UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

chwalić

Chronologizacja

1 połowa XIV w., SStp
W postaci: falić

Pochodzenie

psł. *chvaliti

1. córkę

Definicja

mówić o kimś lub o czymś dobrze

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

chwalić córkę, dziewczynkę, kolegę, żonę; drużynę; film; firmę, organizację, zespół; inicjatywę, pracę, program, projekt, współpracę z kimś, jakieś rozwiązanie; pobyt gdzieś; poziom, zalety czegoś, czyjąś urodę, postawę; polską gościnność
bardzo, najbardziej, szczerze; chętnie; często; głośno; nadmiernie; niechętnie; powszechnie, publicznie, zgodnie; rzadko; szczególnie chwalić

Cytaty

	Mama chwali córkę za wyniki w nauce. źródło: NKJP: Krzysztof Mateusiak: Mała bohaterka, Słowo Polskie, 2006-03-07
	Kloss jadł tort, chwaląc zdolności kulinarne dziewczyny Kurta [...]. źródło: NKJP: Andrzej Zbych: Stawka większa niż życie, 2000
	Dzięki tobie, Kasiu, nie doszło do nieszczęścia – chwalił dziewczynkę przed resztą gimnazjalistów komendant Aleksy Bartłomiejczyk. źródło: NKJP: Piotr Kanikowski: Uratowała człowieka, Gazeta Wrocławska, 2003-11-13
	[...] była wiele razy w klubach studenckich z Kingą, Piotrkiem i ich znajomymi, ale - choć wszyscy chwalili, że tańczy świetnie - zawsze czuła się trochę nieswojo. źródło: NKJP: Witold Horwath: Ultra Montana, 2005
	Doskonale, ładne bułeczki przyniosłaś - chwali ciotka Agata - a resztę masz? Nie zgubiłaś? źródło: NKJP: Maria Krüger: Karolcia, 1994

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	chwalę	chwalimy
2 os.	chwalisz	chwalicie
3 os.	chwali	chwalą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chwaliłem +(e)m chwalił	chwaliłam +(e)m chwaliła	chwaliłom +(e)m chwaliło	chwaliliśmy +(e)śmy chwalili	chwaliłyśmy +(e)śmy chwaliły
2 os.	chwaliłeś +(e)ś chwalił	chwaliłaś +(e)ś chwaliła	chwaliłoś +(e)ś chwaliło	chwaliliście +(e)ście chwalili	chwaliłyście +(e)ście chwaliły
3 os.	chwalił	chwaliła	chwaliło	chwalili	chwaliły

bezosobnik: chwalono

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę chwalił będę chwalić	będę chwaliła będę chwalić	będę chwaliło będę chwalić	będziemy chwalili będziemy chwalić	będziemy chwaliły będziemy chwalić
2 os.	będziesz chwalił będziesz chwalić	będziesz chwaliła będziesz chwalić	będziesz chwaliło będziesz chwalić	będziecie chwalili będziecie chwalić	będziecie chwaliły będziecie chwalić
3 os.	będzie chwalił będzie chwalić	będzie chwaliła będzie chwalić	będzie chwaliło będzie chwalić	będą chwalili będą chwalić	będą chwaliły będą chwalić

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		chwalmy
2 os.	chwal	chwalcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	chwaliłbym bym chwalił	chwaliłabym bym chwaliła	chwaliłobym bym chwaliło	chwalilibyśmy byśmy chwalili	chwaliłybyśmy byśmy chwaliły
2 os.	chwaliłbyś byś chwalił	chwaliłabyś byś chwaliła	chwaliłobyś byś chwaliło	chwalilibyście byście chwalili	chwaliłybyście byście chwaliły
3 os.	chwaliłby by chwalił	chwaliłaby by chwaliła	chwaliłoby by chwaliło	chwaliliby by chwalili	chwaliłyby by chwaliły

bezosobnik: chwalono by

bezokolicznik: chwalić

imiesłów przysłówkowy współczesny: chwaląc

gerundium: chwalenie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	chwalenie	chwalenia
D.	chwalenia	chwaleń
C.	chwaleniu	chwaleniom
B.	chwalenie	chwalenia
N.	chwaleniem	chwaleniami
Ms.	chwaleniu	chwaleniach
W.	chwalenie	chwalenia

imiesłów przymiotnikowy czynny: chwalący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	chwalący	chwalący	chwalący	chwalące	chwaląca
D.	chwalącego	chwalącego	chwalącego	chwalącego	chwalącej
C.	chwalącemu	chwalącemu	chwalącemu	chwalącemu	chwalącej
B.	chwalącego	chwalącego	chwalący	chwalące	chwalącą
N.	chwalącym	chwalącym	chwalącym	chwalącym	chwalącą
Ms.	chwalącym	chwalącym	chwalącym	chwalącym	chwalącej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	chwalący	chwalący	chwalące	chwalące
D.	chwalących	chwalących	chwalących	chwalących
C.	chwalącym	chwalącym	chwalącym	chwalącym
B.	chwalących	chwalących	chwalących	chwalące
N.	chwalącymi	chwalącymi	chwalącymi	chwalącymi
Ms.	chwalących	chwalących	chwalących	chwalących

imiesłów przymiotnikowy bierny: chwalony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	chwalony	chwalony	chwalony	chwalone	chwalona
D.	chwalonego	chwalonego	chwalonego	chwalonego	chwalonej
C.	chwalonemu	chwalonemu	chwalonemu	chwalonemu	chwalonej
B.	chwalonego	chwalonego	chwalony	chwalone	chwaloną
N.	chwalonym	chwalonym	chwalonym	chwalonym	chwaloną
Ms.	chwalonym	chwalonym	chwalonym	chwalonym	chwalonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	chwaleni	chwaleni	chwalone	chwalone
D.	chwalonych	chwalonych	chwalonych	chwalonych
C.	chwalonym	chwalonym	chwalonym	chwalonym
B.	chwalonych	chwalonych	chwalonych	chwalone
N.	chwalonymi	chwalonymi	chwalonymi	chwalonymi
Ms.	chwalonych	chwalonych	chwalonych	chwalonych

odpowiednik aspektowy: pochwalić

Składnia

Rz_osobowy	+	chwalić	+	KOGO/CO + (za CO)
Rz_osobowy	+	chwalić	+	KOGO/CO + (że ZDANIE)
Rz_osobowy	+	chwalić	+	(KOGO/CO) + MOWA WPROST

2. Boga

Definicja

oddawać cześć religijną

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Religia – kościół sakramenty i obrzędy religijne

Połączenia

chwalić Boga, imię Pana

Cytaty

Chwalimy Cię, błogosławimy Cię, Wielbimy Cię, wysławiamy Cię – Panie Jezu, wcielona mocy i mądrości Boża.

źródło: NKJP: Tadeusz Loska SJ: Wszystkie moje źródła są w Tobie. Nabożeństwa eucharystyczne. Godziny święte - spotkania modlitewne, tom 3, 1999

Wykonawcy zaśpiewali, już bez stresu, wszystkie pieśni, które chwalą Maryję.

źródło: NKJP: (AnKa): Maryi w Dzień Matki, Gazeta Krakowska, 2002-05-28

Celebrans udawał się do grobu, poprzedzały go chorągwie. Zgromadzony lud śpiewał pieśni chwalące Zbawiciela.

źródło: NKJP: Krzysztof Dowgiałło: Wiara w moc zbawiciela, Gazeta Tczewska , 2008-03-20