Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | czarownica |
czarownice |
|
| D. | czarownicy |
czarownic |
|
| C. | czarownicy |
czarownicom |
|
| B. | czarownicę |
czarownice |
|
| N. | czarownicą |
czarownicami |
|
| Ms. | czarownicy |
czarownicach |
|
| W. | czarownico |
czarownice |
Pochodzenie
1. bajkowa
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | wiedźma |
Połączenia
- stara; okrutna czarownica
- czarownica na miotle
- czarownice i wróżki; czarty i czarownice
- chatka czarownicy; sabat czarownic
- czarownice latają (na miotłach); czynią uroki
Cytaty
|
Dawno temu pewna czarownica zamieniła żeglujących po morzach towarzyszy Odyseusza w świnie [...]. źródło: NKJP: Paweł Zawadzki: New Age, gołębie przed katedrą, czarownice i mięsożercy, Zielone Brygady. Pismo Ekologów, 1995-07-01 |
|
|
W wieczór, wpierw dobrze zamykali obory, albowiem złe czarownice, odprawiając tej nocy na ożogach i miotłach aż do Babiej Góry swą jazdę, zwykły do tejże także bydląt domowych, a czasem ludzi używać. źródło: NKJP: (bit): Hej Sobótka, Sobótka, Gazeta Krakowska, 2002-06-18 |
|
|
Czarownice, bonae feminae - a było w kluczu, i owszem, również kilku czarowników płci męskiej - leciały okrakiem na przeróżnych sprzętach, od klasycznych mioteł [...] aż po zwykłe, nawet nie okorowane kije i drągi. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Narrenturm, 2002 |
2. dla inkwizycji
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja wierzenia i przesądy
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne
Połączenia
- czarownice na stosach
- młot na czarownice
- pławić czarownice;
- palenie czarownic
- polowanie na czarownice
Cytaty
|
Nad całym zbiegowiskiem unosił się podniecony krzyk kapłana. - Podła czarownico! Bezbożna niewiasto! Wyznaj prawdę! Ha, spójrzcie jeno na nią, ludzie, opiła się jakiegoś czarciego ziela! Spójrzcie jeno na nią! źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996 |
|
|
Po otrzymaniu takiej skargi rozpoczęły się najpierw ustne badania, a potem torturowano oskarżone tak długo, dopóki nie przyznały się, że były czarownicami, że obcowały z diabłem i przebywały z nim na Łysej Górze, że się wyrzekły Pana Boga i ludziom szkodziły. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk, Chaszcze, 2009 |
|
|
[...] w Europie w okresie polowań na czarownice testem prawdomówności była słynna próba „pławienia” - domniemaną czarownicę wrzucano po prostu do wody i jeśli tonęła, znaczyło to, że jest niewinna. źródło: NKJP: Krzysztof Szymborski: Obserwacje, Gazeta Wyborcza, 1998-04-03 |
3. o kobiecie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka określenia człowieka ze względu na jego usposobienie
Połączenia
- stara, wredna czarownica
Cytaty
|
Zamknąłem drzwi i podszedłem bliżej. - Wstawaj, czarownico! - szepnąłem jej do ucha. Nie zareagowała. - Wynoś się z naszego domu! Słyszysz mnie?! Nie chcemy tych twoich zasranych dolarów, niczego nie chcemy, tylko sobie idź! źródło: NKJP: Piotr Rowicki: Przed górami, przed lasami, 2005 |
|
|
Pani Nina wezwała policję i dzielnicowy przez cały dzień przesłuchiwał lokatorów [...]. Zamiast muru postawiono ścianę z grubej blachy, na której, od strony lokatorskiej, ktoś zaraz smołą napisał: „Nina to wredna czarownica!”. źródło: NKJP: Czary mary, Dziennik Polski, 1998-08-28 |
|
|
- Tylko ta stara czarownica mnie denerwuje. Brodą wykonała gest w kierunku domu [...]. Pawełek wykręcił szyję i spojrzał na postać w oknie. źródło: Joanna Chmielewska, Nawiedzony dom, 1987 |