Chronologizacja
Pochodzenie
ogsł. *orz-gněvati
z psł. *gněvati
Zob. gniew
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka emocje i uczucia
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
synonimy: | zagniewać, zbiesić | |
hiperonimy: | zdenerwować |
Połączenia
- czyjeś gadanie, postępowanie, zachowanie rozgniewało kogoś
- rozgniewać króla, matkę, ojca, rozmówcę
- rozgniewać niewdzięcznością, swoim postępowaniem, pychą, samowolą, uporem
- bać się, nie chcieć kogoś rozgniewać
Cytaty
Rozgniewało go to, więc żeby sobie ulżyć, kopnął z impetem kamień, leżący na drodze. źródło: NKJP: Irena Jurgielewiczowa: Ten obcy, 1990 |
|
Łupiny wylądowały na ścianie tuż koło obrazu świętego Antoniego. Jedna z nich przylepiła się nawet do nosa świętego, co jeszcze bardziej rozgniewało matkę. źródło: NKJP: Edmund Niziurski: Księga urwisów, 1997 |
|
Mówiłem ci już, że nie dotknę ciebie, jeśli nie rozgniewasz mnie swoim zachowaniem. Bądź rozsądny i odpowiadaj mi jak należy. źródło: NKJP: Arkady Fiedler: Wyspa Robinsona, 1954 |
|
Dlaczego więc zapamiętałem doskonale, jak pewnego wieczoru ojciec mój, trzymając w ręku kolorowy oleodruk przedstawiający obronę Częstochowy, pełen oburzenia miotał przekleństwa, pokazując nam to malowidło? Rozgniewało go, że ksiądz Kordecki trzymał w lewej dłoni krucyfiks, a w prawej pistolet. źródło: NKJP: Wiesław Kępiński: Sześćdziesiąty pierwszy, 2006 |
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: dokonany
Tryb oznajmujący
Czas przyszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
1 os. |
rozgniewam |
rozgniewamy |
|||
2 os. |
rozgniewasz |
rozgniewacie |
|||
3 os. |
rozgniewa |
rozgniewają |
Czas przeszły
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozgniewałem +(e)m rozgniewał |
rozgniewałam +(e)m rozgniewała |
rozgniewałom +(e)m rozgniewało |
rozgniewaliśmy +(e)śmy rozgniewali |
rozgniewałyśmy +(e)śmy rozgniewały |
2 os. |
rozgniewałeś +(e)ś rozgniewał |
rozgniewałaś +(e)ś rozgniewała |
rozgniewałoś +(e)ś rozgniewało |
rozgniewaliście +(e)ście rozgniewali |
rozgniewałyście +(e)ście rozgniewały |
3 os. |
rozgniewał |
rozgniewała |
rozgniewało |
rozgniewali |
rozgniewały |
bezosobnik: rozgniewano
Tryb rozkazujący
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
1 os. |
rozgniewajmy |
|
2 os. |
rozgniewaj |
rozgniewajcie |
Tryb warunkowy
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|---|
m | ż | n | mo | -mo | |
1 os. |
rozgniewałbym bym rozgniewał |
rozgniewałabym bym rozgniewała |
rozgniewałobym bym rozgniewało |
rozgniewalibyśmy byśmy rozgniewali |
rozgniewałybyśmy byśmy rozgniewały |
2 os. |
rozgniewałbyś byś rozgniewał |
rozgniewałabyś byś rozgniewała |
rozgniewałobyś byś rozgniewało |
rozgniewalibyście byście rozgniewali |
rozgniewałybyście byście rozgniewały |
3 os. |
rozgniewałby by rozgniewał |
rozgniewałaby by rozgniewała |
rozgniewałoby by rozgniewało |
rozgniewaliby by rozgniewali |
rozgniewałyby by rozgniewały |
bezosobnik: rozgniewano by
bezokolicznik: rozgniewać
imiesłów przysłówkowy uprzedni:
rozgniewawszy
gerundium: rozgniewanie
rodzaj gramatyczny: dk
liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
---|---|---|
M. | rozgniewanie |
rozgniewania |
D. | rozgniewania |
rozgniewań |
C. | rozgniewaniu |
rozgniewaniom |
B. | rozgniewanie |
rozgniewania |
N. | rozgniewaniem |
rozgniewaniami |
Ms. | rozgniewaniu |
rozgniewaniach |
W. | rozgniewanie |
rozgniewania |
imiesłów przymiotnikowy bierny: rozgniewany
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | rozgniewany |
rozgniewany |
rozgniewany |
rozgniewane |
rozgniewana |
D. | rozgniewanego |
rozgniewanego |
rozgniewanego |
rozgniewanego |
rozgniewanej |
C. | rozgniewanemu |
rozgniewanemu |
rozgniewanemu |
rozgniewanemu |
rozgniewanej |
B. | rozgniewanego |
rozgniewanego |
rozgniewany |
rozgniewane |
rozgniewaną |
N. | rozgniewanym |
rozgniewanym |
rozgniewanym |
rozgniewanym |
rozgniewaną |
Ms. | rozgniewanym |
rozgniewanym |
rozgniewanym |
rozgniewanym |
rozgniewanej |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | rozgniewani |
rozgniewani |
rozgniewane |
rozgniewane |
D. | rozgniewanych |
rozgniewanych |
rozgniewanych |
rozgniewanych |
C. | rozgniewanym |
rozgniewanym |
rozgniewanym |
rozgniewanym |
B. | rozgniewanych |
rozgniewanych |
rozgniewanych |
rozgniewane |
N. | rozgniewanymi |
rozgniewanymi |
rozgniewanymi |
rozgniewanymi |
Ms. | rozgniewanych |
rozgniewanych |
rozgniewanych |
rozgniewanych |
Składnia
Rzosobowy | + | rozgniewać | + |
KOGO +
(CZYM)
|
Rznieżywotny | + | rozgniewać | + |
KOGO
|
(to), że ZDANIE | + | rozgniewać | + |
KOGO
|