Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | śmiech |
śmiechy |
|
| D. | śmiechu |
śmiechów |
|
| C. | śmiechowi |
śmiechom |
|
| B. | śmiech |
śmiechy |
|
| N. | śmiechem |
śmiechami |
|
| Ms. | śmiechu |
śmiechach |
|
| W. | śmiechu |
śmiechy |
Pochodzenie
psł. směchъ 'śmianie się, śmiech; wyśmiewanie się'
Nazwa czynności z przyrostkiem *-chъ od psł. *smьjati sę, *smějǫ sę; zob. śmiać się
1. człowieka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne
Połączenia
- donośny, głośny, gromki, hałaśliwy, ostry; basowy, chrapliwy, gardłowy, piskliwy, rechotliwy, spazmatyczny, tubalny; bezgłośny, cichy; przytłumiony, stłumiony; krótki, przeciągły, urywany; niepohamowany, niepowstrzymany; beztroski, radosny, serdeczny, szczery, szczęśliwy, wesoły; dobroduszny, rubaszny; srebrzysty, perlisty; drwiący, histeryczny, ironiczny, szyderczy, zjadliwy, złośliwy; zdrowy; nerwowy, obłąkańczy, szaleńczy, szalony; gorzki, jadowity, ponury; zły; ludzki; dziecinny, dziewczęcy, kobiecy, młodzieńczy; pijacki; chóralny; dziwny, sztuczny; wewnętrzny; zaraźliwy; znajomy śmiech
- śmiech radości; śmiech chłopca, dziewczyny, kobiety; ludzi, dzieci, dziewcząt; dziennikarzy, kibiców, kolegów, sąsiadów; publiczności, sali, widowni
- śmiech i brawa, śmiech i chichoty, śmiech i docinki, śmiech i drwiny, śmiech i gwar, śmiech i humor, śmiech i kpiny, śmiech i krzyki, śmiech i łzy, śmiech i oklaski, śmiech i okrzyki, śmiech i piski, śmiech i płacz, śmiech i pokrzykiwania, śmiech i przekleństwa, śmiech i radość, śmiech i rozmowy, śmiech i szyderstwa, śmiech i śpiew, śmiech i uciecha, śmiech i zabawa, śmiech i żarty; śmiechy i gwizdy
- odgłosy; atak, napad, paroksyzm; salwa, wybuch; fala, huragan, kaskada, lawina; ryk; grymas; kupa; łzy; chwila; potrzeba śmiechu
- okazja, powód do śmiechu
- skory do śmiechu
- śmiech brzmi, rozbrzmiał/rozbrzmiewa, rozległ się gdzieś, zabrzmiał; buchnął, gruchnął, wybuchnął; ogarnął/ogarnia kogoś; wstrząsnął kimś/czymś; dobiegł/dobiega skądś; odbił się/odbija się od czegoś; cichnie, ucichł, umilkł, ustał; urwał się; zamarł/zamiera komuś na ustach/wargach, w gardle; przeszedł/przechodzi w płacz, w łkanie, w czkawkę...; zagłuszył coś
- coś budzi, wywołać, wzbudzać; słyszeć, usłyszeć; opanować, powstrzymać, stłumić, tłumić śmiech
- wybuchnąć/wybuchać, buchnąć, gruchnąć, parsknąć/parskać, prychnąć, ryknąć; reagować śmiechem
- pobudzać, skłonić/skłaniać do śmiechu
- uderzyć w śmiech
- mówić, odpowiadać, odrzec, opowiadać, powiedzieć, rzec, wołać, zawołać; dodać, dorzucić coś; powtarzać ze śmiechem
- umrzeć/umierać; dusić się, krztusić się; płakać, rechotać, ryczeć, wyć, zarykiwać się; tarzać się, skręcać się, wić się, zataczać się, zwijać się; trząść się ze śmiechu
Cytaty
|
Marynarze wybuchnęli potężnym, niepohamowanym śmiechem. Rechotali długo i rubasznie. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006 |
|
|
Na schodach rozległ się mój donośny śmiech. Jak zwykle, zrozumiałem dowcip za późno. źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 2004 |
|
|
Ukryła twarz w dłoniach i chichotała, dusząc się prawie i płacząc ze śmiechu. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Kamień na szczycie Kroniki Drugiego Kręgu Księga II, 2002 |
|
|
[...] zmiana, której chcielibyście panowie dokonać, wzbudziłaby śmiech i politowanie. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 05.09.1992 |
2. hieny
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt zwyczaje i zachowania zwierząt
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii dźwięki
Cytaty
|
Naraz nad moją głową zabrzmiał przeciągły, straszliwy ryk. Była to mieszanina wrzasku marcowych kotów, śmiechu hieny i płaczu dziecka. źródło: NKJP: Marian Brandys: Śladami Stasia i Nel, 1974 |