UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozwiązywać

Chronologizacja

1 połowa XVII w., Kart XVII-XVIII

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozwiązuję	rozwiązujemy
2 os.	rozwiązujesz	rozwiązujecie
3 os.	rozwiązuje	rozwiązują

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwiązywałem +(e)m rozwiązywał	rozwiązywałam +(e)m rozwiązywała	rozwiązywałom +(e)m rozwiązywało	rozwiązywaliśmy +(e)śmy rozwiązywali	rozwiązywałyśmy +(e)śmy rozwiązywały
2 os.	rozwiązywałeś +(e)ś rozwiązywał	rozwiązywałaś +(e)ś rozwiązywała	rozwiązywałoś +(e)ś rozwiązywało	rozwiązywaliście +(e)ście rozwiązywali	rozwiązywałyście +(e)ście rozwiązywały
3 os.	rozwiązywał	rozwiązywała	rozwiązywało	rozwiązywali	rozwiązywały

bezosobnik: rozwiązywano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozwiązywał będę rozwiązywać	będę rozwiązywała będę rozwiązywać	będę rozwiązywało będę rozwiązywać	będziemy rozwiązywali będziemy rozwiązywać	będziemy rozwiązywały będziemy rozwiązywać
2 os.	będziesz rozwiązywał będziesz rozwiązywać	będziesz rozwiązywała będziesz rozwiązywać	będziesz rozwiązywało będziesz rozwiązywać	będziecie rozwiązywali będziecie rozwiązywać	będziecie rozwiązywały będziecie rozwiązywać
3 os.	będzie rozwiązywał będzie rozwiązywać	będzie rozwiązywała będzie rozwiązywać	będzie rozwiązywało będzie rozwiązywać	będą rozwiązywali będą rozwiązywać	będą rozwiązywały będą rozwiązywać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozwiązujmy
2 os.	rozwiązuj	rozwiązujcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozwiązywałbym bym rozwiązywał	rozwiązywałabym bym rozwiązywała	rozwiązywałobym bym rozwiązywało	rozwiązywalibyśmy byśmy rozwiązywali	rozwiązywałybyśmy byśmy rozwiązywały
2 os.	rozwiązywałbyś byś rozwiązywał	rozwiązywałabyś byś rozwiązywała	rozwiązywałobyś byś rozwiązywało	rozwiązywalibyście byście rozwiązywali	rozwiązywałybyście byście rozwiązywały
3 os.	rozwiązywałby by rozwiązywał	rozwiązywałaby by rozwiązywała	rozwiązywałoby by rozwiązywało	rozwiązywaliby by rozwiązywali	rozwiązywałyby by rozwiązywały

bezosobnik: rozwiązywano by

bezokolicznik: rozwiązywać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozwiązując

gerundium: rozwiązywanie

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozwiązywanie	rozwiązywania
D.	rozwiązywania	rozwiązywań
C.	rozwiązywaniu	rozwiązywaniom
B.	rozwiązywanie	rozwiązywania
N.	rozwiązywaniem	rozwiązywaniami
Ms.	rozwiązywaniu	rozwiązywaniach
W.	rozwiązywanie	rozwiązywania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozwiązujący

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozwiązujący	rozwiązujący	rozwiązujący	rozwiązujące	rozwiązująca
D.	rozwiązującego	rozwiązującego	rozwiązującego	rozwiązującego	rozwiązującej
C.	rozwiązującemu	rozwiązującemu	rozwiązującemu	rozwiązującemu	rozwiązującej
B.	rozwiązującego	rozwiązującego	rozwiązujący	rozwiązujące	rozwiązującą
N.	rozwiązującym	rozwiązującym	rozwiązującym	rozwiązującym	rozwiązującą
Ms.	rozwiązującym	rozwiązującym	rozwiązującym	rozwiązującym	rozwiązującej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozwiązujący	rozwiązujący	rozwiązujące	rozwiązujące
D.	rozwiązujących	rozwiązujących	rozwiązujących	rozwiązujących
C.	rozwiązującym	rozwiązującym	rozwiązującym	rozwiązującym
B.	rozwiązujących	rozwiązujących	rozwiązujących	rozwiązujące
N.	rozwiązującymi	rozwiązującymi	rozwiązującymi	rozwiązującymi
Ms.	rozwiązujących	rozwiązujących	rozwiązujących	rozwiązujących

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozwiązywany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozwiązywany	rozwiązywany	rozwiązywany	rozwiązywane	rozwiązywana
D.	rozwiązywanego	rozwiązywanego	rozwiązywanego	rozwiązywanego	rozwiązywanej
C.	rozwiązywanemu	rozwiązywanemu	rozwiązywanemu	rozwiązywanemu	rozwiązywanej
B.	rozwiązywanego	rozwiązywanego	rozwiązywany	rozwiązywane	rozwiązywaną
N.	rozwiązywanym	rozwiązywanym	rozwiązywanym	rozwiązywanym	rozwiązywaną
Ms.	rozwiązywanym	rozwiązywanym	rozwiązywanym	rozwiązywanym	rozwiązywanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozwiązywani	rozwiązywani	rozwiązywane	rozwiązywane
D.	rozwiązywanych	rozwiązywanych	rozwiązywanych	rozwiązywanych
C.	rozwiązywanym	rozwiązywanym	rozwiązywanym	rozwiązywanym
B.	rozwiązywanych	rozwiązywanych	rozwiązywanych	rozwiązywane
N.	rozwiązywanymi	rozwiązywanymi	rozwiązywanymi	rozwiązywanymi
Ms.	rozwiązywanych	rozwiązywanych	rozwiązywanych	rozwiązywanych

odpowiednik aspektowy: rozwiązać

Pochodzenie

Zob. wiązać

1. sznurek

Definicja

usuwać lub rozluźniać węzły wiążące coś

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:

odwiązywać

Połączenia

rozwiązywać chustkę, kokardę, krawat, muszkę, pasek, szalik, wstążkę; buty; sznurowadła, tasiemki, troki, rzemyki, sznurek, sznury; pęta, więzy; pętlę, supeł, węzeł
zacząć rozwiązywać

Cytaty

	[...] sięgnąłem na półkę po paczkę, pospiesznie rozrywałem papier, nie rozwiązując sznurka. źródło: NKJP: Andrzej Czcibor-Piotrowski: Cud w Esfahanie, 2001
	Wyciągnęła pudełko z czekoladkami i zaczęła rozwiązywać szeroką, czerwoną wstążkę. źródło: NKJP: Marcin Pałasz: Dziwne przypadki Ferdynanda Szkodnika, 2010
	Zmierzchało, gdy rozwiązując krawat, wchodził po wyłożonych czerwonym, miękkim dywanem hotelowych schodach. źródło: NKJP: Małgorzata Kuźmińska, Michał Kuźmiński: Sekret Kroke, 2009
	Marta [...] rozwiązywała supły i szeleściła papierem. Jeszcze kilka miesięcy temu nie wzięłaby tej przesyłki do ręki. źródło: NKJP: Witold Zalewski: Zakładnicy, 2001

Składnia

rozwiązywać

2. paczkę

Definicja

otwierać coś, usuwając lub rozluźniając coś, czym było to związane

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca rodzaje pracy

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Połączenia

rozwiązywać juki, paczkę, pakunek, plecak, tobołek, torbę, worek, zawiniątko

Cytaty

[...] zrzucam z pleców worek i wyraźnie słyszę, jak spadł na ziemię! Rozwiązuję go i przewracam zawartość.

źródło: NKJP: Maciej Kuczyński: Czeluść, 1972

[...] żołnierz uporał się z rozwiązywaniem swego plecaka i wyciągnął jakieś zawiniątko. Ostrożnie zaczął je rozwijać.

źródło: NKJP: Stanisław Berenda-Czajkowski: Dni grozy i łez, 2001

Był nieustraszony. Kurierzy często wozili ulotki w walizkach z podwójnym dnem, a on obwiązywał mocno paczkę sznurkiem i zawsze w czasie rewizji w pociągach krzyczał po niemiecku, żeby nie rozwiązywali pakunków, bo tam nie ma broni, ani słoniny, tylko gazety i papiery.

źródło: NKJP: Jadwiga Znaniecka: Kurier z Nakła, Nakielski Czas, 2004-10-13

Składnia

rozwiązywać

3. więźnia

Definicja

uwalniać kogoś z krępujących go więzów

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa przestępstwa

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa policja i inne służby mundurowe

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna czynności, przedmioty, miejsca związane z wojskiem i wojną

Połączenia

rozwiązywać więźnia, zakładnika; ręce, nogi

Cytaty

Po godzinie policjanci się uspokajają. Nawet rozwiązują nam ręce [...].

źródło: NKJP: Krzysztof Rytel: Siedem dni w Pradze, Zielone Brygady. Pismo ekologów, 2000-11-01

Ubrany na czarno Arab rozwiązuje więźnia, na którego zmasakrowaną twarz Łukasz nie potrafi nawet spojrzeć

źródło: Internet: karolpopek.files.wordpress.com

Składnia

	+	rozwiązywać	+	CO
	+	rozwiązywać	+	CO + KOMU

4. zadanie

Definicja

myśląc nad zagadką, zadaniem lub czymś podobnym, znajdować na nie odpowiedź

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

rozwiązywać krzyżówkę, łamigłówkę, rebus, równanie, test, zadanie, zagadkę, szaradę, wzory
rozwiązywać w pamięci
rozwiązać bezbłędnie, samodzielnie
(nie) potrafić, (nie) umieć; próbować usiłować rozwiązywać

Cytaty

	Na pytania odpowiadał precyzyjnie, testy rozwiązywał szybko i bezbłędnie. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Sezon na papierówki, 2003
	Za [...] ladą siedział łysiejący mężczyzna po pięćdziesiątce. Rozwiązywał krzyżówkę. Wysunąwszy z ust koniuszek języka, starannie wpisywał jakieś długie pionowe hasło. źródło: NKJP: Mariusz Kaszyński: Martwe światło, 2009
	Był genialnie uzdolniony. W wieku lat sześciu rozwiązywał układy równań, a w wieku lat dziesięciu badał już przebieg funkcji. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Głowa Minotaura, 2009
	Przy stołach [...] nie rozmawiano. Nawet dobrego apetytu nikt nikomu nie życzył. Nagminnie rozwiązywano za to rebusy, logogryfy, krzyżówki [...] i algorytmy. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Pamiętnik znaleziony w wannie, 1961

Składnia

rozwiązywać

5. problem

Definicja

doprowadzać do tego, że określony problem lub trudność przestaje istnieć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Połączenia

rozwiązywać konflikty, kryzys, kwestie sporne, problem, spory, sprawę, trudne życiowe sytuacje; kłopoty, trudności
rozwiązywać częściowo; sprawnie, szybko; polubownie
pomóc, potrafić, próbować, starać się; można, należy, trzeba rozwiązywać

Cytaty

	Świat umie likwidować ogniska głodu, ale nie rozwiązuje problemu masowej biedy, niedostatku, braków. źródło: NKJP: Ryszard Kapuścinski: Lapidaria IV-VI, 2008
	Spraw tych, niewątpliwie trudnych, nie można rozwiązywać przy użyciu przemocy. źródło: NKJP: Paweł Zuchniewicz: Jan Paweł II: „Będę szedł naprzód”. Powieść biograficzna, 2009
	Utworzona placówka miała pomagać rodzicom i nauczycielom w rozwiązywaniu trudności wychowawczych. źródło: NKJP: HaC: 40-lecie Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej, Mazowieckie To i Owo, 2007-10-21
	Według tego projektu prezydent miał być gwarantem ciągłości ustrojowej i stabilności państwa, arbitrem rozwiązującym konflikty. źródło: NKJP: Andrzej Garlicki: Karuzela: rzecz o Okrągłym Stole, 2004

Składnia

rozwiązywać

6. instytucję

Definicja

urzędową decyzją powodować, że jakaś instytucja przestaje istnieć

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

Połączenia

rozwiązywać zespół; firmę, spółkę, zakład; organizację, stowarzyszenie, związek; parlament, partię, radę, sejm; legiony, oddział, sekcję, wydział

Cytaty

Po puczu sierpniowym Gorbaczow ustępuje ze stanowiska sekretarza generalnego KPZR. Wkrótce potem Jelcyn rozwiązuje i delegalizuje partię komunistyczną.

źródło: NKJP: Ryszard Kapuściński: Imperium, 2005

Z redakcji „Odrodzenia” do nowego pisma przeszli jedynie Roman Bratny i Tadeusz Konwicki, co dobrze pokazuje dysproporcję w pozycji obu czasopism w momencie ich rozwiązywania.

źródło: NKJP: Eryk Krasucki: Międzynarodowy komunista Jerzy Borejsza – biografia polityczna, 2009

Składnia

rozwiązywać

7. umowę

Definicja

urzęd.

powodować, że określony stosunek między ludźmi albo ludźmi i instytucjami, zawarty według przepisów prawa, przestaje obowiązywać

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa regulacje prawne

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne

Relacje znaczeniowe

antonimy:

zawierać

Połączenia

rozwiązywać kontrakt, umowę; stosunek pracy; małżeństwo
rozwiązywać za porozumieniem stron, za wypowiedzeniem

Cytaty

Czekaliśmy niecierpliwie na dyspensę papieską, rozwiązującą poprzednie małżeństwo i zezwalającą na nowy ślub.

źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Ogród miłości, 2006

[...] dostałem oficjalny list od dyrektora IBJ, że niestety urlopu udzielić mi nie mogą i że w związku z tym rozwiązują ze mną umowę o pracę.

źródło: NKJP: Andrzej Krzywicki: Diabelski młyn, 2005

Składnia

rozwiązywać

8. wnętrze

Definicja

projektować i wykonywać w jakiś sposób

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Budownictwo czynności związane z budową

Cytaty

Przy rozwiązywaniu układów urbanistycznych przestrzegano zasad opracowanych już w V wieku p.n.e. przez Hippodamosa z Miletu.

źródło: NKJP: Internet

Uczeń zawsze jest ograniczony tematem: wnętrze sklepu, witryna, elewacja, urządzenie wystawy. Rozwiązując wnętrze, uwzględnia takie zagadnienia, jak przystosowanie wnętrza do charakteru sprzedawanego w sklepie towaru, jak opracowanie sprzętów w związku z tym charakterem.

źródło: NKJP: kpbc.uw.edu.pl

Projekt autorstwa arch. Andrzeja Korzeniowskiego w mistrzowski wręcz sposób rozwiązuje funkcjonalnie obiekt kina, tworząc jednocześnie ciąg przenikających się następujących po sobie przestrzeni.

źródło: NKJP: architektulra-w-szczecinie.blogspot.com

Składnia

rozwiązywać

CO + JAK

Frazeologizmy

coś rozwiązuje język
coś rozwiązuje ręce komuś
język rozwiązuje się komuś
ktoś rozwiązuje akcję
ktoś rozwiązuje skrót
ktoś rozwiązuje wątek

Data ostatniej modyfikacji: 31.07.2018