Chronologizacja
Pochodzenie
Od: spryt
1.a przebiegły
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
synonimy: | chytry, cwany, przebiegły, szczwany |
Połączenia
- sprytny chłopak, człowiek; oszust, złodziej; sprytna dziewczynka, kobieta; sprytne zwierzę
- sprytny w polu karnym, w zamieszaniu podbramkowym
- sprytny i inteligentny, sprytny i przebiegły, sprytny i wyrachowany; ambitny i sprytny, silny i sprytny, zdolny i sprytny
- bardzo, dostatecznie, niezwykle, wyjątkowo sprytny
Cytaty
[...] pokątnie udzielał porad prawnych. Przebiegły i sprytny, wielu osobom pomógł wydostać się z tarapatów. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Sezon na papierówki, 2003 |
|
Była to po prostu grupa sprytnych oszustów, którzy pod pretekstem prowadzenia działalności religijnej uzyskali dotacje z budżetu państwa. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 30.11.1995 |
|
Wydra jest sprytnym zwierzęciem, w poszukiwaniu zdobyczy potrafi swoimi wrażliwymi końcami palców bardzo dokładnie przeszukać szlam i kamienie. źródło: NKJP: Zadomowiła się wydra, Dziennik Polski, 2000-12-28 |
|
Gąszcz przepisów związanych z naliczaniem granicznego VAT zachęca widać co sprytniejsze firmy do drobnych „korekt”. źródło: NKJP: Jacek Pawlicki: Przekręt na blasze, Gazeta Wyborcza, 1995-02-04/1995-02-05 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sprytny |
sprytny |
sprytny |
sprytne |
sprytna |
D. | sprytnego |
sprytnego |
sprytnego |
sprytnego |
sprytnej |
C. | sprytnemu |
sprytnemu |
sprytnemu |
sprytnemu |
sprytnej |
B. | sprytnego |
sprytnego |
sprytny |
sprytne |
sprytną |
N. | sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytną |
Ms. | sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytnej |
W. | sprytny |
sprytny |
sprytny |
sprytne |
sprytna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sprytni |
sprytni |
sprytne |
sprytne |
D. | sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
C. | sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
B. | sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
sprytne |
N. | sprytnymi |
sprytnymi |
sprytnymi |
sprytnymi |
Ms. | sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
W. | sprytni |
sprytni |
sprytne |
sprytne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sprytniejszy |
sprytniejszy |
sprytniejszy |
sprytniejsze |
sprytniejsza |
D. | sprytniejszego |
sprytniejszego |
sprytniejszego |
sprytniejszego |
sprytniejszej |
C. | sprytniejszemu |
sprytniejszemu |
sprytniejszemu |
sprytniejszemu |
sprytniejszej |
B. | sprytniejszego |
sprytniejszego |
sprytniejszy |
sprytniejsze |
sprytniejszą |
N. | sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszą |
Ms. | sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sprytniejsi |
sprytniejsi |
sprytniejsze |
sprytniejsze |
D. | sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
C. | sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
B. | sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejsze |
N. | sprytniejszymi |
sprytniejszymi |
sprytniejszymi |
sprytniejszymi |
Ms. | sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
1.b świadczący o przebiegłości
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
synonimy: | chytry, cwany, przebiegły, szczwany |
Połączenia
- sprytny lob, manewr, strzał; sposób, wybieg, zabieg; sprytna mistyfikacja, sztuczka; sprytne podanie, uderzenie; posunięcie, zagranie
- bardzo, niezwykle sprytny
Cytaty
Kiedy Łukasz Nowak sprytnym strzałem wyprowadził miejscowych na prowadzenie, miejscowi kibice wiwatowali. źródło: NKJP: /PISZ/: Tak strzelają Piotr i Paweł!, Echo Dnia, 2006-05-22 |
|
Taktycznie sprytnym posunięciem wydawało się mianowanie sekretarzem edukacji osoby, która ma podwójne „punkty za pochodzenie” - jako kobieta i jako Murzynka. źródło: NKJP: Jacek Kalabiński: Punkty za pochodzenie, Gazeta Wyborcza, 1992-12-23 |
|
Dzięki sprytnemu wykorzystaniu tej sytuacji Rosjanie umocnili pozycję zarówno w Europie, jak i w kontaktach ze Stanami Zjednoczonymi. źródło: NKJP: Za plecami strażnika, Dziennik Polski, 2004-03-12 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sprytny |
sprytny |
sprytny |
sprytne |
sprytna |
D. | sprytnego |
sprytnego |
sprytnego |
sprytnego |
sprytnej |
C. | sprytnemu |
sprytnemu |
sprytnemu |
sprytnemu |
sprytnej |
B. | sprytnego |
sprytnego |
sprytny |
sprytne |
sprytną |
N. | sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytną |
Ms. | sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytnej |
W. | sprytny |
sprytny |
sprytny |
sprytne |
sprytna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sprytni |
sprytni |
sprytne |
sprytne |
D. | sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
C. | sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
B. | sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
sprytne |
N. | sprytnymi |
sprytnymi |
sprytnymi |
sprytnymi |
Ms. | sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
W. | sprytni |
sprytni |
sprytne |
sprytne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sprytniejszy |
sprytniejszy |
sprytniejszy |
sprytniejsze |
sprytniejsza |
D. | sprytniejszego |
sprytniejszego |
sprytniejszego |
sprytniejszego |
sprytniejszej |
C. | sprytniejszemu |
sprytniejszemu |
sprytniejszemu |
sprytniejszemu |
sprytniejszej |
B. | sprytniejszego |
sprytniejszego |
sprytniejszy |
sprytniejsze |
sprytniejszą |
N. | sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszą |
Ms. | sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sprytniejsi |
sprytniejsi |
sprytniejsze |
sprytniejsze |
D. | sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
C. | sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
B. | sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejsze |
N. | sprytniejszymi |
sprytniejszymi |
sprytniejszymi |
sprytniejszymi |
Ms. | sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
2. o urządzeniu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające
CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn
Połączenia
- sprytne narzędzie, urządzenie
- bardzo sprytny
Cytaty
Mamy takie sprytne urządzenie, które zagaduje. [...] Mówi na przykład: „drzwi otwarte, proszę wejść” albo „kod nieprawidłowy, proszę spróbować ponownie”. źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004 |
|
I jeszcze zawsze chciałam, żeby ojciec miał swój warsztat, a w nim tysiące sprytnych narzędzi. Kluczy, chwytaków, strugów, krzyżakowych wkrętaków. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo, 2004 |
|
Okazuje się, że tak sprytne i szybkie roboty myjące wymyślili Włosi. - Jednocześnie można myć trzy samochody - [...]. źródło: NKJP: Dwie minuty na samochód, Dziennik Polski, 2001-04-17 |
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sprytny |
sprytny |
sprytny |
sprytne |
sprytna |
D. | sprytnego |
sprytnego |
sprytnego |
sprytnego |
sprytnej |
C. | sprytnemu |
sprytnemu |
sprytnemu |
sprytnemu |
sprytnej |
B. | sprytnego |
sprytnego |
sprytny |
sprytne |
sprytną |
N. | sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytną |
Ms. | sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytnej |
W. | sprytny |
sprytny |
sprytny |
sprytne |
sprytna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sprytni |
sprytni |
sprytne |
sprytne |
D. | sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
C. | sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
sprytnym |
B. | sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
sprytne |
N. | sprytnymi |
sprytnymi |
sprytnymi |
sprytnymi |
Ms. | sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
sprytnych |
W. | sprytni |
sprytni |
sprytne |
sprytne |
Stopień wyższy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | sprytniejszy |
sprytniejszy |
sprytniejszy |
sprytniejsze |
sprytniejsza |
D. | sprytniejszego |
sprytniejszego |
sprytniejszego |
sprytniejszego |
sprytniejszej |
C. | sprytniejszemu |
sprytniejszemu |
sprytniejszemu |
sprytniejszemu |
sprytniejszej |
B. | sprytniejszego |
sprytniejszego |
sprytniejszy |
sprytniejsze |
sprytniejszą |
N. | sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszą |
Ms. | sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | sprytniejsi |
sprytniejsi |
sprytniejsze |
sprytniejsze |
D. | sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
C. | sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
sprytniejszym |
B. | sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejsze |
N. | sprytniejszymi |
sprytniejszymi |
sprytniejszymi |
sprytniejszymi |
Ms. | sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |
sprytniejszych |