UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

odeprzeć

Chronologizacja

XV w., SStp

Pochodzenie

Zob. przeć (przed siebie)

1. wroga

Definicja

obronić się i zmusić wroga go do odwrotu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

odeprzeć atak, szturm, wojska

Cytaty

Ostatecznie, po ciężkim boju Polakom udało się odeprzeć nacierających Niemców.

źródło: NKJP: Łukasz Politański: Bo wolność krzyżami, 2009

Tamta wojna, podczas której odparł tuzin wielkich szturmów na swoją dolinę, a w końcu zmusił Rosjan do odwrotu, przyniosła mu sławę.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odeprę	odeprzemy
2 os.	odeprzesz	odeprzecie
3 os.	odeprze	odeprą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odparłem +(e)m odparł	odparłam +(e)m odparła	odparłom +(e)m odparło	odparliśmy +(e)śmy odparli	odparłyśmy +(e)śmy odparły
2 os.	odparłeś +(e)ś odparł	odparłaś +(e)ś odparła	odparłoś +(e)ś odparło	odparliście +(e)ście odparli	odparłyście +(e)ście odparły
3 os.	odparł	odparła	odparło	odparli	odparły

bezosobnik: odparto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odeprzyjmy
2 os.	odeprzyj	odeprzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odparłbym bym odparł	odparłabym bym odparła	odparłobym bym odparło	odparlibyśmy byśmy odparli	odparłybyśmy byśmy odparły
2 os.	odparłbyś byś odparł	odparłabyś byś odparła	odparłobyś byś odparło	odparlibyście byście odparli	odparłybyście byście odparły
3 os.	odparłby by odparł	odparłaby by odparła	odparłoby by odparło	odparliby by odparli	odparłyby by odparły

bezosobnik: odparto by

bezokolicznik: odeprzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odparłszy

gerundium: odparcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odparcie	odparcia
D.	odparcia	odparć
C.	odparciu	odparciom
B.	odparcie	odparcia
N.	odparciem	odparciami
Ms.	odparciu	odparciach
W.	odparcie	odparcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: odparty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odparty	odparty	odparty	odparte	odparta
D.	odpartego	odpartego	odpartego	odpartego	odpartej
C.	odpartemu	odpartemu	odpartemu	odpartemu	odpartej
B.	odpartego	odpartego	odparty	odparte	odpartą
N.	odpartym	odpartym	odpartym	odpartym	odpartą
Ms.	odpartym	odpartym	odpartym	odpartym	odpartej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odparci	odparci	odparte	odparte
D.	odpartych	odpartych	odpartych	odpartych
C.	odpartym	odpartym	odpartym	odpartym
B.	odpartych	odpartych	odpartych	odparte
N.	odpartymi	odpartymi	odpartymi	odpartymi
Ms.	odpartych	odpartych	odpartych	odpartych

odpowiednik aspektowy: odpierać

Składnia

Rz_osobowy

odeprzeć

KOGO/CO

2. zarzuty

Definicja

odpowiadając komuś, udowodnić, że nie ma racji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

odeprzeć oskarżenie, zarzuty
odeprzeć z trudem

Cytaty

Nie trudno jednak odeprzeć argument o niemożności stwierdzenia, czy w danym momencie nie jesteśmy narażeni na niewidoczne działanie promieniowania.

źródło: NKJP: Włodzimierz Kusch: Co o promieniowaniu wiedzieć powinniśmy, 1999

Maurycy stał się zresztą świadkiem takiego śledztwa i był zdumiony łatwością, z jaką Genowefa odparła atak tanim kłamstwem.

źródło: NKJP: Monika Piątkowska: Krakowska żałoba, 2006

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odeprę	odeprzemy
2 os.	odeprzesz	odeprzecie
3 os.	odeprze	odeprą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odparłem +(e)m odparł	odparłam +(e)m odparła	odparłom +(e)m odparło	odparliśmy +(e)śmy odparli	odparłyśmy +(e)śmy odparły
2 os.	odparłeś +(e)ś odparł	odparłaś +(e)ś odparła	odparłoś +(e)ś odparło	odparliście +(e)ście odparli	odparłyście +(e)ście odparły
3 os.	odparł	odparła	odparło	odparli	odparły

bezosobnik: odparto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odeprzyjmy
2 os.	odeprzyj	odeprzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odparłbym bym odparł	odparłabym bym odparła	odparłobym bym odparło	odparlibyśmy byśmy odparli	odparłybyśmy byśmy odparły
2 os.	odparłbyś byś odparł	odparłabyś byś odparła	odparłobyś byś odparło	odparlibyście byście odparli	odparłybyście byście odparły
3 os.	odparłby by odparł	odparłaby by odparła	odparłoby by odparło	odparliby by odparli	odparłyby by odparły

bezosobnik: odparto by

bezokolicznik: odeprzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odparłszy

gerundium: odparcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odparcie	odparcia
D.	odparcia	odparć
C.	odparciu	odparciom
B.	odparcie	odparcia
N.	odparciem	odparciami
Ms.	odparciu	odparciach
W.	odparcie	odparcia

imiesłów przymiotnikowy bierny: odparty

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	odparty	odparty	odparty	odparte	odparta
D.	odpartego	odpartego	odpartego	odpartego	odpartej
C.	odpartemu	odpartemu	odpartemu	odpartemu	odpartej
B.	odpartego	odpartego	odparty	odparte	odpartą
N.	odpartym	odpartym	odpartym	odpartym	odpartą
Ms.	odpartym	odpartym	odpartym	odpartym	odpartej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	odparci	odparci	odparte	odparte
D.	odpartych	odpartych	odpartych	odpartych
C.	odpartym	odpartym	odpartym	odpartym
B.	odpartych	odpartych	odpartych	odparte
N.	odpartymi	odpartymi	odpartymi	odpartymi
Ms.	odpartych	odpartych	odpartych	odpartych

odpowiednik aspektowy: odpierać

Składnia

Rz_osobowy

odeprzeć

3. odpowiedzieć

Definicja

książk.

odpowiedzieć – zareagować na czyjeś słowa, mówiąc coś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Relacje znaczeniowe

synonimy:

odpowiedzieć, odrzec

Połączenia

odparł hardo, ostro, pogodnie, skwapliwie, żartobliwie

Cytaty

- Coś... ty... powiedział? - Nic nadzwyczajnego - odparłem pogodnie.

źródło: NKJP: Aleksander Minkowski: Szaleństwo Majki Skowron, 1972

Pytał, kiedy wracam do domu. Odparłem, że tutaj jest mój dom.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	odeprę	odeprzemy
2 os.	odeprzesz	odeprzecie
3 os.	odeprze	odeprą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odparłem +(e)m odparł	odparłam +(e)m odparła	odparłom +(e)m odparło	odparliśmy +(e)śmy odparli	odparłyśmy +(e)śmy odparły
2 os.	odparłeś +(e)ś odparł	odparłaś +(e)ś odparła	odparłoś +(e)ś odparło	odparliście +(e)ście odparli	odparłyście +(e)ście odparły
3 os.	odparł	odparła	odparło	odparli	odparły

bezosobnik: odparto

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		odeprzyjmy
2 os.	odeprzyj	odeprzyjcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	odparłbym bym odparł	odparłabym bym odparła	odparłobym bym odparło	odparlibyśmy byśmy odparli	odparłybyśmy byśmy odparły
2 os.	odparłbyś byś odparł	odparłabyś byś odparła	odparłobyś byś odparło	odparlibyście byście odparli	odparłybyście byście odparły
3 os.	odparłby by odparł	odparłaby by odparła	odparłoby by odparło	odparliby by odparli	odparłyby by odparły

bezosobnik: odparto by

bezokolicznik: odeprzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: odparłszy

gerundium: odparcie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	odparcie	odparcia
D.	odparcia	odparć
C.	odparciu	odparciom
B.	odparcie	odparcia
N.	odparciem	odparciami
Ms.	odparciu	odparciach
W.	odparcie	odparcia

Inne uwagi

Zwykle 3 os. lp cz. przesz.

Składnia

Rz_osobowy	+	odeprzeć	+	MOWA WPROST
Rz_osobowy	+	odeprzeć	+	że ZDANIE

Data ostatniej modyfikacji: 17.07.2014