UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

podeprzeć

Chronologizacja

1400, SStp

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podeprę
 podeprzemy
2 os. podeprzesz
 podeprzecie
3 os. podeprze
 podeprą

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podparłem
+(e)m podparł
 podparłam
+(e)m podparła
 podparłom
+(e)m podparło
 podparliśmy
+(e)śmy podparli
 podparłyśmy
+(e)śmy podparły
2 os. podparłeś
+(e)ś podparł
 podparłaś
+(e)ś podparła
 podparłoś
+(e)ś podparło
 podparliście
+(e)ście podparli
 podparłyście
+(e)ście podparły
3 os. podparł
 podparła
 podparło
 podparli
 podparły

bezosobnik: podparto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. podeprzyjmy
2 os. podeprzyj
 podeprzyjcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. podparłbym
bym podparł
 podparłabym
bym podparła
 podparłobym
bym podparło
 podparlibyśmy
byśmy podparli
 podparłybyśmy
byśmy podparły
2 os. podparłbyś
byś podparł
 podparłabyś
byś podparła
 podparłobyś
byś podparło
 podparlibyście
byście podparli
 podparłybyście
byście podparły
3 os. podparłby
by podparł
 podparłaby
by podparła
 podparłoby
by podparło
 podparliby
by podparli
 podparłyby
by podparły

bezosobnik: podparto by

bezokolicznik: podeprzeć

imiesłów przysłówkowy uprzedni: podparłszy

gerundium: podparcie

imiesłów przymiotnikowy bierny: podparty

Pochodzenie

psł. *podъperti

Zob. przeć (przed siebie)

1. ścianę, głowę

Definicja

podtrzymać kogoś lub coś, uniemożliwiając mu przewrócenie się lub osunięcie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek

Połączenia

  • podeprzeć dach, drzwi, konstrukcję, strop, sufit, ściany; rośliny; brodę, głowę
  • podeprzeć belkami, drągiem, kołkami, kolumnami, tyczkami; ramieniem, ręką
  • podeprzeć prowizorycznie, solidnie

Cytaty

Ściany podparto niedbale belkami, a w miejsca wybitych szyb wprawiono deski, tak więc po latach w środku panowały egipskie ciemności.

źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Złodziejka pamięci, 1998

Kossecki siedział za biurkiem, jedną dłonią podparłszy głowę, w palcach drugiej obracając nóż do rozcinania książek.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1948

Wyższy Ortalion, widząc słaniającego się szefa, podparł go ramieniem i razem z Artim oraz Ferim ruszyli do kwatery marszałka Sejmu.

źródło: NKJP: Grzegorz Mathea: IV Rzeczpospolita, 2005

Kolana ugięły się pode mną, sala tańczyła mi przed oczami, potem rozpłynęła się w czerwonawej mgle i byłbym upadł, gdyby nie podparły mnie mocne, muskularne ramiona.

źródło: NKJP: Janusz Głowacki: Rose Café i inne opowieści, 1997

Przed nią był chodnik ułożony z kwadratowych płyt, za nią przeszklone drzwi i nakrapiane szaro schody, górą biegł podparty sześcioma słupami ażurowy dach.

źródło: NKJP: Grażyna Plebanek: Dziewczyny z Portofino, 2005

Składnia

Rzosobowy + podeprzeć +
KOGO/CO + CZYM
Rznieżywotny + podeprzeć +
KOGO/CO

2. tezę argumentami

Definicja

użyć czegoś jako uzasadnienia słów lub działań

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

  • podeprzeć hipotezę, oskarżenie, tezę, wywód czymś
  • podeprzeć dowodami, liczbami, przykładami

Cytaty

Żyjemy w kraju, w którym każda opinia natrafia na kontropinię, a obydwie są podparte opiniami ekspertów.

źródło: NKJP: Grzegorz Miecugow: Swoje wiem, Dziennik Polski, 2006-10-14

Andrzej M. podparł liczbami wystąpienie swego przedmówcy.

źródło: NKJP: Marek Grocholski: Bezpieczeństwo powiatowe, Tygodnik Podhalański, 1999, nr 8

Sugestia ta zdaje się dość prawdopodobna. Niestety, nie jesteśmy w stanie jej w żaden sposób podeprzeć źródłowo.

źródło: NKJP: Piotr Boroń: Kniaziowie, królowie, carowie... Tytuły i nazwy władców słowiańskich we wczesnym średniowieczu, 2010,

[...] wniosek prokuratury oparty głównie na zeznaniach świadków, które dla sądu mogą nie być wystarczającym dowodem, w dalszym ciągu nie został podparty ekspertyzą daktyloskopijną.

źródło: NKJP: (pit): Jest podejrzany, są wątpliwości, Gazeta Krakowska, 2001-08-17

Składnia

Rzosobowy + podeprzeć +
CO + CZYM

3. kogoś finansowo

Definicja

pomóc komuś w jakiś sposób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Połączenia

  • podeprzeć finansowo, psychicznie

Cytaty

15 państw Eurogrupy zobowiązało się gwarantować kredyty międzybankowe do 31 grudnia 2009 roku, przy czym będą to gwarancje płatne, wedle obowiązujących stóp procentowych. Piętnastka gotowa jest także podeprzeć finansowo rozchwiane banki.

źródło: Internet

Socjaldemokraci mogą więc oczekiwać, że obecny prezydent wskaże sukcesora i podeprze go swym autorytetem.

źródło: NKJP: Janina Paradowska: Pierwsza wojna sukcesyjna, Polityka, 2003-01-25

Cieszy mnie, że to on strzelił bramkę, bo to zawsze podeprze go psychicznie.

źródło: NKJP: (DG): Udany debiut, Gazeta Krakowska, 2001-10-29

Składnia

bez ograniczeń + podeprzeć +
KOGO

4. skok

Definicja

sport.  pot. 
podczas wykonywania skoku popełnić błąd techniczny, dotykając ręką podłoża

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Połączenia

  • podeprzeć skok

Cytaty

W pierwszej próbie poszybował najdalej na 139,5 metra, ale przy lądowaniu podparł skok jedną ręką.

źródło: NKJP: Ammann wygraną zawdzięcza sędziom, Dziennik Polski, 2008-12-15

On upadł na lód, ona podparła skok i było po marzeniach. – Poświęciliśmy temu startowi cztery lata, a on okazał się najgorszy w naszej karierze – opowiadali zrozpaczeni oświęcimianie.

źródło: NKJP: Od znicza do koksu, Trybuna Śląska, 2002-12-30

Składnia

Rzosobowy + podeprzeć +
CO

Frazeologizmy

klęk podparty
Data ostatniej modyfikacji: 28.03.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN