UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

strącać

Chronologizacja

2 połowa XIV w., SStp

Pochodzenie

Zob. trącać

1. ze stołu

Definicja

uderzając w kogoś lub w coś, powodować, że ta osoba lub rzecz spada skądś

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

zrzucać

Połączenia

podmuch, wiatr strąca coś
strącać filiżankę, kieliszek, lampę, naczynie, okulary, poprzeczkę, sople, szklankę, talerzyk, wazę, wazon; przeciwnika
strącać kijem, nogą; pchnięciem
strącać na podłogę, na ziemię
strącać w dół, w przepaść
strącać z drzewa, z konia, z kozła, z mostu, z póki, z regału, z siodła, ze stolika, ze stołu, ze stopni (schodów)
strącać ze wstrętem
strącać i tłuc; łamać i strącać

Cytaty

	Wybił się ze snu; usłyszał, jak ojciec hałaśliwie strąca but na podłogę, ziewa. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971
	Nahajkami strącają kupców czepiających się strzemion, chcących odzyskać choćby pokradzione obuwie. źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Moja teczka, 2006
	W lesie śniegu było mniej. Za to śnieg pochylił gałęzie do samej ziemi, zagradzając drogę. Strącał go kijem, a uwolnione gałęzie podnosiły się szybko w górę, chwiejąc się na tle nieba. źródło: NKJP: Wiesław Dymny: Opowiadania zwykłe, 1997
	Na zboczu słychać szmer strącanych kamyków i szelest roztrącanych gałęzi. źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975
	Dziadek kazał mi biec po długi kij zakończony haczykiem, taki specjalny do strącania owoców z drzewa. źródło: NKJP: Monika Rakusa: Baśnie dla Antosia, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strącam	strącamy
2 os.	strącasz	strącacie
3 os.	strąca	strącają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strącałem +(e)m strącał	strącałam +(e)m strącała	strącałom +(e)m strącało	strącaliśmy +(e)śmy strącali	strącałyśmy +(e)śmy strącały
2 os.	strącałeś +(e)ś strącał	strącałaś +(e)ś strącała	strącałoś +(e)ś strącało	strącaliście +(e)ście strącali	strącałyście +(e)ście strącały
3 os.	strącał	strącała	strącało	strącali	strącały

bezosobnik: strącano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strącał będę strącać	będę strącała będę strącać	będę strącało będę strącać	będziemy strącali będziemy strącać	będziemy strącały będziemy strącać
2 os.	będziesz strącał będziesz strącać	będziesz strącała będziesz strącać	będziesz strącało będziesz strącać	będziecie strącali będziecie strącać	będziecie strącały będziecie strącać
3 os.	będzie strącał będzie strącać	będzie strącała będzie strącać	będzie strącało będzie strącać	będą strącali będą strącać	będą strącały będą strącać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strącajmy
2 os.	strącaj	strącajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strącałbym bym strącał	strącałabym bym strącała	strącałobym bym strącało	strącalibyśmy byśmy strącali	strącałybyśmy byśmy strącały
2 os.	strącałbyś byś strącał	strącałabyś byś strącała	strącałobyś byś strącało	strącalibyście byście strącali	strącałybyście byście strącały
3 os.	strącałby by strącał	strącałaby by strącała	strącałoby by strącało	strącaliby by strącali	strącałyby by strącały

bezosobnik: strącano by

bezokolicznik: strącać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strącając

gerundium: strącanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strącanie	strącania
D.	strącania	strącań
C.	strącaniu	strącaniom
B.	strącanie	strącania
N.	strącaniem	strącaniami
Ms.	strącaniu	strącaniach
W.	strącanie	strącania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strącający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strącający	strącający	strącający	strącające	strącająca
D.	strącającego	strącającego	strącającego	strącającego	strącającej
C.	strącającemu	strącającemu	strącającemu	strącającemu	strącającej
B.	strącającego	strącającego	strącający	strącające	strącającą
N.	strącającym	strącającym	strącającym	strącającym	strącającą
Ms.	strącającym	strącającym	strącającym	strącającym	strącającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strącający	strącający	strącające	strącające
D.	strącających	strącających	strącających	strącających
C.	strącającym	strącającym	strącającym	strącającym
B.	strącających	strącających	strącających	strącające
N.	strącającymi	strącającymi	strącającymi	strącającymi
Ms.	strącających	strącających	strącających	strącających

imiesłów przymiotnikowy bierny: strącany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strącany	strącany	strącany	strącane	strącana
D.	strącanego	strącanego	strącanego	strącanego	strącanej
C.	strącanemu	strącanemu	strącanemu	strącanemu	strącanej
B.	strącanego	strącanego	strącany	strącane	strącaną
N.	strącanym	strącanym	strącanym	strącanym	strącaną
Ms.	strącanym	strącanym	strącanym	strącanym	strącanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strącani	strącani	strącane	strącane
D.	strącanych	strącanych	strącanych	strącanych
C.	strącanym	strącanym	strącanym	strącanym
B.	strącanych	strącanych	strącanych	strącane
N.	strącanymi	strącanymi	strącanymi	strącanymi
Ms.	strącanych	strącanych	strącanych	strącanych

odpowiednik aspektowy: strącić

Składnia

strącać

KOGO/CO + (z CZEGO)

2. samolot

Definicja

strzelając do samolotu lub innego obiektu w powietrzu, powodować, że on spada

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

Relacje znaczeniowe

synonimy:

zestrzeliwać

Połączenia

strącać gołębia, kaczkę, samolot

Cytaty

Dywizjon 303 rzetelnie rozbił wyprawę Junkersów, strącając trzy bombowce, a gdy w tym momencie nadleciała chmara Messerschmittów z odsieczą, i tę rozgromiono przykładnie, niszcząc cztery maszyny.

źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Dywizjon 303, 1942

Tu bili na głowę bolszewików i zmuszali do ucieczki wyborowe pułki Duce, strącali na ziemię samoloty generała Franco, które ośmieliły się bombardować szańce Republiki Hiszpańskiej.

źródło: NKJP: Andrzej Szczypiorski: Początek, 1986

3 lipca 1988: amerykański okręt wojenny USS Vincennes strąca rakietą irański airbus nad Zatoką Perską - 273 zabitych.

źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: Boeing, który spadł do morza, był jednym z najstarszych jumbo jetów, Gazeta Wyborcza, 1996-07-19

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strącam	strącamy
2 os.	strącasz	strącacie
3 os.	strąca	strącają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strącałem +(e)m strącał	strącałam +(e)m strącała	strącałom +(e)m strącało	strącaliśmy +(e)śmy strącali	strącałyśmy +(e)śmy strącały
2 os.	strącałeś +(e)ś strącał	strącałaś +(e)ś strącała	strącałoś +(e)ś strącało	strącaliście +(e)ście strącali	strącałyście +(e)ście strącały
3 os.	strącał	strącała	strącało	strącali	strącały

bezosobnik: strącano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strącał będę strącać	będę strącała będę strącać	będę strącało będę strącać	będziemy strącali będziemy strącać	będziemy strącały będziemy strącać
2 os.	będziesz strącał będziesz strącać	będziesz strącała będziesz strącać	będziesz strącało będziesz strącać	będziecie strącali będziecie strącać	będziecie strącały będziecie strącać
3 os.	będzie strącał będzie strącać	będzie strącała będzie strącać	będzie strącało będzie strącać	będą strącali będą strącać	będą strącały będą strącać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strącajmy
2 os.	strącaj	strącajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strącałbym bym strącał	strącałabym bym strącała	strącałobym bym strącało	strącalibyśmy byśmy strącali	strącałybyśmy byśmy strącały
2 os.	strącałbyś byś strącał	strącałabyś byś strącała	strącałobyś byś strącało	strącalibyście byście strącali	strącałybyście byście strącały
3 os.	strącałby by strącał	strącałaby by strącała	strącałoby by strącało	strącaliby by strącali	strącałyby by strącały

bezosobnik: strącano by

bezokolicznik: strącać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strącając

gerundium: strącanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strącanie	strącania
D.	strącania	strącań
C.	strącaniu	strącaniom
B.	strącanie	strącania
N.	strącaniem	strącaniami
Ms.	strącaniu	strącaniach
W.	strącanie	strącania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strącający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strącający	strącający	strącający	strącające	strącająca
D.	strącającego	strącającego	strącającego	strącającego	strącającej
C.	strącającemu	strącającemu	strącającemu	strącającemu	strącającej
B.	strącającego	strącającego	strącający	strącające	strącającą
N.	strącającym	strącającym	strącającym	strącającym	strącającą
Ms.	strącającym	strącającym	strącającym	strącającym	strącającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strącający	strącający	strącające	strącające
D.	strącających	strącających	strącających	strącających
C.	strącającym	strącającym	strącającym	strącającym
B.	strącających	strącających	strącających	strącające
N.	strącającymi	strącającymi	strącającymi	strącającymi
Ms.	strącających	strącających	strącających	strącających

imiesłów przymiotnikowy bierny: strącany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strącany	strącany	strącany	strącane	strącana
D.	strącanego	strącanego	strącanego	strącanego	strącanej
C.	strącanemu	strącanemu	strącanemu	strącanemu	strącanej
B.	strącanego	strącanego	strącany	strącane	strącaną
N.	strącanym	strącanym	strącanym	strącanym	strącaną
Ms.	strącanym	strącanym	strącanym	strącanym	strącanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strącani	strącani	strącane	strącane
D.	strącanych	strącanych	strącanych	strącanych
C.	strącanym	strącanym	strącanym	strącanym
B.	strącanych	strącanych	strącanych	strącane
N.	strącanymi	strącanymi	strącanymi	strącanymi
Ms.	strącanych	strącanych	strącanych	strącanych

odpowiednik aspektowy: strącić

Składnia

Rz_osobowy

strącać

3. osad

Definicja

powodować wydzielanie się jakiejś substancji w procesie chemicznym

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wytrącać

Połączenia

strącać osad

Cytaty

	Amoniak strąca osad uwodnionego wodorotlenku żelaza [...], który jest związkiem wielkocząsteczkowym o zmiennym składzie i może zawierać różne ilości wody związanej koordynacyjnie oraz wodę higroskopijną. źródło: NKJP: Mirosława Deka, Maria Turowska: Laboratorium analizy ilościowej, 1989
	Z cynobrem sztucznym - czyli siarczkiem rtęci powstającym przy prażeniu lub strącaniu wyjściowych pierwiastków, to jest siarki i rtęci - nie było problemu, natomiast naturalny powinien pochodzić ze skał w Idrii, aby zawierał charakterystyczne zanieczyszczenia. źródło: NKJP: Antoni Kapelański: Wielki Koneser, 2006
	Wiele obecnych w ściekach metali strącano dawniej tradycyjnie węglanem sodu przy pH8,0, a obecne w ściekach arsen i selen strącano oddzielnie wapnem przy pH10. źródło: NKJP: Bronisław Bartkiewicz: Oczyszczanie ścieków przemysłowych, 2002
	Modernizacja oczyszczalni [...] polegać będzie na wprowadzeniu nowej technologii [...], uwzględniającej biologiczne usuwanie związków biogennych (fosforu i azotu). Przewiduje się także możliwość chemicznego strącania fosforu. źródło: NKJP: (fig): Nowa technologia oczyszczania ścieków, Tygodnik Podhalański, 1997, nr 4

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	strącam	strącamy
2 os.	strącasz	strącacie
3 os.	strąca	strącają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strącałem +(e)m strącał	strącałam +(e)m strącała	strącałom +(e)m strącało	strącaliśmy +(e)śmy strącali	strącałyśmy +(e)śmy strącały
2 os.	strącałeś +(e)ś strącał	strącałaś +(e)ś strącała	strącałoś +(e)ś strącało	strącaliście +(e)ście strącali	strącałyście +(e)ście strącały
3 os.	strącał	strącała	strącało	strącali	strącały

bezosobnik: strącano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę strącał będę strącać	będę strącała będę strącać	będę strącało będę strącać	będziemy strącali będziemy strącać	będziemy strącały będziemy strącać
2 os.	będziesz strącał będziesz strącać	będziesz strącała będziesz strącać	będziesz strącało będziesz strącać	będziecie strącali będziecie strącać	będziecie strącały będziecie strącać
3 os.	będzie strącał będzie strącać	będzie strącała będzie strącać	będzie strącało będzie strącać	będą strącali będą strącać	będą strącały będą strącać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		strącajmy
2 os.	strącaj	strącajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	strącałbym bym strącał	strącałabym bym strącała	strącałobym bym strącało	strącalibyśmy byśmy strącali	strącałybyśmy byśmy strącały
2 os.	strącałbyś byś strącał	strącałabyś byś strącała	strącałobyś byś strącało	strącalibyście byście strącali	strącałybyście byście strącały
3 os.	strącałby by strącał	strącałaby by strącała	strącałoby by strącało	strącaliby by strącali	strącałyby by strącały

bezosobnik: strącano by

bezokolicznik: strącać

imiesłów przysłówkowy współczesny: strącając

gerundium: strącanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	strącanie	strącania
D.	strącania	strącań
C.	strącaniu	strącaniom
B.	strącanie	strącania
N.	strącaniem	strącaniami
Ms.	strącaniu	strącaniach
W.	strącanie	strącania

imiesłów przymiotnikowy czynny: strącający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strącający	strącający	strącający	strącające	strącająca
D.	strącającego	strącającego	strącającego	strącającego	strącającej
C.	strącającemu	strącającemu	strącającemu	strącającemu	strącającej
B.	strącającego	strącającego	strącający	strącające	strącającą
N.	strącającym	strącającym	strącającym	strącającym	strącającą
Ms.	strącającym	strącającym	strącającym	strącającym	strącającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strącający	strącający	strącające	strącające
D.	strącających	strącających	strącających	strącających
C.	strącającym	strącającym	strącającym	strącającym
B.	strącających	strącających	strącających	strącające
N.	strącającymi	strącającymi	strącającymi	strącającymi
Ms.	strącających	strącających	strącających	strącających

imiesłów przymiotnikowy bierny: strącany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	strącany	strącany	strącany	strącane	strącana
D.	strącanego	strącanego	strącanego	strącanego	strącanej
C.	strącanemu	strącanemu	strącanemu	strącanemu	strącanej
B.	strącanego	strącanego	strącany	strącane	strącaną
N.	strącanym	strącanym	strącanym	strącanym	strącaną
Ms.	strącanym	strącanym	strącanym	strącanym	strącanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	strącani	strącani	strącane	strącane
D.	strącanych	strącanych	strącanych	strącanych
C.	strącanym	strącanym	strącanym	strącanym
B.	strącanych	strącanych	strącanych	strącane
N.	strącanymi	strącanymi	strącanymi	strącanymi
Ms.	strącanych	strącanych	strącanych	strącanych

odpowiednik aspektowy: strącić

Składnia

Rz_osobowy

strącać

Frazeologizmy

ktoś strąca z piedestału kogoś/coś
ktoś strąca z tronu kogoś

Data ostatniej modyfikacji: 23.07.2014