UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

strzelać

Chronologizacja

SStp, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

psł. *strěľati

Zob. strzelić

1.a z karabinu

Definicja

powodować wyrzucenie pocisku z broni palnej lub miotającej

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

synonimy:

grzać, tłuc, wystrzeliwać

Połączenia

snajperzy; Serbowie strzelają; morderca strzelał; artyleria, piechota; milicja, policja strzelała; wojsko strzelało; bandyci, policjanci, wartownicy, zamachowcy, żołnierze; Niemcy, Rosjanie strzelali
strzelać do (bezbronnych) górników, robotników, studentów..., do cywilów, do demonstrantów, do dzieci, do kobiet, do ludzi, do manifestantów, do policjantów, do przechodniów, do stoczniowców, do tłumu, do uciekinierów; do Palestyńczyków, do Polaków; do celu, tarczy
strzelać z armaty, z broni pneumatycznej, sportowej, śrutowej..., z dubeltówki, z dział, z kałasznikowa, z karabinka, z karabinu, z moździerzy, z muszkietu, z pepeszy, z pistoletu, z rewolweru, z wiatrówki; z kuszy, z łuku, z procy; z ukrycia
strzelać gęsto
przestać, zacząć; kazać, zabronić; umieć strzelać;
nie wolno strzelać
celować i strzelać, strzelać i zabijać, strzelaj, strzelaj
rozkaz strzelania

Cytaty

	W Ronne bornholmski marynarz odpłynął swoim kutrem kilkanaście metrów w morze i strzelał z karabinu snajperskiego do Rosjan. źródło: NKJP: Internet
	Wojsko strzelało na rozkaz, w zwartych pododdziałach i możemy policzyć liczbę oddanych strzałów. źródło: NKJP: Grudzień polski w trzech odsłonach, Dziennik Polski, 2002-12-13
	Jeżeli chodzi o pytanie dotyczące zasad używania tzw. broni gładkolufowej [...], to oczywiście nie wolno strzelać w głowę. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 18.06.1999
	Oficerowie zostają zamknięci przez zbuntowanych marynarzy w kabinie. Ich strażnik otrzymuje rozkaz strzelania w razie próby otwarcia drzwi. źródło: NKJP: Henryk Mąka: Piraci znów atakują, 1995
	Moi koledzy bawili się w wojsko na podwórku, strzelali z procy do słoików albo kapslami grali w Wyścig Pokoju. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

odpowiednik aspektowy: strzelić

Składnia

strzelać

z CZEGO + (do KOGO/CZEGO)

1.b karabin

Definicja

wyrzucać pocisk

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wystrzeliwać

Połączenia

armata, karabin, pistolet, rewolwer strzela; czołgi, działa strzelały
strzelać amunicją jakąś, kulami jakimiś, nabojami jakimiś, pociskami jakimiś

Cytaty

	Armata strzela głośno, sucho, jakby trzaskała. źródło: NKJP: Barbara Kaczyńska-Januszkiewicz: Jutro moje urodziny, Gazeta Wyborcza, 1994-09-10
	Za każdym razem po chwilowej przerwie działa strzelały znowu. źródło: NKJP: Internet
	Pistolet maszynowy strzela nabojami pistoletowymi (mniejszymi) a karabin maszynowy strzela nabojami karabinowymi (większymi). źródło: NKJP: Internet
	Niżycki wszedł [...] w celownik i okazało się, że automat nie strzela. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Drzymalski przeciw Rzeczpospolitej, 2004

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

odpowiednik aspektowy: strzelić

2. dzika

Definicja

zabijać dzikie zwierzę z broni palnej

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zabijać

Połączenia

myśliwi strzelają
strzelać dzika, zwierzynę

Cytaty

Nie poluję, tylko raz w roku, w okolicach Bożego Narodzenia, strzelam dzika. Jednego jedynego.

źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Białe zeszyty, 2005

Nie należy strzelać prowadzącej łani, a jeśli strzał jest konieczny, to zawsze najpierw cielaka, a potem łanię.

źródło: NKJP: Stanisław Godlewski: Vademecum myśliwego, 1955

W tej chwili takich typowo „zajęczych” polowań nie organizuje się, szkoda czasu, a polowanie tzw. wigilijne polega na strzelaniu zwierzyny grubej.

źródło: Ryszard Pala: Zającom nie do śmiechu, Czas Ostrzeszowski, 2003

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

imiesłów przymiotnikowy bierny: strzelany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelany	strzelany	strzelany	strzelane	strzelana
D.	strzelanego	strzelanego	strzelanego	strzelanego	strzelanej
C.	strzelanemu	strzelanemu	strzelanemu	strzelanemu	strzelanej
B.	strzelanego	strzelanego	strzelany	strzelane	strzelaną
N.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelaną
Ms.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelani	strzelani	strzelane	strzelane
D.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelanych
C.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym
B.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelane
N.	strzelanymi	strzelanymi	strzelanymi	strzelanymi
Ms.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelanych

odpowiednik aspektowy: strzelić

Składnia

strzelać

3. z bata

Definicja

powodować powstanie odgłosu podobnego do dźwięku towarzyszącego wyrzucaniu pocisku z broni palnej

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Połączenia

strzelać batem, palcami
strzelać z bata, z bicza

Cytaty

Baron strzela palcami wyciągniętej ręki.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 3, 1997

Gospodarz [...] strzelał biczem pod jego nosem.

źródło: NKJP: Internet

Jeśli na kozła zasiada para mieszana, dorożkarz strzela z bata.

źródło: NKJP: Emocje udzielają się koniom i zawodnikom, Dziennik Polski, 2001-08-18

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

odpowiednik aspektowy: strzelić

Składnia

	+	strzelać	+	CZYM
	+	strzelać	+	z CZEGO

4. o petardach

Definicja

wydawać odgłos podobny do dźwięku towarzyszącego wyrzuceniu pocisku z broni palnej

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wystrzelać, wystrzeliwać

Połączenia

petardy strzelają, szampan strzelał, korki strzelały

Cytaty

Emilka do kosza, bach, strzela blaszana klapa.

źródło: NKJP: Marek Soból: Mojry, 2005

W nocy wciąż słychać, jak coś strzela i trzeszczy.

źródło: NKJP: Powódź śpi w śniegu, Dziennik Polski, 2002-01-14

Na pewno usłyszymy, jak o północy strzelają korki.

źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Teatr 3, 1997

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

odpowiednik aspektowy: strzelić

5. w kościach

Definicja

pot.

wydawać odgłos cichego trzasku w czasie wykonywania jakiegoś ruchu

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

Połączenia

strzelać w kolanie, w kościach, w łokciu

Cytaty

Czasem strzela mi w kolanie.

źródło: NKJP: Artur Górski: Magia „Sacro Arsenale”, 2006

Powinienem poczuć we włosach siłę odśrodkową i przełożyć się w ruchu na plecy [...]. Tylko że zaraz na początku strzela mi w łokciu.

źródło: Marcin Kołodziejczyk: Niesieni pozytywną zajawką, Polityka, 2005-05-21

Od 2 miesięcy piję wapno - nie pomaga. To moje strzelanie w kościach jest już moim znakiem rozpoznawczym.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

odpowiednik aspektowy: strzelić

Składnia

strzelać

KOMU + GDZIE

6. guma

Definicja

pot.

pękać

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pękać

Połączenia

guma, opona strzela

Cytaty

Słyszał, jak z tyłu strzelają kolejne zawory.

źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005

Dowiaduję się na przykład, że w czasie zmian ciśnienia strzelają pęcherze płodowe.

źródło: NKJP: Tomasz Kwaśniewski: Dziennik ciężarowca, 2007

Ripper znowu decyduje, że należy przyśpieszyć, i znowu strzela guma, a przy wymianie koła stwierdzamy, że siadła jeszcze jedna.

źródło: Tomasz Domaniewski: Niedaleko od prawdy, 1975

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

odpowiednik aspektowy: strzelić

7. do bramki

Definicja

mocnym uderzeniem kierować krążek lub piłkę do bramki w czasie niektórych rozgrywek sportowych

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

napastnicy strzelali
strzelać do bramki
strzelać z bliska, z daleka, z dystansu, z kąta, z narożnika; z rzutu wolnego, z woleja
strzelać na bramkę
strzelać bezbłędnie, celnie, niecelnie; groźnie, świetnie
próbować strzelać
ostre strzelanie

Cytaty

	Najwięcej działo się [...] na boisku, gdzie młodzi kandydaci na piłkarzy mogli sprawdzić swoje umiejętności. Biegali na czas po kopercie, strzelali do bramki nad ustawionym murem. źródło: NKJP: Lidia Cichocka: Tłumy na majówce Korony, Echo Dnia, 2007-05-21
	Po akcji P. Cięcinki główkował tuż obok słupka Pisarski, potem M. Kołek strzelał z dystansu, chybiając o metr. źródło: NKJP: (sem): Syndrom „niebieskich”, Nowiny Raciborskie, 2003-06-11
	Czerkawski [...] był bardzo aktywny, 5-krotnie strzelał na bramkę rywala, ale nie zaliczył ani gola, ani asysty. źródło: NKJP: (AS): Zabrakło 6 sekund, Dziennik Polski, 2001-10-22
	Tym razem próbował strzelać Peter van Vossen. Trafił w obrońcę. źródło: NKJP: Holandia : Irlandia 2 : 0, Gazeta Wyborcza, 1994-07-05
	Strzelający z 17 metrów Łukasz Walda trafił w poprzeczkę. źródło: NKJP: LT: Pomorzanin : Czarni 1:0 (0:0), Nakielski Czas, 2004-11-03

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

odpowiednik aspektowy: strzelić

Składnia

	+	strzelać	+	do CZEGO
	+	strzelać	+	na CO

8. bramki

Definicja

uzyskiwać punkty w niektórych rozgrywkach sportowych przez umieszczenie piłki lub krążka w bramce

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

rywale strzelają; goście strzelali
strzelać bramki, gole, karne
potrafić strzelać

Cytaty

	Chłopcy wiedzą, że strzelają mało bramek w porównaniu do wypracowanych pozycji. źródło: NKJP: V liga, Bielsko-Biała, Dziennik Polski, 2001-05-14
	Tak gra i strzela gole najlepszy, zdaniem wielu fachowców, polski piłkarz 1996 roku. źródło: NKJP: Robert Błoński: Marek Citko nie boi się Anglików, Gazeta Wyborcza, 1996-10-05
	Goście strzelali gole po kontrach. źródło: NKJP: Włodzimierz Łyżwa: Radomiak pokonał lidera!, Echo Dnia, 2006-11-06
	Końcówka meczu to był popis Łukasza Pochowskiego, który potwierdził, że potrafi strzelać dużo bramek. źródło: NKJP: SŁ: Kanał Występ : Zorza Ślesin 2 : 7 (0 : 2), Nakielski Czas, 2007-05-09

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

imiesłów przymiotnikowy bierny: strzelany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelany	strzelany	strzelany	strzelane	strzelana
D.	strzelanego	strzelanego	strzelanego	strzelanego	strzelanej
C.	strzelanemu	strzelanemu	strzelanemu	strzelanemu	strzelanej
B.	strzelanego	strzelanego	strzelany	strzelane	strzelaną
N.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelaną
Ms.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelani	strzelani	strzelane	strzelane
D.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelanych
C.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym
B.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelane
N.	strzelanymi	strzelanymi	strzelanymi	strzelanymi
Ms.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelanych

odpowiednik aspektowy: strzelić

Składnia

strzelać

9. iskry

Definicja

książk.

wznosić się do góry

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wystrzelać, wystrzeliwać

Połączenia

gaz, ogień strzela; iskry strzelają
strzelać w górę, w niebo
strzelać wysoko

Cytaty

W niebo strzelały płonące gejzery gazu i nafty z nowych odwiertów.

źródło: Edwin Bendyk: Karpacki Kuwejt, Polityka, 2003-06-14

Milczeli, patrząc tylko, jak w górę strzelają iskry.

źródło: NKJP: Małgorzata Saramonowicz: Sanatorium, 2005

W niebo strzela słup ognia, słychać potężny huk.

źródło: NKJP: Marek Kochan: Ballada o dobrym dresiarzu, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

odpowiednik aspektowy: strzelić

Składnia

strzelać

DOKĄD

10. rosnąć

Definicja

rosnąć do góry znacznie i w szybkim tempie

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat roślin budowa i funkcjonowanie roślin

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	śmigać, wystrzeliwać
	hiperonimy:	rosnąć

Połączenia

strzelać w górę
strzelać wysoko

Cytaty

Dwie sadzonki [...] rosły... Coraz bardziej rozłożyste konarami, strzelały wysoko w górę przez lat trzydzieści.

źródło: NKJP: Krystyna Kolińska: Orzeszkowa, złote ptaki i terroryści, 1996

Kasztany i tulipanowce strzelały wysoko w górę, rzucając gęsty cień na liczne jary i wąwozy.

źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Akademia pana Kleksa, 1946

Rośnie rano, rośnie w nocy, strzela w górę jak z procy.

źródło: Internet, http://dofi.com.pl/piaskowy-wilk-asa-lind/

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

odpowiednik aspektowy: strzelić

11. kielicha

Definicja

pot.

wypijać szybko porcję napoju alkoholowego

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie używki

Połączenia

strzelać piwko; kielicha

Cytaty

Strzelasz sobie podwójną whisky, a potem udajesz się do domu.

źródło: NKJP: Anna Bojarska: Siostry B., 1996

- Na wojnie się leży i strzela [...].
- Akurat coś dla sąsiada. Leżeć do góry brzuchem i strzelać piwko.

źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Kisuny, 2008

Strzela sobie kielicha z brzuchatymi generałami i wysyła czołgi na Czeczenię.

źródło: NKJP: Jacek Bocheński: Wysłanie czołgów na Czeczenię miało przywrócić Jelcynowi triumfalną pozycję i pobudzić tłumy do radości. Ale ..., Gazeta Wyborcza, 1995-02-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

imiesłów przymiotnikowy bierny: strzelany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelany	strzelany	strzelany	strzelane	strzelana
D.	strzelanego	strzelanego	strzelanego	strzelanego	strzelanej
C.	strzelanemu	strzelanemu	strzelanemu	strzelanemu	strzelanej
B.	strzelanego	strzelanego	strzelany	strzelane	strzelaną
N.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelaną
Ms.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelani	strzelani	strzelane	strzelane
D.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelanych
C.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym
B.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelane
N.	strzelanymi	strzelanymi	strzelanymi	strzelanymi
Ms.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelanych

odpowiednik aspektowy: strzelić

Składnia

strzelać

12. głupstwo

Definicja

mówić coś nagle i szybko lub w dużej ilości

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język mówienie

Połączenia

strzelać gafy, głupoty, głupstwa
strzelać dowcipami, żartami

Cytaty

	Na szczęście Komornicki jest mniej znany od Steinbecka i głupstwa strzela z telewizora. źródło: NKJP: A.Tumialis: Przytulanie – męska przygoda, Tygodnik Ciechanowski, 2004-03-24
	Wygrywają [...] przygodowcy: łapią nagle drugi oddech, strzelają dowcipem. źródło: NKJP: Pielgrzymka, Kultura, 1981
	Przemawia do mnie [...] praca zespołowa, kiedy wiele osób wytęża umysły, wymyśla rozmaite kombinacje, nawet myli się i strzela głupoty. źródło: Internet
	Williams strzela [...] aforyzmami godnymi spiżu. źródło: NKJP: Paweł Głowacki: Dwie białe dziewczynki, Dziennik Polski, 2002-10-07
	Strzelał żartami, uroczo się uśmiechając. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

imiesłów przymiotnikowy bierny: strzelany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelany	strzelany	strzelany	strzelane	strzelana
D.	strzelanego	strzelanego	strzelanego	strzelanego	strzelanej
C.	strzelanemu	strzelanemu	strzelanemu	strzelanemu	strzelanej
B.	strzelanego	strzelanego	strzelany	strzelane	strzelaną
N.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelaną
Ms.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelani	strzelani	strzelane	strzelane
D.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelanych
C.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym
B.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelane
N.	strzelanymi	strzelanymi	strzelanymi	strzelanymi
Ms.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelanych

odpowiednik aspektowy: strzelić

Składnia

	+	strzelać	+	CO
	+	strzelać	+	CZYM

13. w ciemno

Definicja

wypowiadać się w jakiejś sprawie bez wystarczającej wiedzy lub bez refleksji

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

strzelać bez zastanowienia, w ciemno

Cytaty

Studenci strzelali w ciemno, podrzucił im więc solidną podpowiedź, mówiąc, że miasto leży w Rosji.

źródło: NKJP: Janina Kumaniecka: Saga rodu Słonimskich, 2003

- Ile mam lat? -
- Hm... nie wiem, strzelam, że z 17,18?

źródło: NKJP: Internet

Nagle w ciszy i skupieniu, jakie udzieliło się tym na co dzień cynicznym gościom, nie kontrolując siebie, strzelam:
– Bez przesady, Jarek.

źródło: NKJP: Andrzej Horubała: Farciarz, 2002

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

odpowiednik aspektowy: strzelić

Składnia

	+	strzelać	+	(że ZDANIE)
	+	strzelać	+	(MOWA WPROST)

14. fotki

Definicja

pot.

używany jako ekspresywny zastępnik czasownika @robić@ i innych czasowników

Wymowa

[stszelać] lub pot. [sczszelać], lub pot. [szczszelać]

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność artystyczna człowieka fotografia

Połączenia

strzelać fotki, zdjęcia

Cytaty

	Fotograf strzela zdjęcia, asystent podaje mu nowe naboje filmów. źródło: NKJP: Manuela Gretkowska: Polka, 2001
	Fotograf w lakierkach strzela fotki arabskim nowożeńcom. źródło: NKJP: Eli Barbur: Jerozolima Wschodnia, Gazeta Wyborcza, 1997-11-07
	Poprzednio reakcją twoją było odejście z wiki na krótko i niezłe zamieszanie u ciebie z medalami na dłużej. Ja w ramach odprężenia od głosowań strzelam teksty, które nigdy nie będą miały szans na medal. źródło: NKJP: Internet
	Czasem jest taki kochany: patrzy na nas, strzela miny i w ogóle... źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strzelam	strzelamy
2 os.	strzelasz	strzelacie
3 os.	strzela	strzelają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałem +(e)m strzelał	strzelałam +(e)m strzelała	strzelałom +(e)m strzelało	strzelaliśmy +(e)śmy strzelali	strzelałyśmy +(e)śmy strzelały
2 os.	strzelałeś +(e)ś strzelał	strzelałaś +(e)ś strzelała	strzelałoś +(e)ś strzelało	strzelaliście +(e)ście strzelali	strzelałyście +(e)ście strzelały
3 os.	strzelał	strzelała	strzelało	strzelali	strzelały

bezosobnik: strzelano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strzelał będę strzelać	będę strzelała będę strzelać	będę strzelało będę strzelać	będziemy strzelali będziemy strzelać	będziemy strzelały będziemy strzelać
2 os.	będziesz strzelał będziesz strzelać	będziesz strzelała będziesz strzelać	będziesz strzelało będziesz strzelać	będziecie strzelali będziecie strzelać	będziecie strzelały będziecie strzelać
3 os.	będzie strzelał będzie strzelać	będzie strzelała będzie strzelać	będzie strzelało będzie strzelać	będą strzelali będą strzelać	będą strzelały będą strzelać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strzelajmy
2 os.	strzelaj	strzelajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strzelałbym bym strzelał	strzelałabym bym strzelała	strzelałobym bym strzelało	strzelalibyśmy byśmy strzelali	strzelałybyśmy byśmy strzelały
2 os.	strzelałbyś byś strzelał	strzelałabyś byś strzelała	strzelałobyś byś strzelało	strzelalibyście byście strzelali	strzelałybyście byście strzelały
3 os.	strzelałby by strzelał	strzelałaby by strzelała	strzelałoby by strzelało	strzelaliby by strzelali	strzelałyby by strzelały

bezosobnik: strzelano by

bezokolicznik: strzelać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strzelając

gerundium: strzelanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strzelanie	strzelania
D.	strzelania	strzelań
C.	strzelaniu	strzelaniom
B.	strzelanie	strzelania
N.	strzelaniem	strzelaniami
Ms.	strzelaniu	strzelaniach
W.	strzelanie	strzelania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strzelający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelający	strzelający	strzelający	strzelające	strzelająca
D.	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającego	strzelającej
C.	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającemu	strzelającej
B.	strzelającego	strzelającego	strzelający	strzelające	strzelającą
N.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającą
Ms.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelający	strzelający	strzelające	strzelające
D.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających
C.	strzelającym	strzelającym	strzelającym	strzelającym
B.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelające
N.	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi	strzelającymi
Ms.	strzelających	strzelających	strzelających	strzelających

imiesłów przymiotnikowy bierny: strzelany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strzelany	strzelany	strzelany	strzelane	strzelana
D.	strzelanego	strzelanego	strzelanego	strzelanego	strzelanej
C.	strzelanemu	strzelanemu	strzelanemu	strzelanemu	strzelanej
B.	strzelanego	strzelanego	strzelany	strzelane	strzelaną
N.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelaną
Ms.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strzelani	strzelani	strzelane	strzelane
D.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelanych
C.	strzelanym	strzelanym	strzelanym	strzelanym
B.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelane
N.	strzelanymi	strzelanymi	strzelanymi	strzelanymi
Ms.	strzelanych	strzelanych	strzelanych	strzelanych

odpowiednik aspektowy: strzelić

Składnia

strzelać

(KOMU) + CO

Frazeologizmy

ktoś strzela fochy
ktoś strzela oczami
ktoś strzela oczyma
ktoś strzela sobie w stopę
ktoś strzela sobie w kolano
ktoś strzela sobie samobója
ktoś strzela ślepakami
ktoś strzela z armaty do muchy
ktoś strzela z armaty do wróbla
ktoś strzela z dupy
ktoś strzela zza węgła
ktoś trzaska obcasami
ktoś strzela obcasami
z tego się nie strzela

Przysłowia

Człowiek strzela, Pan Bóg kule nosi
Żołnierz strzela, Pan Bóg kule nosi

Żołnierz strzela, Pan Bóg kule nosi

Data ostatniej modyfikacji: 18.03.2014