UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zawsze I

II

przysłówek

Chronologizacja

XV w., Bor

Odmiana

część mowy: przysłówek

Pochodzenie

Od wyrażenia przyimkowego za wsze (czasy) 'przez wszystkie czasy, cały czas'.
Por. wszak

1. za każdym razem

Definicja

tak, że dzieje się za każdym razem, gdy zachodzi dana sytuacja

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu częstotliwość

Relacje znaczeniowe

synonimy:  każdorazowo, zawdy, zawżdy
antonimy:  nigdy

Połączenia

  • zawsze chcieć, czuć, dodawać, mówić, okazywać się, przymierzać, przynosić, wpadać, wychodzić, zaznaczać, zostawiać; zawsze należy, powinien
  • (tam), gdzie zawsze; (tak), jak zawsze

Cytaty

W InterCity zawsze czuł się jak intruz.

źródło: NKJP: Mariusz Czubaj: 21:37, 2010

Czy mam przyjść wieczorem, Włodzimierzu Dymitrowiczu? – zegar zardzewiałym kurantem wychrobotał dziewiątą. – Jak zawsze, jak zawsze.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Namiętnik, 1998

Czuł się wobec dziadka trochę onieśmielony, ale bardzo go lubił, wiedział też, że obecność starego człowieka w domu oznacza prawie zawsze, że będzie można wziąć udział w jakimś interesującym majstrowaniu.

źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1990

Poza tym o katastrofach lotniczych pisały gazety na całym świecie, a o morskich, czy nawet kolejowych nie zawsze.

źródło: NKJP: Adam Barczyński: Ślepy los, 1999

Co ciekawe, zawsze gdy zbliża się do nas inny kot, pies czy człowiek, kot miauczy gardłowym głosem, demonstrując swoje niezadowolenie.

źródło: NKJP: Dorota Sumińska: Kot: 2008-02

2. ciągle

Definicja

tak, że dzieje się/ ma miejsce w każdym momencie

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu częstotliwość

Relacje znaczeniowe

synonimy:  bez ustanku, bezustannie, ciągle, nieprzerwanie, nieustająco, nieustannie, stale, ustawicznie, wciąż, wiecznie, zawdy, zawżdy
antonimy:  nigdy

Połączenia

  • zawsze i wszędzie
  • zawsze czekać, kochać, wierzyć, znaczyć

Cytaty

Sam pan przecież przed chwilą powiedział, że zawsze na kogoś czekamy, tylko nie zawsze to sobie uświadamiamy.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007

Odezwał się surowy głos człowieka będącego zawsze w pogotowiu. - Straż Pożarna. Oficer dyżurny.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Obłęd, 1983

Chyba dlatego zawsze tęskniłem do pewności i jednoznaczności.

źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004

Przysłowia

Biednemu zawsze wiatr w oczy
Biednemu zawsze wiatr w oczy wieje

Głodnemu zawsze chleb na myśli
Głupi ma zawsze szczęście
Góra z górą się nie zejdzie, a / ale człowiek z człowiekiem zawsze
Data ostatniej modyfikacji: 24.07.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj