UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

laur

Chronologizacja

1593, SPXVI

Pochodzenie

łac. laurus 'wawrzyn'

1.a drzewo

Definicja

drzewo o sztywnych, błyszczących, owalnych liściach, rosnące w krajach śródziemnomorskich

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin drzewa i krzewy

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wawrzyn
hiperonimy:  drzewo

Połączenia

  • liść lauru

Cytaty

Laur [...] to roślina zawierająca bardzo intensywne olejki eteryczne.

źródło: NKJP: Katarzyna Rożko: Uroki tropikalnych, Trybuna Śląska, 2003-06-25

Laur [...] pasuje do ogrodu nieborowskiego. [...] Młode laury, ustawione teraz przed nieborowskim pałacem, sprowadzone zostały z Holandii. Rosną bardzo dobrze. Nie przeszkadzają im zimna i ulewy.

źródło: NKJP: Laury w garści i róże na taczkach, Dziennik Łódzki, 2002-06-04

[...] wydrukowano jego podobiznę, otoczoną wieńcem z liści. Problem w tym, że nie są to bynajmniej liście lauru, ale, zdaje się, porzeczki.

źródło: NKJP: „Lilla Weneda” w warszawskim Teatrze Nowym, Gazeta Wyborcza, 1995-10-13

Zapach świeżo zerwanej gałęzi lauru wypełnia wnętrze samochodu.

źródło: NKJP: Marta Szostkiewicz: Langwedocja: katarzy i ostrygi, Polityka, 2000-08-19

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. laur
laury
D. lauru
laurów
C. laurowi
laurom
B. laur
laury
N. laurem
laurami
Ms. laurze
laurach
W. laurze
laury

1.b liście

Definicja

używane jako przyprawa kuchenna liście lauru - drzewa

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie przyprawy, smaki

Relacje znaczeniowe

synonimy:  liść laurowy, wawrzyn
hiperonimy:  przyprawa

Cytaty

Gospodynie domowe nazywają go popularnie liściem bobkowym. Laur [...] jest zaliczany do najstarszych przypraw [...].

źródło: NKJP: Rozalia Ćwiertnia: Liść laurowy, Gazeta Krakowska, 2004-01-02

[...] wróżka zaleciła mi przygotować specjalny talizman ziołowy: 3 łyżeczki rozmarynu, 3 łyżeczki bazylii, 2 łyżeczki nasion kopru, 1 łyżeczka lauru, 1 łyżeczka nasion paproci, 1 szczypta soli – wszystko wymieszać i zawiązać w sakiewce z czerwonego płótna [...].

źródło: NKJP: Temat magazynu, Gazeta Poznańska, 2005-02-11

Składniki w garnku oprósz mąką i ponownie zasmaż. [...] Dodaj laur i jałowiec. Przykryj i na wolnym ogniu duś 90 min.

źródło: Internet: mojeprzepisy.pl

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. laur
laury
D. lauru
laurów
C. laurowi
laurom
B. laur
laury
N. laurem
laurami
Ms. laurze
laurach
W. laurze
laury

Inne uwagi

Zwykle lp

1.c wieniec

Definicja

wieniec upleciony z gałązek lauru - drzewa; będący od czasów starożytnych symbolem zwycięstwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  wawrzyn
hiperonimy:  wieniec

Połączenia

  • wieńczyć laurem

Cytaty

On ma laur na skroni, lirę gdzieś w pogoni porzucił i jest też bogiem [...].

źródło: NKJP: Adam Czerniawski: Narracje ormiańskie, 2003

Laurem wieńczono zwycięzców.

źródło: NKJP: Lechosław Herz: Wardęga. Opowieści z pobocza drogi, 2010

Petrarka, żyjący na dworze papieskim w Awinionie, w chwili wieńczenia go laurem na Kapitolu był tylko autorem sonetów do Madonny Laury.

źródło: NKJP: Jerzy Stempowski: Szkice literackie. Klimat życia i klimat literatury: 1948-1967, 2001

Grecy wieńczyli wawrzynem (laurem olimpijskim) zwycięzcę igrzysk pytyjskich, które odbywały się co 4 lata w Delfach i obejmowały głównie konkursy w śpiewaniu hymnów liturgicznych [...].

źródło: NKJP: Jacek Łęski: Twoje imię, Gazeta Radomszczańska, 2009-12-08

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. laur
laury
D. lauru
laurów
C. laurowi
laurom
B. laur
laury
N. laurem
laurami
Ms. laurze
laurach
W. laurze
laury

2. nagroda

Definicja

nagroda otrzymana w jakichś zawodach lub konkursie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

synonimy:  trofeum, wawrzyn
hiperonimy:  nagroda

Połączenia

  • honorowy, główny, największy, zaszczytny laur; festiwalowe, konkursowe, olimpijskie laury
  • laur zwycięzcy; laury festiwalu, konkursu, olimpiady
  • zdobywca lauru
  • przyznać, wręczyć, zdobyć laur; otrzymywać, zdobywać, zgarnąć laury
  • uhonorować, wyróżnić laurem
  • sięgnąć po laury; zasłużyć/zasługiwać na laury

Cytaty

Członkowie zespołu otrzymali złotą „Harfę Eola”, czyli główny laur festiwalu w Kaliszu, oraz specjalną nagrodę przyznawaną przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

źródło: NKJP: Złoto dla zespołu, Dziennik Bałtycki, 2011

Jego uczniowie od lat zdobywają najwyższe laury na prestiżowych konkursach.

źródło: NKJP: Stypendia i nagrody, Dziennik Polski, 2003-04-30

Obsypany wieloma laurami festiwalowymi szkolny teatr „Śmiesznotek” ze Szczawina koło Zgierza bawił wczoraj swoich rówieśników w Łódzkim Domu Kultury.

źródło: NKJP: Śmiesznotek bawił uczniów, Dziennik Łódzki, 2005-05-18

W tym roku również stanęli w konkursowe szranki, ale po laur nie sięgnęli.

źródło: NKJP: Grzybobranie w nagrodę, Gazeta Krakowska, 2007-09-13

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. laur
laury
D. lauru
laurów
C. laurowi
laurom
B. laur
laury
N. laurem
laurami
Ms. laurze
laurach
W. laurze
laury

Składnia

bez ograniczeń + laur +
(JAKI)
bez ograniczeń + laur +
(CZEGO)

Frazeologizmy

ktoś spoczywa na laurach
ktoś osiada na laurach
ktoś spoczął na laurach
ktoś osiadł na laurach
ktoś spoczął na laurach
ktoś osiadł na laurach
ktoś spoczywa na laurach
ktoś osiada na laurach
palma pierwszeństwa
laur pierwszeństwa
liść laurowy
palma pierwszeństwa
laur pierwszeństwa
Data ostatniej modyfikacji: 23.08.2017
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj