UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozejm

Chronologizacja

1548, SPXVI
S.v. rozjem

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. rozejm
 rozejmy
D. rozejmu
 rozejmów
C. rozejmowi
 rozejmom
B. rozejm
 rozejmy
N. rozejmem
 rozejmami
Ms. rozejmie
 rozejmach
W. rozejmie
 rozejmy

Inne uwagi

Zwykle lp

Pochodzenie

Zob. jąć

Rzeczownik odczasownikowy, por. st.pol. rozjąć 'odłożyć, odroczyć, przesunąć na późniejszy termin' Sstp.

1. na wojnie

Definicja

porozumienie między walczącymi, którego wynikiem jest przerwanie wszystkich działań wojennych

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Relacje znaczeniowe

synonimy:  mir, pokój, zawieszenie broni
hiperonimy:  porozumienie

Połączenia

  • chwilowy, trwały, krótkotrwały; kruchy rozejm
  • rozejm z Krzyżakami, Niemcami, Rosją...; z zakonem krzyżackim..., między Polską a Szwecją, między Izraelem a Palestyńczykami...
  • propozycja, warunki rozejmu
  • umowa o rozejmie
  • zaproponować, zawrzeć, podpisać/podpisywać; zatwierdzić; przedłużyć, pogwałcić, zerwać rozejm

Cytaty

Na tych sukcesach Jan na razie poprzestał i w 1328 r. zawarł rozejm z Łokietkiem.

źródło: NKJP: Marek Kazimierz Barański: Dynastia Piastów w Polsce, 2005.

Sukcesem jednak zakończyły się wspomniane starania polityczne Brunona - o rozejm między Rusią Kijowską a Pieczyngami i o bliższe związki między Chrobrym a Włodzimierzem.

źródło: NKJP: Zbigniew Mikołejko: Żywoty świętych poprawione, 2000.

W sierpniu wziął udział w rokowaniach z hrabią Flandrii a w następnym miesiącu ustalał warunki przedłużenia angielsko-francuskiego rozejmu.

źródło: NKJP: Dariusz Piwowarczyk: Słynni rycerze Europy: Rycerze w służbie dam i dworu, 2009.

Rozejm zostaje zawarty na 21 dni, w wypadku niewypowiedzenia będzie automatycznie przedłużony.

źródło: NKJP: Michowicz Waldemar: Historia dyplomacji polskiej, 1995.

Po 13 zerwanych rozejmach w sierpniu ub. roku zagraniczni negocjatorzy zmusili watażków do podpisania czternastego rozejmu i do zgody na to, by kwestię władzy rozstrzygnąć w drodze wolnych wyborów, a nie ulicznych wojen.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: LIBERIA. Dziś wybory prezydenckie, Gazeta Wyborcza, 1997-07-19

Składnia

bez ograniczeń + rozejm +
(z KIM)
bez ograniczeń + rozejm +
(między KIM a KIM)

2. w sporze

Definicja

książk. 
zaprzestanie kłótni lub rywalizacji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  zawieszenie broni

Połączenia

  • z prasą
  • zawrzeć, zaproponować rozejm

Cytaty

Z okazji chrztu młodszej z mych wnuczek, Sylwii, zawarłem rozejm z Renatą, która rzuciła się w wir legalnej już działalności.

źródło: NKJP: Jerzy Stawiński: Piszczyk, 1997.

Czasem przez dłuższy czas panował między nami rozejm. Zaczynałem wtedy lubić Bogusia, był świetnym kompanem [...].

źródło: NKJP: Witold Zalewski: Pożegnanie twierdzy, 2000.

Z kinem polskim był w stanie wojny przerywanej krótko trwającymi rozejmami. Dlatego środowisko filmowe go nie znosiło. Z czego Zygmunt nic sobie nie robił, a nawet z masochistyczną przyjemnością lubił wymieniać listę najbardziej wymyślnych obelg, jakie pod jego adresem padały z ust naszych luminarzy sztuki filmowej.

źródło: NKJP: Zdzisław Pietrasik: Ocalony w kinie, Polityka, 2004-10-09

Składnia

bez ograniczeń + rozejm +
(z KIM)

Frazeologizmy

pokój Boży
rozejm Boży
pokój Boży
rozejm Boży
Data ostatniej modyfikacji: 17.07.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN