UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

przezwyciężyć się

Chronologizacja

SPXVI: przewyciężyć się, STR, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. zwyciężyć

Definicja

książk. 
poradzić sobie z własnym oporem wewnętrznym lub słabością

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  przełamać się, przemóc się

Połączenia

  • (nie) móc się przezwyciężyć

Cytaty

[...] rzuciwszy okiem na nieprzejednaną twarz Zenka, przezwyciężył się i powiedział:
- Ja... to znaczy... my uważamy, że to wszystko było głupie.

źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1961

Muszę się przezwyciężyć - muszę zapomnieć o wszystkim - muszę wrócić do życia - do nowych obowiązków, do nowych zajęć, które pochłoną mnie całą i dadzą nowe zadowolenie z pracy.

źródło: NKJP: Stefan Leder: Czerwona nić: ze wspomnień i prac rodziny Lederów, 2005

Straszliwa wola głodu dała mu siłę przezwyciężenia się. Porwał za osęk leżący na piasku i z zawziętością zaczął wywlekać trupy z pudła kajuty, rwąc je niemiłosiernie zazębionym hakiem.

źródło: NKJP: Nelly Strugowa: Wyspa zapomnienia, Nowa Kultura, 1962

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przezwyciężę się
przezwyciężymy się
2 os. przezwyciężysz się
przezwyciężycie się
3 os. przezwycięży się
przezwyciężą się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przezwyciężyłem się
+(e)m się przezwyciężył
przezwyciężyłam się
+(e)m się przezwyciężyła
przezwyciężyłom się
+(e)m się przezwyciężyło
przezwyciężyliśmy się
+(e)śmy się przezwyciężyli
przezwyciężyłyśmy się
+(e)śmy się przezwyciężyły
2 os. przezwyciężyłeś się
+(e)ś się przezwyciężył
przezwyciężyłaś się
+(e)ś się przezwyciężyła
przezwyciężyłoś się
+(e)ś się przezwyciężyło
przezwyciężyliście się
+(e)ście się przezwyciężyli
przezwyciężyłyście się
+(e)ście się przezwyciężyły
3 os. przezwyciężył się
przezwyciężyła się
przezwyciężyło się
przezwyciężyli się
przezwyciężyły się

bezosobnik: przezwyciężono się

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. przezwyciężmy się
2 os. przezwycięż się
przezwyciężcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. przezwyciężyłbym się
bym się przezwyciężył
przezwyciężyłabym się
bym się przezwyciężyła
przezwyciężyłobym się
bym się przezwyciężyło
przezwyciężylibyśmy się
byśmy się przezwyciężyli
przezwyciężyłybyśmy się
byśmy się przezwyciężyły
2 os. przezwyciężyłbyś się
byś się przezwyciężył
przezwyciężyłabyś się
byś się przezwyciężyła
przezwyciężyłobyś się
byś się przezwyciężyło
przezwyciężylibyście się
byście się przezwyciężyli
przezwyciężyłybyście się
byście się przezwyciężyły
3 os. przezwyciężyłby się
by się przezwyciężył
przezwyciężyłaby się
by się przezwyciężyła
przezwyciężyłoby się
by się przezwyciężyło
przezwyciężyliby się
by się przezwyciężyli
przezwyciężyłyby się
by się przezwyciężyły

bezosobnik: przezwyciężono by się

bezokolicznik: przezwyciężyć się

imiesłów przysłówkowy uprzedni: przezwyciężywszy się

gerundium: przezwyciężenie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. przezwyciężenie się
przezwyciężenia się
D. przezwyciężenia się
przezwyciężeń się
C. przezwyciężeniu się
przezwyciężeniom się
B. przezwyciężenie się
przezwyciężenia się
N. przezwyciężeniem się
przezwyciężeniami się
Ms. przezwyciężeniu się
przezwyciężeniach się
W. przezwyciężenie się
przezwyciężenia się

odpowiednik aspektowy: przezwyciężać się

Składnia

Rzosobowy + przezwyciężyć się + bez ograniczeń
Data ostatniej modyfikacji: 11.12.2011
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj