Chronologizacja
Pochodzenie
Od: wolny (zob.); por. wola
1. chodzić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- stosunkowo; koszmarnie, niemiłosiernie, niesłychanie, niezmiernie, przeraźliwie, strasznie; dziwnie wolno; kilkakrotnie; zdecydowanie, znacznie wolniej
- wolno i bezpiecznie, wolno i ostrożnie, wolno i cicho, wolno i spokojnie
- wolno chodzić, jechać, jeździć; płynąć; spadać; poruszać się, posuwać się, przesuwać się, toczyć się, wlec się, zbliżać się
- bardzo wolno
Cytaty
|
Ciasną drogę zagrodził mu wolno jadący szkolny autobus. Jerzy przyhamował, szykując się do wyprzedzania. źródło: Manuela Gretkowska, Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego. 2007 |
|
|
Powinna występować gradacja ruchu, polegająca na tym, że pojazdy jadące najwolniej powinny zajmować pas ruchu umiejscowiony jak najbliżej prawej krawędzi jezdni. źródło: NKJP: Mandat za wolną jazdę, Dziennik Polski, 2001-06-25 |
|
|
Na ramionach ma wytarte, dziurawe futro z norek. Idzie wolno, o lasce. Ktoś podbiega i prosi ją o autograf. źródło: NKJP: Remigiusz Grzela: Bądź moim Bogiem, 2007 |
|
|
Schylił się i wystawił twarz ku zachmurzonemu niebu, skąd bardzo wolno leciał biały puch. źródło: NKJP: Marek Krajewski: Koniec świata w Breslau, 2003 |
|
|
Mamy płynąć jak najciszej i jak najwolniej - zwrócił się do marynarzy. źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999 |
Odmiana
część mowy: przysłówek
| stopień równy | wolno |
|---|---|
| stopień wyższy | wolniej |
2. mówić
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu upływ czasu
Połączenia
- wolno mówić, powiedzieć, szeptać; przemawiać; powtórzyć; pracować; rosnąć; następować, postępować, przebiegać
Cytaty
|
Zaczyna mówić wolniej, coraz wolniej i z narastającą niechęcią, a potem: „idź już, Witku – koniec”. źródło: NKJP: Witold Horwath: Seans, 2003 |
|
|
Kataryniarz na rogu Rynku kręcił wolno korbą, najwyraźniej nie licząc tego dnia na duży zarobek. źródło: NKJP: Anna Bolecka: Concerto d'amore, 2004 |
|
|
Przez te okropne deszcze i chłód truskawki bardzo wolno dojrzewają. źródło: NKJP: Dariusz Kucharski, Chcemy tanich polskich truskawek, prasa, 2006 |
|
|
Dzięki nocnym przymrozkom śnieg roztopi się wolniej i wolniej spłynie do rzek. źródło: NKJP: Małe dopływy, Dziennik Polski, 2002-01-09 |
|
|
Lipiec i sierpień były łaskawe dla naszych kieszeni - ceny rosły najwolniej od czterech lat, a w lipcu nawet spadły. źródło: NKJP: Waldemar Kumór, GUS o inflacji, Gazeta Wyborcza, 1995-10-17 |
Odmiana
część mowy: przysłówek
| stopień równy | wolno |
|---|---|
| stopień wyższy | wolniej |
3. oddychać
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu częstotliwość
Połączenia
- wolno oddychać
Cytaty
|
Traciła emocjonalną energię, a jej serce znów biło wolniej, w rozsądnym tempie Szlifersztajnów. źródło: NKJP: Mirosław M. Bujko: Złoty pociąg, 2006 |
|
|
Z jednej strony ściana przodka, z drugiej zawał. Brakuje powietrza, więc oddychają wolno. Najlepiej leżeć albo spać, żeby nie zużywać za dużo tlenu. Świeci lampa. źródło: NKJP: Dariusz Kortko, Lidia Ostałowska, Ilu was jest?, Gazeta Wyborcza, 1995-09-23 |
Odmiana
część mowy: przysłówek
| stopień równy | wolno |
|---|---|
| stopień wyższy | wolniej |
4. bez nadzoru
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt hodowla i opieka nad zwierzętami; człowiek wobec zwierząt
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Prawo i łamanie prawa więzienie i kara
Połączenia
- wolno żyjący, biegający; puszczać, odejść wolno
Cytaty
|
[...] wnioskodawca proponuje, aby zwierzęta wolno żyjące miały zapewnione warunki rozwoju i swobodnego bytu, z wyjątkiem tych, które wskutek nadmiernego wzrostu populacji stanowią zagrożenie dla życia lub zdrowia bądź dla gospodarki człowieka. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 23.05.1997 |
|
|
Mieszkańcy żądali uchwalenia takiego prawa, bo wcześniej wielokrotnie dochodziło do pogryzienia dzieci przez biegające wolno czworonogi. źródło: NKJP: Agata Paruch: Chuligański żywioł, Dziennik Polski, 2001-08-24 |
|
|
Doszło do rozmów w sprawie kapitulacji. Ustalono, że Nalewajko i przywódcy mieli być wydani; inni, po złożeniu broni, mogli odejść wolno. źródło: NKJP: Uchodnicy i dobycznicy, Dziennik Polski, 2000-12-08 |
|
|
Zamknięty w gmachu ONZ Nadżibullah stał się więźniem we własnej stolicy. [...] Nieliczni uważali, że należy go puścić wolno, wypędzić z kraju bez prawa powrotu, co dla Pasztunów równało się najsurowszej karze. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002 |
Odmiana
część mowy: przysłówek