych
zależnych
zależnych
C. zależnym
zależnym
zależnym
zależnym
B. zależnych
zależnych
zależnych
zależne
N. zależnymi
zależnymi
zależnymi
zależnymi
Ms. zależnych
zależnych
zależnych
zależnych
W. zależni
zależni
zależne
zależne

Składnia

bez ograniczeń + zależny +
od KOGO/CZEGO
szyk: neutralny

2. od pogody

Definicja

taki, który pozostaje w związku z jakimiś czynnikami, zjawiskami

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Połączenia

  • wartość zależna; posiadanie zależne; czynniki, koszty zależne
  • zależny od jakichś czynników, decyzji, możliwości, okoliczności, sytuacji, warunków; od długości, ilości, liczby, prędkości, stopnia, wartości, wielkości, wysokości; rodzaju; podaży, dostaw czegoś; od czasu, pogody, polityki, czyjejś pomocy, stażu
  • bezpośrednio, pośrednio; wzajemnie; bezwzględnie; mało, silnie, ściśle zależny
  • zależny i niezależny
  • bardzo zależny, całkowicie, wyłącznie; wprost, zbyt zależny

Cytaty

[...] termin zakończenia prac jest zależny od pogody [...]

źródło: NKJP: (BL): Święta za folią, Dziennik Zachodni, 2003-12-11

Ilość przyjmowanego pożywienia powinna być zależna od charakteru wykonywanej pracy. Osoby pracujące fizycznie potrzebują więcej pokarmu dla powetowania strat energii niż ci, którzy pracują umysłowo.

źródło: NKJP:Stanisława Olko: Makrobiotyka w polskiej kuchni czyli Powrót do dawnego naturalnego sposobu odżywiania, 1994

Trudno jest w tej chwili określić wysokość stawek opłat za ogrzewanie mieszkań z kotłowni węglowych, gdyż jest ona zależna od ceny opału i długości sezonu grzewczego [...]

źródło: NKJP: Grzegorz Kędziora: Czyja strata?, Gazeta Wrocławska, 2002-09-10

Oprocentowanie kredytów ratalnych jest zależne od długości okresu spłaty. Im dłuższy jest okres kredytowania, tym wyższe oprocentowanie.

źródło: NKJP: Zbigniew Dobosiewicz: Podstawy bankowości, 1998

Dalsze prace będą zależne od możliwości finansowych gminy.

źródło: NKJP: MICH HUB: Leszno i powiat, Gazeta Poznańska, 2002-03-12

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zależny
zależny
zależny
zależne
zależna
D. zależnego
zależnego
zależnego
zależnego
zależnej
C. zależnemu
zależnemu
zależnemu
zależnemu
zależnej
B. zależnego
zależnego
zależny
zależne
zależną
N. zależnym
zależnym
zależnym
zależnym
zależną
Ms. zależnym
zależnym
zależnym
zależnym
zależnej
W. zależny
zależny
zależny
zależne
zależna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zależni
zależni
zależne
zależne
D. zależnych
zależnych
zależnych
zależnych
C. zależnym
zależnym
zależnym
zależnym
B. zależnych
zależnych
zależnych
zależne
N. zależnymi
zależnymi
zależnymi
zależnymi
Ms. zależnych
zależnych
zależnych
zależnych
W. zależni
zależni
zależne
zależne

Składnia

bez ograniczeń + zależny +
od CZEGO
szyk: neutralny

Frazeologizmy

mowa pozornie zależna
mowa zależna
posiadacz zależny
utwór zależny
zmienna zależna
Data ostatniej modyfikacji: 26.07.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj