UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

skruszyć

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

Zob. kruszyć

1. pieczęć

Definicja

uszkodzić, łamiąc w wielu miejscach lub odrywając małe kawałki

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z jedzeniem

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pokruszyć

Połączenia

skruszyć pieczęć, suchary

Cytaty

	[...] ponownie przeczytał ostrzeżenie, a potem jednym, zdecydowanym ruchem skruszył w palcach pieczęć na pakcie. źródło: NKJP: Iwona Surmik: Smoczy Pakt, 2003
	Dostaje tabletki skruszone w porcelanowej miseczce, niby w moździerzu. źródło: NKJP: Zbigniew Kruszyński: Na lądach i morzach: opisy i opowiadania, 1999
	Nie udało jej się skruszyć grubej, ciętej we wzory tafli, schyliła się więc po stojącą na podłodze doniczkę i rzuciła nią w szybę. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Rosyjski kochanek, 1996
	Obcas buta rudowłosego trafił go w usta i skruszył dolny ząb. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	skruszę	skruszymy
2 os.	skruszysz	skruszycie
3 os.	skruszy	skruszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skruszyłem +(e)m skruszył	skruszyłam +(e)m skruszyła	skruszyłom +(e)m skruszyło	skruszyliśmy +(e)śmy skruszyli	skruszyłyśmy +(e)śmy skruszyły
2 os.	skruszyłeś +(e)ś skruszył	skruszyłaś +(e)ś skruszyła	skruszyłoś +(e)ś skruszyło	skruszyliście +(e)ście skruszyli	skruszyłyście +(e)ście skruszyły
3 os.	skruszył	skruszyła	skruszyło	skruszyli	skruszyły

bezosobnik: skruszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		skruszmy
2 os.	skrusz	skruszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skruszyłbym bym skruszył	skruszyłabym bym skruszyła	skruszyłobym bym skruszyło	skruszylibyśmy byśmy skruszyli	skruszyłybyśmy byśmy skruszyły
2 os.	skruszyłbyś byś skruszył	skruszyłabyś byś skruszyła	skruszyłobyś byś skruszyło	skruszylibyście byście skruszyli	skruszyłybyście byście skruszyły
3 os.	skruszyłby by skruszył	skruszyłaby by skruszyła	skruszyłoby by skruszyło	skruszyliby by skruszyli	skruszyłyby by skruszyły

bezosobnik: skruszono by

bezokolicznik: skruszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skruszywszy

gerundium: skruszenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	skruszenie	skruszenia
D.	skruszenia	skruszeń
C.	skruszeniu	skruszeniom
B.	skruszenie	skruszenia
N.	skruszeniem	skruszeniami
Ms.	skruszeniu	skruszeniach
W.	skruszenie	skruszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: skruszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skruszony	skruszony	skruszony	skruszone	skruszona
D.	skruszonego	skruszonego	skruszonego	skruszonego	skruszonej
C.	skruszonemu	skruszonemu	skruszonemu	skruszonemu	skruszonej
B.	skruszonego	skruszonego	skruszony	skruszone	skruszoną
N.	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszoną
Ms.	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skruszeni	skruszeni	skruszone	skruszone
D.	skruszonych	skruszonych	skruszonych	skruszonych
C.	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszonym
B.	skruszonych	skruszonych	skruszonych	skruszone
N.	skruszonymi	skruszonymi	skruszonymi	skruszonymi
Ms.	skruszonych	skruszonych	skruszonych	skruszonych

odpowiednik aspektowy: skruszać

Składnia

skruszyć

2. opór

Definicja

książk.

stopniowo pokonać zagrożenie lub ograniczenie

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pokonać, przezwyciężyć

Połączenia

skruszyć nieufność, opór

Cytaty

	Czczono w nim również wielkiego wojownika, który skruszył potęgę Egiptu i greckich państewek. źródło: NKJP: Jan Dobraczyński: Święty miecz, 1949
	Skruszyła opór koleżanki, który i tak był wątły. źródło: NKJP: Zbigniew Górniak: Siostra i byk, 2009
	Rozwinąłem kolejny papirus pamięci, a tam napisano, iż posiadam władzę zrzucenia, skruszenia wszelkich kajdan. źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000
	Był głęboko przekonany, że uczucia kobiety zdobywa się głównie uporem. W rezultacie wierną adoracją skruszył jej początkową obojętność, umiał być uprzedzająco uważny i z czasem stał się w życiu Ireny absolutnie niezbędny. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Opowiadania drastyczne, 1966

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	skruszę	skruszymy
2 os.	skruszysz	skruszycie
3 os.	skruszy	skruszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skruszyłem +(e)m skruszył	skruszyłam +(e)m skruszyła	skruszyłom +(e)m skruszyło	skruszyliśmy +(e)śmy skruszyli	skruszyłyśmy +(e)śmy skruszyły
2 os.	skruszyłeś +(e)ś skruszył	skruszyłaś +(e)ś skruszyła	skruszyłoś +(e)ś skruszyło	skruszyliście +(e)ście skruszyli	skruszyłyście +(e)ście skruszyły
3 os.	skruszył	skruszyła	skruszyło	skruszyli	skruszyły

bezosobnik: skruszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		skruszmy
2 os.	skrusz	skruszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skruszyłbym bym skruszył	skruszyłabym bym skruszyła	skruszyłobym bym skruszyło	skruszylibyśmy byśmy skruszyli	skruszyłybyśmy byśmy skruszyły
2 os.	skruszyłbyś byś skruszył	skruszyłabyś byś skruszyła	skruszyłobyś byś skruszyło	skruszylibyście byście skruszyli	skruszyłybyście byście skruszyły
3 os.	skruszyłby by skruszył	skruszyłaby by skruszyła	skruszyłoby by skruszyło	skruszyliby by skruszyli	skruszyłyby by skruszyły

bezosobnik: skruszono by

bezokolicznik: skruszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skruszywszy

gerundium: skruszenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	skruszenie	skruszenia
D.	skruszenia	skruszeń
C.	skruszeniu	skruszeniom
B.	skruszenie	skruszenia
N.	skruszeniem	skruszeniami
Ms.	skruszeniu	skruszeniach
W.	skruszenie	skruszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: skruszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skruszony	skruszony	skruszony	skruszone	skruszona
D.	skruszonego	skruszonego	skruszonego	skruszonego	skruszonej
C.	skruszonemu	skruszonemu	skruszonemu	skruszonemu	skruszonej
B.	skruszonego	skruszonego	skruszony	skruszone	skruszoną
N.	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszoną
Ms.	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skruszeni	skruszeni	skruszone	skruszone
D.	skruszonych	skruszonych	skruszonych	skruszonych
C.	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszonym
B.	skruszonych	skruszonych	skruszonych	skruszone
N.	skruszonymi	skruszonymi	skruszonymi	skruszonymi
Ms.	skruszonych	skruszonych	skruszonych	skruszonych

Składnia

skruszyć

3. serce

Definicja

książk.

wzbudzić w kimś skruchę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia

Cytaty

	A nieraz i z chałupy ją wypędzał, że nie tu, a tam, za płotem, jej dom. Nawet kiedy im się dziecko urodziło, nic to starego nie skruszyło. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Kamień na kamieniu, 2008
	Kilka dni trwały sceny zazdrości, mające skruszyć moje serce. źródło: NKJP: Anna Nasiłowska: Księga początku, 2002
	Celowo dał jej czas na skruszenie i przemyślenie odpowiedzi. źródło: NKJP: Irena Matuszkiewicz: Czarna wdowa atakuje, 2009
	– Skrusz swoją dobrocią i miłosierdziem serca zatwardziałe. źródło: NKJP: Tadeusz Loska SJ: Wszystkie moje źródła są w Tobie, 1999

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	skruszę	skruszymy
2 os.	skruszysz	skruszycie
3 os.	skruszy	skruszą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skruszyłem +(e)m skruszył	skruszyłam +(e)m skruszyła	skruszyłom +(e)m skruszyło	skruszyliśmy +(e)śmy skruszyli	skruszyłyśmy +(e)śmy skruszyły
2 os.	skruszyłeś +(e)ś skruszył	skruszyłaś +(e)ś skruszyła	skruszyłoś +(e)ś skruszyło	skruszyliście +(e)ście skruszyli	skruszyłyście +(e)ście skruszyły
3 os.	skruszył	skruszyła	skruszyło	skruszyli	skruszyły

bezosobnik: skruszono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		skruszmy
2 os.	skrusz	skruszcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	skruszyłbym bym skruszył	skruszyłabym bym skruszyła	skruszyłobym bym skruszyło	skruszylibyśmy byśmy skruszyli	skruszyłybyśmy byśmy skruszyły
2 os.	skruszyłbyś byś skruszył	skruszyłabyś byś skruszyła	skruszyłobyś byś skruszyło	skruszylibyście byście skruszyli	skruszyłybyście byście skruszyły
3 os.	skruszyłby by skruszył	skruszyłaby by skruszyła	skruszyłoby by skruszyło	skruszyliby by skruszyli	skruszyłyby by skruszyły

bezosobnik: skruszono by

bezokolicznik: skruszyć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: skruszywszy

gerundium: skruszenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	skruszenie	skruszenia
D.	skruszenia	skruszeń
C.	skruszeniu	skruszeniom
B.	skruszenie	skruszenia
N.	skruszeniem	skruszeniami
Ms.	skruszeniu	skruszeniach
W.	skruszenie	skruszenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: skruszony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	skruszony	skruszony	skruszony	skruszone	skruszona
D.	skruszonego	skruszonego	skruszonego	skruszonego	skruszonej
C.	skruszonemu	skruszonemu	skruszonemu	skruszonemu	skruszonej
B.	skruszonego	skruszonego	skruszony	skruszone	skruszoną
N.	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszoną
Ms.	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	skruszeni	skruszeni	skruszone	skruszone
D.	skruszonych	skruszonych	skruszonych	skruszonych
C.	skruszonym	skruszonym	skruszonym	skruszonym
B.	skruszonych	skruszonych	skruszonych	skruszone
N.	skruszonymi	skruszonymi	skruszonymi	skruszonymi
Ms.	skruszonych	skruszonych	skruszonych	skruszonych

odpowiednik aspektowy: skruszać

Składnia

skruszyć

KOGO/CO

Data ostatniej modyfikacji: 21.07.2014