Chronologizacja
Pochodzenie
W bezpośrednim nawiązaniu do postaci *volьno (r.n.) 'zgodne z czyjąś wolą; to, co odpowiada pewnym regułom, co dozwolone'; zob. wolny , woleć
Definicja
Noty o użyciu
Używane jako składnik różnego rodzaju zwrotów o funkcji grzecznościowej, np. niech mi będzie wolno powitać... , czy wolno spytać , lub metatekstowej, np. wolno przypuszczać, że... .
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zwroty grzecznościowe i zachowania akceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | można |
Połączenia
- teoretycznie, więcej wolno
- wolno dotykać, palić, pić, polować, pytać, rozmawiać, sprzedawać, strzelać, wchodzić
Cytaty
|
Jakkolwiek nauczeni byliśmy, że nie wolno podsłuchiwać. Ale jak pan wie, wojna oduczyła nas wielu rzeczy, których nas uczono. źródło: NKJP: Wiesław Myśliwski: Traktat o łuskaniu fasoli, 2007 |
|
|
- Czy wolno wiedzieć z czego będziecie żyli jak się pobierzecie? źródło: NKJP: Ewa Nowacka: Małe kochanie, wielka miłość, 1997 |
|
|
Nie bez powodu mieszkańcom wioski wolno było polować tylko raz w roku, i nie bez kozery czarownik obciążał najlepszych wojowników kamiennymi kołami. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999 |
|
|
W całym budynku nie wolno palić, w restauracjach używać otwartego ognia. źródło: NKJP: Wojciech Markiewicz: Nie patrz, nie myśl, uciekaj, Polityka, 2001-10-06 |
|
|
Ani Troll, ani Witek nie kupiliby yamahy, bo to obciach, ale Sumowi jako najstarszemu wyjadaczowi w grupie było wolno. źródło: NKJP: Max Cegielski: Apokalipso, 2004 |
Odmiana
część mowy: czasownik
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
|
wolno |
Czas przeszły
|
było wolno |
Tryb rozkazujący
|
niech będzie wolno |
Tryb warunkowy
Czas teraźniejszy
|
wolno by |
Czas przeszły
|
byłoby wolno |
bezokolicznik:
być wolno
Składnia
| Ø | + | wolno | + |
BEZOKOLICZNIK
|