Chronologizacja
Pochodzenie
Zob. obrócić
1. wokół osi
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii ruch i spoczynek
Połączenia
- obracać się wokół własnej osi
- obracać się z jakąś prędkością
- obracać się powoli, szybko
Cytaty
|
Kurczaki w piekarniku obracały się na rożnie, ukazując smakowicie brązowiejącą skórkę. źródło: NKJP: Krystyna Boglar: Zobaczysz, że pewnego dnia..., 1996 |
|
|
Pewnego razu siedziałem nad strugą, patrząc na obracające się koło. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979 |
|
|
Unosiła ręce i obracała się na czubkach palców. źródło: NKJP: Marian Pilot: Na odchodnym, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
obracam się |
obracamy się |
|||
| 2 os. |
obracasz się |
obracacie się |
|||
| 3 os. |
obraca się |
obracają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałem się +(e)m się obracał |
obracałam się +(e)m się obracała |
obracałom się +(e)m się obracało |
obracaliśmy się +(e)śmy się obracali |
obracałyśmy się +(e)śmy się obracały |
| 2 os. |
obracałeś się +(e)ś się obracał |
obracałaś się +(e)ś się obracała |
obracałoś się +(e)ś się obracało |
obracaliście się +(e)ście się obracali |
obracałyście się +(e)ście się obracały |
| 3 os. |
obracał się |
obracała się |
obracało się |
obracali się |
obracały się |
bezosobnik: obracano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się obracał będę się obracać |
będę się obracała będę się obracać |
będę się obracało będę się obracać |
będziemy się obracali będziemy się obracać |
będziemy się obracały będziemy się obracać |
| 2 os. |
będziesz się obracał będziesz się obracać |
będziesz się obracała będziesz się obracać |
będziesz się obracało będziesz się obracać |
będziecie się obracali będziecie się obracać |
będziecie się obracały będziecie się obracać |
| 3 os. |
będzie się obracał będzie się obracać |
będzie się obracała będzie się obracać |
będzie się obracało będzie się obracać |
będą się obracali będą się obracać |
będą się obracały będą się obracać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
obracajmy się |
|
| 2 os. |
obracaj się |
obracajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałbym się bym się obracał |
obracałabym się bym się obracała |
obracałobym się bym się obracało |
obracalibyśmy się byśmy się obracali |
obracałybyśmy się byśmy się obracały |
| 2 os. |
obracałbyś się byś się obracał |
obracałabyś się byś się obracała |
obracałobyś się byś się obracało |
obracalibyście się byście się obracali |
obracałybyście się byście się obracały |
| 3 os. |
obracałby się by się obracał |
obracałaby się by się obracała |
obracałoby się by się obracało |
obracaliby się by się obracali |
obracałyby się by się obracały |
bezosobnik: obracano by się
bezokolicznik: obracać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
obracając się
gerundium: obracanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | obracanie się |
obracania się |
| D. | obracania się |
obracań się |
| C. | obracaniu się |
obracaniom się |
| B. | obracanie się |
obracania się |
| N. | obracaniem się |
obracaniami się |
| Ms. | obracaniu się |
obracaniach się |
| W. | obracanie się |
obracania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracająca się |
| D. | obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającej się |
| C. | obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającej się |
| B. | obracającego się |
obracającego się |
obracający się |
obracające się |
obracającą się |
| N. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającą się |
| Ms. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracające się |
| D. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
| C. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
| B. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracające się |
| N. | obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
| Ms. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
odpowiednik aspektowy: obrócić się
Składnia
|
+ | obracać się | + |
(wokół KOGO/CZEGO)
|
2. do ściany
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości przestrzeni kierunek
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | odwracać się | |
| antonimy: | zwracać się |
Połączenia
- obracać się plecami, tyłem, twarzą
- obracać się do ściany
- obracać się w jakimś kierunku, w którąś stronę
- obracać się gwałtownie, nagle, powoli, raptownie, szybko
Cytaty
|
- Co robisz? Nie obracaj się ... Chcę spojrzeć na twoją twarz... źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992 |
|
|
Przy okazji z uśmiechem spytał go, co nowego w kraju, ale Fred olał go, obracając się do niego tyłem. źródło: NKJP: Jarosław Abramow-Newerly: Młyn w piekarni, 2002 |
|
|
Obracam się i już chcę ryknąć: o co pani chodzi, ale ona pierwsza się odzywa. źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004 |
|
|
Obraca się do okna, poprawia fotografie rodzinne, kładzie Biblię na stoliku [...]. źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977 |
|
|
Płynęli, obracając się, dryfując lekko ku prawemu brzegowi. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
obracam się |
obracamy się |
|||
| 2 os. |
obracasz się |
obracacie się |
|||
| 3 os. |
obraca się |
obracają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałem się +(e)m się obracał |
obracałam się +(e)m się obracała |
obracałom się +(e)m się obracało |
obracaliśmy się +(e)śmy się obracali |
obracałyśmy się +(e)śmy się obracały |
| 2 os. |
obracałeś się +(e)ś się obracał |
obracałaś się +(e)ś się obracała |
obracałoś się +(e)ś się obracało |
obracaliście się +(e)ście się obracali |
obracałyście się +(e)ście się obracały |
| 3 os. |
obracał się |
obracała się |
obracało się |
obracali się |
obracały się |
bezosobnik: obracano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się obracał będę się obracać |
będę się obracała będę się obracać |
będę się obracało będę się obracać |
będziemy się obracali będziemy się obracać |
będziemy się obracały będziemy się obracać |
| 2 os. |
będziesz się obracał będziesz się obracać |
będziesz się obracała będziesz się obracać |
będziesz się obracało będziesz się obracać |
będziecie się obracali będziecie się obracać |
będziecie się obracały będziecie się obracać |
| 3 os. |
będzie się obracał będzie się obracać |
będzie się obracała będzie się obracać |
będzie się obracało będzie się obracać |
będą się obracali będą się obracać |
będą się obracały będą się obracać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
obracajmy się |
|
| 2 os. |
obracaj się |
obracajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałbym się bym się obracał |
obracałabym się bym się obracała |
obracałobym się bym się obracało |
obracalibyśmy się byśmy się obracali |
obracałybyśmy się byśmy się obracały |
| 2 os. |
obracałbyś się byś się obracał |
obracałabyś się byś się obracała |
obracałobyś się byś się obracało |
obracalibyście się byście się obracali |
obracałybyście się byście się obracały |
| 3 os. |
obracałby się by się obracał |
obracałaby się by się obracała |
obracałoby się by się obracało |
obracaliby się by się obracali |
obracałyby się by się obracały |
bezosobnik: obracano by się
bezokolicznik: obracać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
obracając się
gerundium: obracanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | obracanie się |
obracania się |
| D. | obracania się |
obracań się |
| C. | obracaniu się |
obracaniom się |
| B. | obracanie się |
obracania się |
| N. | obracaniem się |
obracaniami się |
| Ms. | obracaniu się |
obracaniach się |
| W. | obracanie się |
obracania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracająca się |
| D. | obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającej się |
| C. | obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającej się |
| B. | obracającego się |
obracającego się |
obracający się |
obracające się |
obracającą się |
| N. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającą się |
| Ms. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracające się |
| D. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
| C. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
| B. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracające się |
| N. | obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
| Ms. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
odpowiednik aspektowy: obrócić się
Składnia
|
|
+ | obracać się | + |
(do KOGO/CZEGO | ku KOMU/CZEMU)
|
3. w ruinę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii
Połączenia
- obracać się w gruzy, w ruinę, w zgliszcza
Cytaty
|
Ludzie tutaj obracali się w padlinę za życia. źródło: NKJP: Bogdan Wojdowski: Chleb rzucony umarłym, 1971 |
|
|
Na ich oczach ginęło miasto, kamienica po kamienicy obracała się w gruzy i każdy kolejny dzień zamiast ku zwycięstwu przybliżał Starówkę ku katastrofie. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Panny i wdowy: czyściec, 1992 |
|
|
Mury grodu lśniły jak złoto, lecz w ogniu ukazywały prawdziwą swą naturę, bo obracały się w żółte chmury siarkowego dymu. źródło: NKJP: Stanisław Lem: Bajki robotów, 1964 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
obracam się |
obracamy się |
|||
| 2 os. |
obracasz się |
obracacie się |
|||
| 3 os. |
obraca się |
obracają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałem się +(e)m się obracał |
obracałam się +(e)m się obracała |
obracałom się +(e)m się obracało |
obracaliśmy się +(e)śmy się obracali |
obracałyśmy się +(e)śmy się obracały |
| 2 os. |
obracałeś się +(e)ś się obracał |
obracałaś się +(e)ś się obracała |
obracałoś się +(e)ś się obracało |
obracaliście się +(e)ście się obracali |
obracałyście się +(e)ście się obracały |
| 3 os. |
obracał się |
obracała się |
obracało się |
obracali się |
obracały się |
bezosobnik: obracano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się obracał będę się obracać |
będę się obracała będę się obracać |
będę się obracało będę się obracać |
będziemy się obracali będziemy się obracać |
będziemy się obracały będziemy się obracać |
| 2 os. |
będziesz się obracał będziesz się obracać |
będziesz się obracała będziesz się obracać |
będziesz się obracało będziesz się obracać |
będziecie się obracali będziecie się obracać |
będziecie się obracały będziecie się obracać |
| 3 os. |
będzie się obracał będzie się obracać |
będzie się obracała będzie się obracać |
będzie się obracało będzie się obracać |
będą się obracali będą się obracać |
będą się obracały będą się obracać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
obracajmy się |
|
| 2 os. |
obracaj się |
obracajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałbym się bym się obracał |
obracałabym się bym się obracała |
obracałobym się bym się obracało |
obracalibyśmy się byśmy się obracali |
obracałybyśmy się byśmy się obracały |
| 2 os. |
obracałbyś się byś się obracał |
obracałabyś się byś się obracała |
obracałobyś się byś się obracało |
obracalibyście się byście się obracali |
obracałybyście się byście się obracały |
| 3 os. |
obracałby się by się obracał |
obracałaby się by się obracała |
obracałoby się by się obracało |
obracaliby się by się obracali |
obracałyby się by się obracały |
bezosobnik: obracano by się
bezokolicznik: obracać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
obracając się
gerundium: obracanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | obracanie się |
obracania się |
| D. | obracania się |
obracań się |
| C. | obracaniu się |
obracaniom się |
| B. | obracanie się |
obracania się |
| N. | obracaniem się |
obracaniami się |
| Ms. | obracaniu się |
obracaniach się |
| W. | obracanie się |
obracania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracająca się |
| D. | obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającej się |
| C. | obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającej się |
| B. | obracającego się |
obracającego się |
obracający się |
obracające się |
obracającą się |
| N. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającą się |
| Ms. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracające się |
| D. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
| C. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
| B. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracające się |
| N. | obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
| Ms. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
odpowiednik aspektowy: obrócić się
Składnia
|
|
+ | obracać się | + |
w CO
|
4. przeciwko komuś
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Połączenia
- obracać się przeciwko państwu, przeciwko społeczeństwu
Cytaty
|
Politycy są coraz lepiej wyedukowani w socjotechnice wyborczej i wiedzą, że kampania negatywna z reguły obraca się przeciwko temu, kto ją rozpętuje. źródło: NKJP: Witold Pustułka: Czarna lista, Dziennik Zachodni, 2002-08-27 |
|
|
[...] ciągłe zmiany zasad polityki fiskalnej prowadzą do negatywnych zjawisk oraz obracają się przeciwko społeczeństwu i gospodarce. źródło: NKJP: Stanisław Owsiak: Finanse publiczne, 1998 |
|
|
Czy to był tylko zbieg dziwnych przypadków, stale obracających się przeciwko panu? źródło: NKJP: Henryk Rozpędowski: Charleston, 2002 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
obracam się |
obracamy się |
|||
| 2 os. |
obracasz się |
obracacie się |
|||
| 3 os. |
obraca się |
obracają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałem się +(e)m się obracał |
obracałam się +(e)m się obracała |
obracałom się +(e)m się obracało |
obracaliśmy się +(e)śmy się obracali |
obracałyśmy się +(e)śmy się obracały |
| 2 os. |
obracałeś się +(e)ś się obracał |
obracałaś się +(e)ś się obracała |
obracałoś się +(e)ś się obracało |
obracaliście się +(e)ście się obracali |
obracałyście się +(e)ście się obracały |
| 3 os. |
obracał się |
obracała się |
obracało się |
obracali się |
obracały się |
bezosobnik: obracano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się obracał będę się obracać |
będę się obracała będę się obracać |
będę się obracało będę się obracać |
będziemy się obracali będziemy się obracać |
będziemy się obracały będziemy się obracać |
| 2 os. |
będziesz się obracał będziesz się obracać |
będziesz się obracała będziesz się obracać |
będziesz się obracało będziesz się obracać |
będziecie się obracali będziecie się obracać |
będziecie się obracały będziecie się obracać |
| 3 os. |
będzie się obracał będzie się obracać |
będzie się obracała będzie się obracać |
będzie się obracało będzie się obracać |
będą się obracali będą się obracać |
będą się obracały będą się obracać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
obracajmy się |
|
| 2 os. |
obracaj się |
obracajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałbym się bym się obracał |
obracałabym się bym się obracała |
obracałobym się bym się obracało |
obracalibyśmy się byśmy się obracali |
obracałybyśmy się byśmy się obracały |
| 2 os. |
obracałbyś się byś się obracał |
obracałabyś się byś się obracała |
obracałobyś się byś się obracało |
obracalibyście się byście się obracali |
obracałybyście się byście się obracały |
| 3 os. |
obracałby się by się obracał |
obracałaby się by się obracała |
obracałoby się by się obracało |
obracaliby się by się obracali |
obracałyby się by się obracały |
bezosobnik: obracano by się
bezokolicznik: obracać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
obracając się
gerundium: obracanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | obracanie się |
obracania się |
| D. | obracania się |
obracań się |
| C. | obracaniu się |
obracaniom się |
| B. | obracanie się |
obracania się |
| N. | obracaniem się |
obracaniami się |
| Ms. | obracaniu się |
obracaniach się |
| W. | obracanie się |
obracania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracająca się |
| D. | obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającej się |
| C. | obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającej się |
| B. | obracającego się |
obracającego się |
obracający się |
obracające się |
obracającą się |
| N. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającą się |
| Ms. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracające się |
| D. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
| C. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
| B. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracające się |
| N. | obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
| Ms. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
odpowiednik aspektowy: obrócić się
Składnia
|
|
+ | obracać się | + |
przeciwko KOMU/CZEMU
|
5. na dobre
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | skutkować |
Połączenia
- obracać się na dobre, na złe
Cytaty
|
- Nie warto martwić się na zapas, - powiedziała matka, jednak wszystko zaczęło obracać się na lepsze dla nas, a Niemcom idzie coraz gorzej. źródło: NKJP: Andrzej Anonimus: Nie nadaje się, przecież to jeszcze szczeniak, 1999 |
|
|
Był to przypadek, kiedy zło w człowieku obracało się na jego dobro. źródło: NKJP: Maria Nurowska: Hiszpańskie oczy, 1990 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
obracam się |
obracamy się |
|||
| 2 os. |
obracasz się |
obracacie się |
|||
| 3 os. |
obraca się |
obracają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałem się +(e)m się obracał |
obracałam się +(e)m się obracała |
obracałom się +(e)m się obracało |
obracaliśmy się +(e)śmy się obracali |
obracałyśmy się +(e)śmy się obracały |
| 2 os. |
obracałeś się +(e)ś się obracał |
obracałaś się +(e)ś się obracała |
obracałoś się +(e)ś się obracało |
obracaliście się +(e)ście się obracali |
obracałyście się +(e)ście się obracały |
| 3 os. |
obracał się |
obracała się |
obracało się |
obracali się |
obracały się |
bezosobnik: obracano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się obracał będę się obracać |
będę się obracała będę się obracać |
będę się obracało będę się obracać |
będziemy się obracali będziemy się obracać |
będziemy się obracały będziemy się obracać |
| 2 os. |
będziesz się obracał będziesz się obracać |
będziesz się obracała będziesz się obracać |
będziesz się obracało będziesz się obracać |
będziecie się obracali będziecie się obracać |
będziecie się obracały będziecie się obracać |
| 3 os. |
będzie się obracał będzie się obracać |
będzie się obracała będzie się obracać |
będzie się obracało będzie się obracać |
będą się obracali będą się obracać |
będą się obracały będą się obracać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
obracajmy się |
|
| 2 os. |
obracaj się |
obracajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałbym się bym się obracał |
obracałabym się bym się obracała |
obracałobym się bym się obracało |
obracalibyśmy się byśmy się obracali |
obracałybyśmy się byśmy się obracały |
| 2 os. |
obracałbyś się byś się obracał |
obracałabyś się byś się obracała |
obracałobyś się byś się obracało |
obracalibyście się byście się obracali |
obracałybyście się byście się obracały |
| 3 os. |
obracałby się by się obracał |
obracałaby się by się obracała |
obracałoby się by się obracało |
obracaliby się by się obracali |
obracałyby się by się obracały |
bezosobnik: obracano by się
bezokolicznik: obracać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
obracając się
gerundium: obracanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | obracanie się |
obracania się |
| D. | obracania się |
obracań się |
| C. | obracaniu się |
obracaniom się |
| B. | obracanie się |
obracania się |
| N. | obracaniem się |
obracaniami się |
| Ms. | obracaniu się |
obracaniach się |
| W. | obracanie się |
obracania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracająca się |
| D. | obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającej się |
| C. | obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającej się |
| B. | obracającego się |
obracającego się |
obracający się |
obracające się |
obracającą się |
| N. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającą się |
| Ms. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracające się |
| D. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
| C. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
| B. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracające się |
| N. | obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
| Ms. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
odpowiednik aspektowy: obrócić się
Składnia
|
|
+ | obracać się | + |
na CO
|
6. w wyższych sferach
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | bywać |
Połączenia
- obracać się w jakimś środowisku, w jakimś towarzystwie, w jakichś sferach
Cytaty
|
Ludzie obracający się w hermetycznych i wyizolowanych zbiorowościach [...] mogą często nieświadomie naruszać reguły postępowania obowiązujące w innych grupach społecznych. źródło: NKJP: Andrzej Siemaszko: Granice tolerancji: o teoriach zachowań dewiacyjnych, 1993 |
|
|
Parę lat pobytu w środowisku wyłącznie polskim, odsunięcie od rosyjskiego wielkiego świata, w którym obracali się jego starsi bracia, wywarło korzystny wpływ na charakter i poglądy. źródło: NKJP: Danuta Koral: Wydziedziczeni, 1997 |
|
|
- W nie byle jakim towarzystwie obracasz się, Jaskier. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Miecz przeznaczenia, 1992 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
obracam się |
obracamy się |
|||
| 2 os. |
obracasz się |
obracacie się |
|||
| 3 os. |
obraca się |
obracają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałem się +(e)m się obracał |
obracałam się +(e)m się obracała |
obracałom się +(e)m się obracało |
obracaliśmy się +(e)śmy się obracali |
obracałyśmy się +(e)śmy się obracały |
| 2 os. |
obracałeś się +(e)ś się obracał |
obracałaś się +(e)ś się obracała |
obracałoś się +(e)ś się obracało |
obracaliście się +(e)ście się obracali |
obracałyście się +(e)ście się obracały |
| 3 os. |
obracał się |
obracała się |
obracało się |
obracali się |
obracały się |
bezosobnik: obracano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się obracał będę się obracać |
będę się obracała będę się obracać |
będę się obracało będę się obracać |
będziemy się obracali będziemy się obracać |
będziemy się obracały będziemy się obracać |
| 2 os. |
będziesz się obracał będziesz się obracać |
będziesz się obracała będziesz się obracać |
będziesz się obracało będziesz się obracać |
będziecie się obracali będziecie się obracać |
będziecie się obracały będziecie się obracać |
| 3 os. |
będzie się obracał będzie się obracać |
będzie się obracała będzie się obracać |
będzie się obracało będzie się obracać |
będą się obracali będą się obracać |
będą się obracały będą się obracać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
obracajmy się |
|
| 2 os. |
obracaj się |
obracajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałbym się bym się obracał |
obracałabym się bym się obracała |
obracałobym się bym się obracało |
obracalibyśmy się byśmy się obracali |
obracałybyśmy się byśmy się obracały |
| 2 os. |
obracałbyś się byś się obracał |
obracałabyś się byś się obracała |
obracałobyś się byś się obracało |
obracalibyście się byście się obracali |
obracałybyście się byście się obracały |
| 3 os. |
obracałby się by się obracał |
obracałaby się by się obracała |
obracałoby się by się obracało |
obracaliby się by się obracali |
obracałyby się by się obracały |
bezosobnik: obracano by się
bezokolicznik: obracać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
obracając się
gerundium: obracanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | obracanie się |
obracania się |
| D. | obracania się |
obracań się |
| C. | obracaniu się |
obracaniom się |
| B. | obracanie się |
obracania się |
| N. | obracaniem się |
obracaniami się |
| Ms. | obracaniu się |
obracaniach się |
| W. | obracanie się |
obracania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracająca się |
| D. | obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającej się |
| C. | obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającej się |
| B. | obracającego się |
obracającego się |
obracający się |
obracające się |
obracającą się |
| N. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającą się |
| Ms. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracające się |
| D. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
| C. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
| B. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracające się |
| N. | obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
| Ms. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
Składnia
|
|
+ | obracać się | + |
w CZYM
|
7. wokół tematu
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | kręcić się |
Cytaty
|
Długoterminowe prognozy wskazywały, że Europie grozi nowa wojna sprowokowana rewizjonizmem niemieckim. Prognozy średnioterminowe obracały się wokół pytania, jak niebezpieczeństwo to odsunąć w czasie. źródło: NKJP: Michowicz Waldemar: Historia dyplomacji polskiej, 1995 |
|
|
A potem także rozmowa dotyczyła tylko mnie, obracała się wokół moich spraw. źródło: NKJP: Sławomir Mrożek: Opowiadania 1974-1979, 1979 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
obracam się |
obracamy się |
|||
| 2 os. |
obracasz się |
obracacie się |
|||
| 3 os. |
obraca się |
obracają się |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałem się +(e)m się obracał |
obracałam się +(e)m się obracała |
obracałom się +(e)m się obracało |
obracaliśmy się +(e)śmy się obracali |
obracałyśmy się +(e)śmy się obracały |
| 2 os. |
obracałeś się +(e)ś się obracał |
obracałaś się +(e)ś się obracała |
obracałoś się +(e)ś się obracało |
obracaliście się +(e)ście się obracali |
obracałyście się +(e)ście się obracały |
| 3 os. |
obracał się |
obracała się |
obracało się |
obracali się |
obracały się |
bezosobnik: obracano się
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę się obracał będę się obracać |
będę się obracała będę się obracać |
będę się obracało będę się obracać |
będziemy się obracali będziemy się obracać |
będziemy się obracały będziemy się obracać |
| 2 os. |
będziesz się obracał będziesz się obracać |
będziesz się obracała będziesz się obracać |
będziesz się obracało będziesz się obracać |
będziecie się obracali będziecie się obracać |
będziecie się obracały będziecie się obracać |
| 3 os. |
będzie się obracał będzie się obracać |
będzie się obracała będzie się obracać |
będzie się obracało będzie się obracać |
będą się obracali będą się obracać |
będą się obracały będą się obracać |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
obracajmy się |
|
| 2 os. |
obracaj się |
obracajcie się |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
obracałbym się bym się obracał |
obracałabym się bym się obracała |
obracałobym się bym się obracało |
obracalibyśmy się byśmy się obracali |
obracałybyśmy się byśmy się obracały |
| 2 os. |
obracałbyś się byś się obracał |
obracałabyś się byś się obracała |
obracałobyś się byś się obracało |
obracalibyście się byście się obracali |
obracałybyście się byście się obracały |
| 3 os. |
obracałby się by się obracał |
obracałaby się by się obracała |
obracałoby się by się obracało |
obracaliby się by się obracali |
obracałyby się by się obracały |
bezosobnik: obracano by się
bezokolicznik: obracać się
imiesłów przysłówkowy współczesny:
obracając się
gerundium: obracanie się
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | obracanie się |
obracania się |
| D. | obracania się |
obracań się |
| C. | obracaniu się |
obracaniom się |
| B. | obracanie się |
obracania się |
| N. | obracaniem się |
obracaniami się |
| Ms. | obracaniu się |
obracaniach się |
| W. | obracanie się |
obracania się |
imiesłów przymiotnikowy czynny: obracający się
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracająca się |
| D. | obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającego się |
obracającej się |
| C. | obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającemu się |
obracającej się |
| B. | obracającego się |
obracającego się |
obracający się |
obracające się |
obracającą się |
| N. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającą się |
| Ms. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającej się |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | obracający się |
obracający się |
obracające się |
obracające się |
| D. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
| C. | obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
obracającym się |
| B. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracające się |
| N. | obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
obracającymi się |
| Ms. | obracających się |
obracających się |
obracających się |
obracających się |
Składnia
|
|
+ | obracać się | + |
wokół KOGO/CZEGO
|