Chronologizacja
XIV w., Bańk
1. ludzka
Definicja
Pochodzenie
psł. *pamętь
Forma prasłowiańska jest archaicznym złożeniem: *pa- 'później, późniejszy' i *mętь 'myśl'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka
Połączenia
- ludzka; doskonała, fenomenalna, wspaniała, znakomita; słaba, ułomna, zawodna pamięć
- pamięć i koncentracja, pamięć i wyobraźnia
- utrata, zanik; zakamarki pamięci
- pamięć podsunęła/podsuwa (obraz, wspomnienie), przechowuje coś; zawodzi
- ćwiczyć, odświeżyć, odzyskać, wytężyć; stracić, utracić, tracić pamięć
- przywołać coś, sięgnąć/sięgać do czegoś, wrócić/wracać do czegoś pamięcią
- przytoczyć, recytować, wyrecytować coś; wygrzebać/wygrzebywać coś; wymazać/wymazywać, wyprzeć, wyrzucić coś z pamięci
- wryć się, zapaść/zapadać w pamięć
- pozostać; przechować/przechowywać, utrwalić, zanotować coś; grzebać, szperać; odgrzebywać, przywołać/przywoływać coś; zatrzeć coś w pamięci
Cytaty
|
Byliśmy już sobie przedstawieni. W Cintrze, na dworze królowej Calanthe. [...] Było to piętnaście lat temu, ale ja pamięć mam dobrą. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996 |
|
|
[...] ojciec, obdarzony niezwykłą pamięcią, opowiadał mi kolejno wszystkie mity greckie, potem dzieje wojny trojańskiej, historię wypraw krzyżowych i krucjaty dziecięcej [...]. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Gdy owoc dojrzewa, 1958 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pamięć |
pamięci |
|
| D. | pamięci |
pamięci |
|
| C. | pamięci |
pamięciom |
|
| B. | pamięć |
pamięci |
|
| N. | pamięcią |
pamięciami |
|
| Ms. | pamięci |
pamięciach |
|
| W. | pamięci |
pamięci |
Inne uwagi
Zwykle lp
2. o przodkach
Definicja
Pochodzenie
psł. *pamętь
Forma prasłowiańska jest archaicznym złożeniem: *pa- 'później, późniejszy' i *mętь 'myśl'
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- narodowa, polska, zbiorowa; żywa pamięć; pamięć masowa
- pamięć bohaterów, ofiar, powstańców, profesora, przyjaciół; Holocaustu, walki; bólu; potomnych
- pamięć o bohaterach, o ofiarach, o pomordowanych, o przodkach, o zmarłych; o powstaniu, o przeszłości, o tragedii
- pamięć i szacunek; hołd i pamięć, wdzięczność i pamięć
- wyraz; izba pamięci
- czcić, kultywować, pielęgnować, uczcić, zachować; zatrzeć pamięć
- troszczyć się o pamięć
Cytaty
|
Ciężko też przeżywała Polska rozmaite utrudnienia emigracyjne, zwłaszcza że pamięć o masowych wyjazdach w XIX w. była żywa. źródło: NKJP: Waldemar Michowicz: Historia dyplomacji polskiej, 1995 |
|
|
W 1989 r., w dowód pamięci o pomordowanych, w miejscu egzekucji ustawiono ścianę z nazwiskami ofiar. źródło: NKJP: Marcin Frąckowiak: Moje spotkanie z Syberią, Czas Ostrzeszowski, 2003 |
|
|
Po śmierci ojca matka, wykorzystując sytuację, że zaniedbane akwarium przemieniło się w wylęgarnię glonów i smrodu, zlikwidowała je i razem znieśliśmy je do piwnicy. Potem miałem wyrzuty sumienia, że nie postarałem się, aby pamięć o ojcu żyła w tym ciepłym świetle wodnego świata. źródło: NKJP: Jan Grzegorczyk: Chaszcze, 2009 |
|
|
Kruk wydziobie oczy dziecku, które nie szanuje rodziców, niesława pokryje pamięć niewiasty, która nie szanuje męża. źródło: NKJP: Zofia Kossak: Przymierze, 1952 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pamięć |
pamięci |
|
| D. | pamięci |
pamięci |
|
| C. | pamięci |
pamięciom |
|
| B. | pamięć |
pamięci |
|
| N. | pamięcią |
pamięciami |
|
| Ms. | pamięci |
pamięciach |
|
| W. | pamięci |
pamięci |
Inne uwagi
Zwykle lp
Składnia
|
+ | pamięć | + |
KOGO/CZEGO
|
|
|
+ | pamięć | + |
o KIM/CZYM
|
3. komputerowa
Definicja
Pochodzenie
Kalka ang. (computer) memory
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny komputery/informatyka
Połączenia
- pamięć RAM
- pamięć komputera
- pojemność; dyski, karta pamięci
- ładować, załadować coś do pamięci; usunąć coś z pamięci
- przechowywać, zachować coś;
- zapisany w pamięci
Cytaty
|
Wbudowana pamięć mieści 128 MB plików. źródło: NKJP: [mm]: Prosty Francuz, Enter, 2004 |
|
|
Obecnie zaczynamy zapisywanie „papierowych” katalogów w pamięciach komputerów. źródło: NKJP: (rob): Elektroniczne katalogi, Gazeta Krakowska, 2003-12-16 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | pamięć |
pamięci |
|
| D. | pamięci |
pamięci |
|
| C. | pamięci |
pamięciom |
|
| B. | pamięć |
pamięci |
|
| N. | pamięcią |
pamięciami |
|
| Ms. | pamięci |
pamięciach |
|
| W. | pamięci |
pamięci |