UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wierny I

II

przymiotnik

Chronologizacja

1405, SStp

Odmiana

część mowy: przymiotnik


Stopień równy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wierny
wierny
wierny
wierne
wierna
D. wiernego
wiernego
wiernego
wiernego
wiernej
C. wiernemu
wiernemu
wiernemu
wiernemu
wiernej
B. wiernego
wiernego
wierny
wierne
wierną
N. wiernym
wiernym
wiernym
wiernym
wierną
Ms. wiernym
wiernym
wiernym
wiernym
wiernej
W. wierny
wierny
wierny
wierne
wierna
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wierni
wierni
wierne
wierne
D. wiernych
wiernych
wiernych
wiernych
C. wiernym
wiernym
wiernym
wiernym
B. wiernych
wiernych
wiernych
wierne
N. wiernymi
wiernymi
wiernymi
wiernymi
Ms. wiernych
wiernych
wiernych
wiernych
W. wierni
wierni
wierne
wierne

Stopień wyższy

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. wierniejszy
wierniejszy
wierniejszy
wierniejsze
wierniejsza
D. wierniejszego
wierniejszego
wierniejszego
wierniejszego
wierniejszej
C. wierniejszemu
wierniejszemu
wierniejszemu
wierniejszemu
wierniejszej
B. wierniejszego
wierniejszego
wierniejszy
wierniejsze
wierniejszą
N. wierniejszym
wierniejszym
wierniejszym
wierniejszym
wierniejszą
Ms. wierniejszym
wierniejszym
wierniejszym
wierniejszym
wierniejszej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. wierniejsi
wierniejsi
wierniejsze
wierniejsze
D. wierniejszych
wierniejszych
wierniejszych
wierniejszych
C. wierniejszym
wierniejszym
wierniejszym
wierniejszym
B. wierniejszych
wierniejszych
wierniejszych
wierniejsze
N. wierniejszymi
wierniejszymi
wierniejszymi
wierniejszymi
Ms. wierniejszych
wierniejszych
wierniejszych
wierniejszych

Pochodzenie

psł. *věrьnъ 'prawdziwy, rzeczywisty'

Od: psł. *věra z przyrostkiem *-ьnъ

1. mąż

Definicja

taki, który utrzymuje stosunki intymne jedynie ze współmałżonkiem lub osobą, z którą pozostaje w niesformalizowanym stałym związku

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Rodzina relacje rodzinne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:  niewierny I

Połączenia

  • wierny kochanek, małżonek, mąż, mężczyzna, narzeczony, partner, przyjaciel; wierna kobieta, kochanka, małżonka, partnerka, przyjaciółka
  • wierny żonie; wierna mężowi

Cytaty

Motywem morderstwa była zazdrość. Adrian P. miał informacje, że jego przyjaciółka nie jest mu wierna. Pije alkohol i nie opiekuje się dziećmi.

źródło: NKJP: Magdalena Kozioł, Eliza Głowacka: Mord za kratami, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2007-07-12

Symbolika była prosta: gdy wianek został wyłowiony przez jakiegoś chłopca, to znak, że dziewczyna szybko wyjdzie za mąż, a jeżeli został wyłowiony przez ukochanego, to oznaczało miłość odwzajemnioną, szybki ślub i długie życie u boku wiernego kochanka.

źródło: NKJP: Malatyńska-Stankiewicz: Sobótka czarów i miłości, Dziennik Polski, 2005-06-20

Eros był ponoć doskonałym ojcem, dbającym o rodzinę i wiernym żonie.

źródło: NKJP: as: Dziś i jutro w Polsce zaśpiewa boski Eros, Trybuna Śląska, 2003-06-13

[...] najczęściej mężowie porzucają swe chore żony, często po pierwszym ataku choroby. Kobiety są wierniejsze, a może po prostu bardziej wytrzymałe.

źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Nagi umysł, Polityka, 2002-09-14

Składnia

bez ograniczeń + wierny +
(KOMU)
szyk: neutralny

2.a fan

Definicja

lojalny wobec kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  lojalny
sprzeczne:  niewierny I

Połączenia

  • wierny słuchacz, sojusznik, syn, towarzysz, wasal, żołnierz; wierna przyjaciółka, towarzyszka; wierni czytelnicy, fani, kibice, klienci, przyjaciele
  • wierny papieżowi, rządowi; ojczyźnie; zasadom
  • pozostać wierny czemuś

Cytaty

Wyruszając z ojcem na kilkudniowe rozpoznanie, zlecił opiekę nad Sally kapitanowi Nowickiemu. Był pewny, że ten wierny druh wskoczyłby za nią w ogień.

źródło: NKJP: Alfred Szklarski: Tomek wśród łowców głów, 1965

Izba niższa, Duma, była wybierana na podstawie bardzo skomplikowanej ordynacji wyborczej [...], mającej na celu uprzywilejowanie nielicznej, wiernej carowi części społeczeństwa.

źródło: NKJP: Janusz Pajewski: Historia powszechna 1871-1918, 1967

[...] Stalin powołał pod swoją kuratelą komunistyczny rząd polski, którego nikt wtedy w kraju nie traktował jako autentycznej, polskiej władzy, a ludzie pozostawali wierni legalnemu rządowi w Londynie.

źródło: NKJP: Kazimierz Moczarski: Rozmowy z katem, 1977

[...] wojsko jest na służbie narodu i musi mu być wierne.

źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 26.05.1993

Silny przekonuje mnie, że jest wierny zasadom wyniesionym z domu rodzinnego.

źródło: NKJP: Marek Baran: Bez narkozy, Dziennik Polski, 2005-10-05

Składnia

bez ograniczeń + wierny +
(KOMU/CZEMU)
szyk: neutralny

2.b przyjaźń

Definicja

taki, który świadczy o lojalności wobec kogoś lub czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

synonimy:  lojalny

Połączenia

  • wierna pamięć, przyjaźń

Cytaty

W 1431 r., za wierną postawę w czasie wojny z Polską, władze krzyżackie obdarzyły go pasem rycerskim.

źródło: NKJP: Roman Czaja, Wiesław Długokęcki, Sławomir Jóźwiak, Andrzej Radzimiński, Janusz Tandecki: Państwo zakonu krzyżackiego w Prusach. Władza i społeczeństwo, 2008

Mateusz Labuda jest menedżerem Maanamu i Kory od ponad 10 lat. Mówi, że z Korą łączy go prócz współpracy wielka wierna przyjaźń, wzajemny szacunek i zrozumienie.

źródło: NKJP: Mirosław Pęczak: Niańka, kasjer, powiernik, Polityka, 2004-03-27

Miłość babcina bywa wierniejsza od matczynej. Ileż to razy, poznając w sądach historię życia okrutnych morderców, stwierdzałam, że nie chcą już mieć z nimi do czynienia i matka, i ojciec, i rodzeństwo. Na widzenia przychodzi, paczki przysyła tylko babcia.

źródło: NKJP: Barbara Pietkiewicz: Babcia anioł, dziadek stróż, Polityka, 2002-01-19

3. przekład

Definicja

zgodny z rzeczywistością albo z oryginałem

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii jakość i intensywność

Relacje znaczeniowe

sprzeczne:  niewierny I
hiperonimy:  dokładny

Połączenia

  • wierna adaptacja, replika; wierne obraz czegoś, odbicie, odwzorowanie, tłumaczenie

Cytaty

Zdaniem ekspertów Biblia Brzeska uznawana jest za dzieło wybitne, gdyż jest wiernym przekładem treści oryginału, wyróżnia się pięknem języka staropolskiego i oprawy graficznej.

źródło: NKJP: (EKA): Konserwują starodruki, Dziennik Polski, 2005-09-12

Ważne są najdrobniejsze szczegóły i dbałość o realia historyczne. Wszystko musi być wierne.

źródło: NKJP: MST: Historia na żywo, Gazeta Krakowska, 2005-09-13

Badacze zajmujący się problematyką imion słowiańskich piszą, że innym sposobem przyswajania obcego nazewnictwa było wierne tłumaczenie imienia przyjętego na chrzcie na język polski, na przykład Sylwester został Lasotą (łac. silva - las), Feliks - Szczęsnym (łac. felix - szczęśliwy) [...].

źródło: NKJP: Maria Supranowicz: Nie chwal imienia cudzego, Wiedza i Życie nr 8, 1997

Nadrzędnym celem, który przyświecał producentom filmu, było wierne przedstawienie świata z tamtych dni. Aby móc zrealizować ten cel, na każdym etapie produkcji, film konsultowano z zespołem teologiczno-doradczym, składającym się z autorytetów pochodzących z różnych środowisk.

źródło: NKJP: (MSZ): Historia Zbawiciela, Nasze Miasto Kraków, 2005-03-24

W zależności od zastosowanych technik drukarskich dekory mniej lub bardziej przypominają swój pierwowzór, przy czym im wierniejsza kopia oryginału tym wyższe walory dekoracyjne produktu.

źródło: NKJP: Marek Szewczak: Zamiast parkietu, Gazeta Krakowska, 2005-03-03

Data ostatniej modyfikacji: 17.05.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj