Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *vichlati 'ruszać, poruszać, kręcić, plątać'
W etymologicznym związku z psł. czasownikiem *vichati ‘wykonywać szybkie koliste ruchy, wymachiwać, machać, kręcić czymś’ (z ekspresywnym z przyrostkiem *-ch- od *viti - zob. wić ).
W polszczyźnie obok wtórnej postaci wikłać , poświadczony jest także bezpośredni kontynuant wichłać .
1. nici
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni ułożenie względem siebie
Połączenia
- wikłać nici, nitki; włosy
Cytaty
[...] proste linie wikłają perspektywę ulicy i nie wiadomo, kto właściwie rzuca zza rogu domu ten długi, groźny cień z kijem (a może mieczem). źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993 |
|
Mówiła tak żarliwie, że obszedł stół i wikłając palce w jej rdzawe włosy przechylił głowę, spadł na usta. źródło: NKJP: Wojciech Żukrowski: Kamienne tablice, 1994 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
wikłam |
wikłamy |
|||
2 os. |
wikłasz |
wikłacie |
|||
3 os. |
wikła |
wikłają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wikłałem +(e)m wikłał |
wikłałam +(e)m wikłała |
wikłałom +(e)m wikłało |
wikłaliśmy +(e)śmy wikłali |
wikłałyśmy +(e)śmy wikłały |
2 os. |
wikłałeś +(e)ś wikłał |
wikłałaś +(e)ś wikłała |
wikłałoś +(e)ś wikłało |
wikłaliście +(e)ście wikłali |
wikłałyście +(e)ście wikłały |
3 os. |
wikłał |
wikłała |
wikłało |
wikłali |
wikłały |
bezosobnik: wikłano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę wikłał będę wikłać |
będę wikłała będę wikłać |
będę wikłało będę wikłać |
będziemy wikłali będziemy wikłać |
będziemy wikłały będziemy wikłać |
2 os. |
będziesz wikłał będziesz wikłać |
będziesz wikłała będziesz wikłać |
będziesz wikłało będziesz wikłać |
będziecie wikłali będziecie wikłać |
będziecie wikłały będziecie wikłać |
3 os. |
będzie wikłał będzie wikłać |
będzie wikłała będzie wikłać |
będzie wikłało będzie wikłać |
będą wikłali będą wikłać |
będą wikłały będą wikłać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
wikłajmy |
|
2 os. |
wikłaj |
wikłajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wikłałbym bym wikłał |
wikłałabym bym wikłała |
wikłałobym bym wikłało |
wikłalibyśmy byśmy wikłali |
wikłałybyśmy byśmy wikłały |
2 os. |
wikłałbyś byś wikłał |
wikłałabyś byś wikłała |
wikłałobyś byś wikłało |
wikłalibyście byście wikłali |
wikłałybyście byście wikłały |
3 os. |
wikłałby by wikłał |
wikłałaby by wikłała |
wikłałoby by wikłało |
wikłaliby by wikłali |
wikłałyby by wikłały |
bezosobnik: wikłano by
bezokolicznik: wikłać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wikłając
gerundium: wikłanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | wikłanie |
wikłania |
D. | wikłania |
wikłań |
C. | wikłaniu |
wikłaniom |
B. | wikłanie |
wikłania |
N. | wikłaniem |
wikłaniami |
Ms. | wikłaniu |
wikłaniach |
W. | wikłanie |
wikłania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wikłający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wikłający |
wikłający |
wikłający |
wikłające |
wikłająca |
D. | wikłającego |
wikłającego |
wikłającego |
wikłającego |
wikłającej |
C. | wikłającemu |
wikłającemu |
wikłającemu |
wikłającemu |
wikłającej |
B. | wikłającego |
wikłającego |
wikłający |
wikłające |
wikłającą |
N. | wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającą |
Ms. | wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wikłający |
wikłający |
wikłające |
wikłające |
D. | wikłających |
wikłających |
wikłających |
wikłających |
C. | wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
B. | wikłających |
wikłających |
wikłających |
wikłające |
N. | wikłającymi |
wikłającymi |
wikłającymi |
wikłającymi |
Ms. | wikłających |
wikłających |
wikłających |
wikłających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wikłany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wikłany |
wikłany |
wikłany |
wikłane |
wikłana |
D. | wikłanego |
wikłanego |
wikłanego |
wikłanego |
wikłanej |
C. | wikłanemu |
wikłanemu |
wikłanemu |
wikłanemu |
wikłanej |
B. | wikłanego |
wikłanego |
wikłany |
wikłane |
wikłaną |
N. | wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłaną |
Ms. | wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wikłani |
wikłani |
wikłane |
wikłane |
D. | wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
C. | wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
B. | wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
wikłane |
N. | wikłanymi |
wikłanymi |
wikłanymi |
wikłanymi |
Ms. | wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
Składnia
+ | wikłać | + |
CO
|
2. losy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia
Połączenia
- wikłać losy; życie osobiste, rodzinne; sprawę, sytuację
Cytaty
Rozważał sytuację. Zabranie Nataszy jeszcze bardziej wikłało ryzykowną ucieczkę. Czy jednak postąpiłby uczciwie pragnąc rozdzielić tych dwoje młodych? źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tajemnicza wyprawa Tomka, 1996 |
|
Raziła mnie strata czasu, wikłanie jasnych spraw i licytowanie się przez członków strony polskiej przeróżnymi poprawkami, dodatkami, zastrzeżeniami, aby tylko móc się pochwalić w Warszawie „co się potrafiło zdziałać w Gdańsku”. źródło: NKJP: Mieczysław Jałowiecki: Wolne miasto, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
wikłam |
wikłamy |
|||
2 os. |
wikłasz |
wikłacie |
|||
3 os. |
wikła |
wikłają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wikłałem +(e)m wikłał |
wikłałam +(e)m wikłała |
wikłałom +(e)m wikłało |
wikłaliśmy +(e)śmy wikłali |
wikłałyśmy +(e)śmy wikłały |
2 os. |
wikłałeś +(e)ś wikłał |
wikłałaś +(e)ś wikłała |
wikłałoś +(e)ś wikłało |
wikłaliście +(e)ście wikłali |
wikłałyście +(e)ście wikłały |
3 os. |
wikłał |
wikłała |
wikłało |
wikłali |
wikłały |
bezosobnik: wikłano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę wikłał będę wikłać |
będę wikłała będę wikłać |
będę wikłało będę wikłać |
będziemy wikłali będziemy wikłać |
będziemy wikłały będziemy wikłać |
2 os. |
będziesz wikłał będziesz wikłać |
będziesz wikłała będziesz wikłać |
będziesz wikłało będziesz wikłać |
będziecie wikłali będziecie wikłać |
będziecie wikłały będziecie wikłać |
3 os. |
będzie wikłał będzie wikłać |
będzie wikłała będzie wikłać |
będzie wikłało będzie wikłać |
będą wikłali będą wikłać |
będą wikłały będą wikłać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
wikłajmy |
|
2 os. |
wikłaj |
wikłajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wikłałbym bym wikłał |
wikłałabym bym wikłała |
wikłałobym bym wikłało |
wikłalibyśmy byśmy wikłali |
wikłałybyśmy byśmy wikłały |
2 os. |
wikłałbyś byś wikłał |
wikłałabyś byś wikłała |
wikłałobyś byś wikłało |
wikłalibyście byście wikłali |
wikłałybyście byście wikłały |
3 os. |
wikłałby by wikłał |
wikłałaby by wikłała |
wikłałoby by wikłało |
wikłaliby by wikłali |
wikłałyby by wikłały |
bezosobnik: wikłano by
bezokolicznik: wikłać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wikłając
gerundium: wikłanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | wikłanie |
wikłania |
D. | wikłania |
wikłań |
C. | wikłaniu |
wikłaniom |
B. | wikłanie |
wikłania |
N. | wikłaniem |
wikłaniami |
Ms. | wikłaniu |
wikłaniach |
W. | wikłanie |
wikłania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wikłający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wikłający |
wikłający |
wikłający |
wikłające |
wikłająca |
D. | wikłającego |
wikłającego |
wikłającego |
wikłającego |
wikłającej |
C. | wikłającemu |
wikłającemu |
wikłającemu |
wikłającemu |
wikłającej |
B. | wikłającego |
wikłającego |
wikłający |
wikłające |
wikłającą |
N. | wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającą |
Ms. | wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wikłający |
wikłający |
wikłające |
wikłające |
D. | wikłających |
wikłających |
wikłających |
wikłających |
C. | wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
B. | wikłających |
wikłających |
wikłających |
wikłające |
N. | wikłającymi |
wikłającymi |
wikłającymi |
wikłającymi |
Ms. | wikłających |
wikłających |
wikłających |
wikłających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wikłany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wikłany |
wikłany |
wikłany |
wikłane |
wikłana |
D. | wikłanego |
wikłanego |
wikłanego |
wikłanego |
wikłanej |
C. | wikłanemu |
wikłanemu |
wikłanemu |
wikłanemu |
wikłanej |
B. | wikłanego |
wikłanego |
wikłany |
wikłane |
wikłaną |
N. | wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłaną |
Ms. | wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wikłani |
wikłani |
wikłane |
wikłane |
D. | wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
C. | wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
B. | wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
wikłane |
N. | wikłanymi |
wikłanymi |
wikłanymi |
wikłanymi |
Ms. | wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
odpowiednik aspektowy: zawikłać
Składnia
+ | wikłać | + |
CO
|
3. w podejrzane sprawy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
synonimy: | mieszać, plątać, uplątywać, wkopywać, wmanewrowywać, wmanipulowywać, wplątywać, wpuszczać, wrabiać, wtapiać | |
antonimy: | wyplątywać |
Połączenia
- wikłać kogoś w aferę, (brudne, podejrzane) interesy, intrygi, sprawy, układy; kłopoty; sieć intryg; konflikt; walkę, wojnę, zamieszki;
Cytaty
Ekranizacja niewydanego komiksu Bousmana: agent nieruchomości sprzątający dom po pewnej masakrze spotyka w nim dziwacznego staruszka, który wikła go w świat brutalnych mordów i krwawych jatek. źródło: NKJP: Jakub Gałka: Ktoś tu kręci: Przegląd przyszłych filmów, Esensja, 2009-08-21 |
|
Z tonu Kotielnikowa Kaneyasu wywnioskował, że lepiej nie wikłać zamroczonego umysłu admirała w zbyt skomplikowane rozważania, bo sensowna do tej pory rozmowa może łatwo zamienić się w klasyczny pijacki spór [...]. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Wyspy szerszenia, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
wikłam |
wikłamy |
|||
2 os. |
wikłasz |
wikłacie |
|||
3 os. |
wikła |
wikłają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wikłałem +(e)m wikłał |
wikłałam +(e)m wikłała |
wikłałom +(e)m wikłało |
wikłaliśmy +(e)śmy wikłali |
wikłałyśmy +(e)śmy wikłały |
2 os. |
wikłałeś +(e)ś wikłał |
wikłałaś +(e)ś wikłała |
wikłałoś +(e)ś wikłało |
wikłaliście +(e)ście wikłali |
wikłałyście +(e)ście wikłały |
3 os. |
wikłał |
wikłała |
wikłało |
wikłali |
wikłały |
bezosobnik: wikłano
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
będę wikłał będę wikłać |
będę wikłała będę wikłać |
będę wikłało będę wikłać |
będziemy wikłali będziemy wikłać |
będziemy wikłały będziemy wikłać |
2 os. |
będziesz wikłał będziesz wikłać |
będziesz wikłała będziesz wikłać |
będziesz wikłało będziesz wikłać |
będziecie wikłali będziecie wikłać |
będziecie wikłały będziecie wikłać |
3 os. |
będzie wikłał będzie wikłać |
będzie wikłała będzie wikłać |
będzie wikłało będzie wikłać |
będą wikłali będą wikłać |
będą wikłały będą wikłać |
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
wikłajmy |
|
2 os. |
wikłaj |
wikłajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
wikłałbym bym wikłał |
wikłałabym bym wikłała |
wikłałobym bym wikłało |
wikłalibyśmy byśmy wikłali |
wikłałybyśmy byśmy wikłały |
2 os. |
wikłałbyś byś wikłał |
wikłałabyś byś wikłała |
wikłałobyś byś wikłało |
wikłalibyście byście wikłali |
wikłałybyście byście wikłały |
3 os. |
wikłałby by wikłał |
wikłałaby by wikłała |
wikłałoby by wikłało |
wikłaliby by wikłali |
wikłałyby by wikłały |
bezosobnik: wikłano by
bezokolicznik: wikłać
imiesłów przysłówkowy współczesny:
wikłając
gerundium: wikłanie
rodzaj gramatyczny: ndk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | wikłanie |
wikłania |
D. | wikłania |
wikłań |
C. | wikłaniu |
wikłaniom |
B. | wikłanie |
wikłania |
N. | wikłaniem |
wikłaniami |
Ms. | wikłaniu |
wikłaniach |
W. | wikłanie |
wikłania |
imiesłów przymiotnikowy czynny: wikłający
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wikłający |
wikłający |
wikłający |
wikłające |
wikłająca |
D. | wikłającego |
wikłającego |
wikłającego |
wikłającego |
wikłającej |
C. | wikłającemu |
wikłającemu |
wikłającemu |
wikłającemu |
wikłającej |
B. | wikłającego |
wikłającego |
wikłający |
wikłające |
wikłającą |
N. | wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającą |
Ms. | wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wikłający |
wikłający |
wikłające |
wikłające |
D. | wikłających |
wikłających |
wikłających |
wikłających |
C. | wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
wikłającym |
B. | wikłających |
wikłających |
wikłających |
wikłające |
N. | wikłającymi |
wikłającymi |
wikłającymi |
wikłającymi |
Ms. | wikłających |
wikłających |
wikłających |
wikłających |
imiesłów przymiotnikowy bierny: wikłany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | wikłany |
wikłany |
wikłany |
wikłane |
wikłana |
D. | wikłanego |
wikłanego |
wikłanego |
wikłanego |
wikłanej |
C. | wikłanemu |
wikłanemu |
wikłanemu |
wikłanemu |
wikłanej |
B. | wikłanego |
wikłanego |
wikłany |
wikłane |
wikłaną |
N. | wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłaną |
Ms. | wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | wikłani |
wikłani |
wikłane |
wikłane |
D. | wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
C. | wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
wikłanym |
B. | wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
wikłane |
N. | wikłanymi |
wikłanymi |
wikłanymi |
wikłanymi |
Ms. | wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
wikłanych |
Składnia
Rz osobowy | + | wikłać | + |
KOGO +
w CO
|