UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

czeladnik

Chronologizacja

1423, SStp

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m1

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	czeladnik	czeladnicy	ndepr
M.	czeladnik	czeladniki	depr
D.	czeladnika	czeladników
C.	czeladnikowi	czeladnikom
B.	czeladnika	czeladników
N.	czeladnikiem	czeladnikami
Ms.	czeladniku	czeladnikach
W.	czeladniku	czeladnicy	ndepr
W.	czeladniku	czeladniki	depr

Pochodzenie

Zob. czeladź

1. rzemieślnik

Definicja

rzem.

wykwalifikowany rzemieślnik, który nie ma jeszcze dyplomu mistrzowskiego uprawniającego go do samodzielnego wykonywania zawodu i pracuje pod kierunkiem majstra

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Przemysł rzemiosło

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rzemieślniczek

Połączenia

wędrowny czeladnik; czeladnik cukierniczy, garbarski, kamieniarski, kominiarski, kowalski, krawiecki, murarski, piekarski, piwowarski, rzeźniczy, stolarski, szewski, ślusarski, tkacki
czeladnik cukiernictwa, piekarnictwa
czeladnik i mistrz; czeladnik i uczeń
dyplom, stopień, tytuł czeladnika
kandydat; egzamin na czeladnika

Cytaty

Udział w egzaminach nie był szkolnym obowiązkiem, mimo to przystąpili do niego wszyscy uczniowie V i IV klasy Technikum Żywienia i Gospodarstwa Domowego, a także 10 osób z II klasy zawodowej, którzy ubiegali się o tytuł czeladnika w zawodzie kucharza małej gastronomii.

źródło: NKJP: WP: Zdobywali czeladnicze ostrogi, Gazeta Poznańska, 2004-01-12

Obok warsztatów „koncesjonowanych”, jak byśmy je dziś nazwali, pracowali wędrowni czeladnicy, którzy kopiowali podpatrzone wzory. Wędrowali z workiem na plecach, pełnym klocków, szukając zatrudnienia, pracując dla „przeszkodników”, którzy wyrabiali pierniki po kryjomu, tępieni przez cechy.

źródło: NKJP: Aleksander Jackowski: Polska sztuka ludowa, 1974

Składnia

	+	czeladnik	+	(JAKI)
	+	czeladnik	+	(CZEGO)

2. sługa

Definicja

w dawnej Polsce osoba, która usługiwała komuś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja świat dawnych epok i wydarzenia historyczne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

pachołek, sługa, służalec, służący

Cytaty

Katowscy czeladnicy powlekli nieszczęsnego zegarmistrza do izby tortur i po chwili bolesny krzyk wstrząsnął murami Ratusza.

źródło: NKJP: Hanna Kostyrko (zebr): Klechdy domowe, 1960

Frazeologizmy

ktoś wyzwala kogoś na czeladnika
ktoś wyzwala się na czeladnika
ktoś wyzwolił kogoś na czeladnika
ktoś wyzwolił się na czeladnika

Data ostatniej modyfikacji: 13.01.2023