UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

bąk

Chronologizacja

XV w., Bańk
XV w., Bor

Pochodzenie

zach. psł. *bǫkъ 'to, co wydaje niski, przeciągły głos'

1. owad bydlęcy

Definicja

owad podobny do muchy, lecz nieco większy, którego samice gryzą boleśnie, żywiąc się krwią bydła i koni, a także ludzi

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt owady

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

owad

Połączenia

bąki i komary, bąki i muchy

Cytaty

W naszej szerokości geograficznej do grupy owadów agresywnych wobec człowieka można zaliczyć: muchy, komary, bąki, gzy oraz kleszcze.

źródło: NKJP: ds: Ochrona przed kłopotliwymi owadami, Gazeta Krakowska, 2002-05-14

A na postoju łachem mu grzbiet okryję, a może i derką, jeszcze nie wiem, bo kobieta poszła szukać, i będę warował przy nim, żeby mu bąki ani muchy nie dokuczyły, i co tylko pani dziedziczka zechce.

źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Nagi sad, 1997

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	bąk	bąki
D.	bąka	bąków
C.	bąkowi	bąkom
B.	bąka	bąki
N.	bąkiem	bąkami
Ms.	bąku	bąkach
W.	bąku	bąki

2. trzmiel

Definicja

pot.

owad podobny do pszczoły, lecz znacznie grubszy i gęściej owłosiony, podczas lotu wydający odgłos zwany buczeniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt owady

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	bączek, trzmiel
	hiperonimy:	owad

Połączenia

bąki i osy, bąki i pszczoły
bąk buczy

Cytaty

Obozowali nad jeziorem: nad wodą unosiła się poranna mgiełka i w głębi trzcin słyszał buczenie bąków.

źródło: NKJP: Anna Brzezińska: Letni deszcz. Sztylet – fragment 2, Esencja, nr 09, 2009-11-08

Ostatnio odkryłam funkcję makro w mym nikonie i namiętnie fotografuję owady: trzmiele, osy, bąki, pszczoły, ale najbardziej lubię robić z bliska zdjęcia motylom.

źródło: NKJP: Bożena M. Dołęgowska-Wysocka: Świat do góry nogami, Gazeta Ubezpieczeniowa, 2007-07-20

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	bąk	bąki
D.	bąka	bąków
C.	bąkowi	bąkom
B.	bąka	bąki
N.	bąkiem	bąkami
Ms.	bąku	bąkach
W.	bąku	bąki

3. ptak

Definicja

ptak wodny podobny do czapli, mający upierzenie brązowe z jasnymi i ciemnymi plamkami, które pozwala mu ukryć się przed drapieżnikami w trzcinach, wydający odgłos zwany buczeniem

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwierzęta wodne

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

ptak

Połączenia

bąk i bączek

Cytaty

Aż 26 gatunków ptaków gniazdujących w Parku należy do zagrożonych wyginięciem, m.in. wodniczka, derkacz, rycyk, żuraw, bąk, bączek czy rybitwa czarna.

źródło: NKJP: ADPA: Kalejdoskop, Gazeta Poznańska, 2001-09-17

Ptak nieduży, ale bardzo pękaty, jakby wzdęty. Na długich nóżkach, cały popielaty, a dziób ma jak fanfara. On właśnie tak po nocach hałasuje. - Dziwi mnie, że w takie bzdury wierzycie... - Przecież pan sam zaczął o bąku? - Powiedziałem o jednym ptaku, którego krzyk słychać z mielizny.

źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z Celulozy, 1952

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	bąk	bąki
D.	bąka	bąków
C.	bąkowi	bąkom
B.	bąka	bąki
N.	bąkiem	bąkami
Ms.	bąku	bąkach
W.	bąku	bąki

4. zabawka

Definicja

zabawka, którą nakręca się, aby obracała się wokół własnej osi i wydawała przy tym buczący dźwięk

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Czas wolny gry i zabawy

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	bączek, fryga
	hiperonimy:	zabawka

Połączenia

bąk wiruje

Cytaty

Przychodziło mu na myśl, że przypomina w tej chwili zabawkę - wirującego bąka puszczanego w ruch pociągnięciem sznurka. Kręci się i kręci... Już niby ma upaść, lecz wciąż robi kolejne obroty, jakby wbrew prawom natury.

źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga I cz 2 , 2005

We wczesnym dzieciństwie w domu pojawiały się jeszcze klocki drewniane, kolorowe. Bąki, które wprawione w ruch energicznymi ruchami drewnianej rączki długo wirowały, bucząc monotonnie.

źródło: NKJP: Andrzej Kozioł: Zapomniany Kraków, 2007

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	bąk	bąki
D.	bąka	bąków
C.	bąkowi	bąkom
B.	bąka	bąki
N.	bąkiem	bąkami
Ms.	bąku	bąkach
W.	bąku	bąki

5. dziecko

Definicja

pot. żart.

małe dziecko

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Bieg życia narodziny i dzieciństwo

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	bąbel, bączek, brzdąc, szkrab
	hiperonimy:	dziecko

Cytaty

Zwinęła szycie i odłożyła je do koszyka, po czym podeszła do siedzącej jeszcze Aurelii i pocałowała ją w głowę. - A ty pamiętaj, bąku jeden - powiedziała - że babcia też cię kocha.

źródło: NKJP: Małgorzata Musierowicz: Dziecko piątku, 1993

Czy takiemu bąkowi można już założyć „normalne” narty z butami narciarskimi (narty długości dokładnie jego wzrostu), czy na dobry początek lepiej zwykłe krótkie „ślizgacze”?

źródło: NKJP:„Mua ”; Maja Krężel; „febe”; „grupy”: trzylatek i narty, Usenet -- pl.soc.dzieci, 2000-01-27

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	bąk	bąki
D.	bąka	bąków
C.	bąkowi	bąkom
B.	bąka	bąki
N.	bąkiem	bąkami
Ms.	bąku	bąkach
W.	bąku	bąki

Frazeologizmy

ktoś puszcza bąka
ktoś puścił bąka
ktoś zbija bąki

Data ostatniej modyfikacji: 06.05.2014