Chronologizacja
1591, Bańk
Pochodzenie
Zob. gwarzyć
1. wiejska
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś
Relacje znaczeniowe
synonimy: | dialekt |
Połączenia
- autentyczna, czysta, piękna; miejscowa gwara; polskie gwary; gwara wiejska; góralska, mazurska, orawska, pienińska, podhalańska, spiska, wielkopolska; gwary mazurzące, niemazurzące
- dialekty i gwary, język literacki i gwary
- konkurs; miłośnik, znawca; słownik gwary (kurpiowskiej, orawskiej, śląskiej...)
- gwary zanikają
- używać gwary
- mówić, pisać, posługiwać się, władać gwarą
Cytaty
Choć gwara Zagórzan odeszła już trochę w cień, to jednak w niektórych rodach jest ona przekazywana z pokolenia na pokolenie. źródło: NKJP: Serdaczki i czepce, Dziennik Polski - Nowy Sącz, 2003-02-24 |
|
Uczniowie z dumą prezentowali dorobek kulturalny swoich miejscowości, przedstawiając utwory w gwarze śląskiej i lokalne tradycje. źródło: NKJP: (e.Ż): W gminie gwara nie zginie, Nowiny Raciborskie, 2007-05-08 |
|
Obok języka ogólnonarodowego istnieją w polszczyźnie gwary regionalne. źródło: NKJP: Tadeusz Samselski: Poznajmy i pokochajmy nasz język polski (część II), Nakielski Czas, 2007-07-11 |
|
W polskiej dialektologii istnieje naukowo niepodważalny pogląd, że polskie gwary, spiska i orawska, należą do gwar małopolskich. źródło: NKJP: ZAKOPANE: Pytanie o gwarę, Dziennik Polski - Podhale, 2002-04-12 |
|
W gwarach zachowały się również formy gramatyczne, które kilka wieków temu wyszły z powszechnego użycia. źródło: NKJP: Mikołaj Szymański: Nieprzyzwoity aptekarz, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1997-10-17 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | gwara |
gwary |
|
D. | gwary |
gwar |
|
C. | gwarze |
gwarom |
|
B. | gwarę |
gwary |
|
N. | gwarą |
gwarami |
|
Ms. | gwarze |
gwarach |
|
W. | gwaro |
gwary |
2. przestępcza
Definicja
Noty o użyciu
Termin językoznawczy, w nowszych opracowaniach rzadziej używany, wypierany przez inne terminy.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Język
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego stosunki, grupy i organizacje społeczne
Połączenia
- gwara miejska, środowiskowa; lwowska, warszawska; młodzieżowa, studencka, uczniowska; przestępcza, więzienna, złodziejska; łowiecka, myśliwska, rolnicza...
- słownictwo, słownik gwary jakiejś
Cytaty
Folklor miejskiego lumpenproletariatu i świata przestępczego, gwara złodziejska wielkiego miasta nieraz były tworzywem kabaretowych kupletów, parodii sentymentalnej i źródłem rumieńców niezdrowych. źródło: NKJP: JAN GÓRSKI: PRAWY BRZEG WISŁY, prasa, 1962 |
|
Kontakty między jidysz a polszczyzną wzbogaciły nasz język o nowe wyrazy. Pech chce, że wiele tych zapożyczeń zawdzięczamy gwarze złodziejskiej. źródło: NKJP: Mikołaj Szymański: Dobra, dobra!, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1995-08-11 |
|
Wszystkie te metafory świadczą o lekceważącym stosunku do nowicjuszy; analogicznie jest w gwarze uczniowskiej i w wojsku, skąd zresztą niektóre słowa przeniknęły do gwary studenckiej. źródło: NKJP: Pokaż mi swój język..., Dziennik Polski - Magazyn, 2000-01-07 |
|
Jako piłkarz widzi na boisku niemal wszystko, posługując się futbolową gwarą, ma oczy dookoła głowy, potrafi celnie uderzyć z dystansu. źródło: NKJP: (dw): Maciaś? Udana inwestycja, Dziennik Polski - Nowy Sącz, 2002-10-15 |
|
Można gwarę studencką zestawić z takimi odmianami polszczyzny, jak slang uczniowski i sportowy, język marynarski i myśliwski, wreszcie żargon złodziejski lub więzienny. źródło: Leon Kaczmarek, Teresa Skubalanka, Stanisław Grabias: Słownik gwary studenckiej, 1994 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | gwara |
gwary |
|
D. | gwary |
gwar |
|
C. | gwarze |
gwarom |
|
B. | gwarę |
gwary |
|
N. | gwarą |
gwarami |
|
Ms. | gwarze |
gwarach |
|
W. | gwaro |
gwary |
Składnia
![]() |
+ | gwara | + |
JAKA
|