Chronologizacja
Pochodzenie
psł. *poterba 'to, co jest potrzebne, nieodzowne, bezwzględna konieczność, mus'
Forma prasłowiańska jest rzeczownikiem odczasownikowym od psł. *poterbovati 'odczuwać brak, niedostatek czegoś, pragnąć, chcieć czegoś usilnie'; w polszczyźnie od XVI wieku też w funkcji czasownika; zob. potrzebować
Definicja
Wymowa
[potszeba] lub pot. [poczszeba]
Kwalifikacja tematyczna
ATEMATYCZNY
Relacje znaczeniowe
synonimy: | trzeba |
Połączenia
- potrzeba pieniędzy, środków; czasu; cierpliwości, odwagi, spokoju, stabilizacji; jedności
- potrzeba czegoś do szczęścia, do życia
- koniecznie potrzeba
- bardzo, szczególnie potrzeba
Cytaty
W meczu z Anglią potrzeba nam graczy walczących, z dobrymi warunkami fizycznymi, ambitnych, twardych. źródło: NKJP: Robert Błoński: Selekcjoner piłkarskiej reprezentacji Polski Antoni Piechniczek dla „Gazety”, Gazeta Wyborcza, 1996-07-12 |
|
Aby przemiana ustrojowa się powiodła, potrzeba było odpowiednio wykształconych elit i ogromnego zaufania społecznego. źródło: NKJP: Józef Tischner: W krainie schorowanej wyobraźni, 1998 |
|
Potrzeba, żeby bliski mężczyzna akceptował mnie jako kobietę, nie oznacza, że musi nas łączyć seks. źródło: NKJP: Sonia Raduńska: Białe zeszyty, 2005 |
|
Na tarasie bez stanika się opalała, jak sami byli. A chłopu dużo nie potrzeba, żeby mu w głowie namieszać, opowiada jedna z sąsiadek. źródło: NKJP: J.Pitawal, Pomoc domowa, Co Tydzień Jaworzno, 2004-06-17 |
|
Nowego kapitału potrzeba będzie także w przyszłych miesiącach, ponieważ w Komisji Papierów Wartościowych ustawiła się ponownie kolejka firm chętnych do wejścia na giełdę. źródło: NKJP: Tomasz Prusek, Czerwiec na giełdzie, Gazeta Wyborcza, 1997-07-07 |
|
- Pojechać z wami na pasaż? - zapytała cicho. - Nie potrzeba, wracaj lepiej do domu. źródło: NKJP: Mirosław Sokołowski: Gady, 2007 |
|
Mówiłem, że już nie potrzeba tak strasznie dręczyć się i udawać, bo przecież musiała cierpieć, skoro nawet ja, który jedynie maskowałem swoją niecierpliwość, nie mogłem znieść tej sytuacji ani chwili dłużej. źródło: NKJP: Martyna Żandarska-Ochnik: Pan wichrów i powiewów, 2008 |
Odmiana
część mowy: czasownik
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
potrzeba |
Czas przeszły
było potrzeba |
Tryb rozkazujący
niech będzie potrzeba |
Tryb warunkowy
Czas teraźniejszy
potrzeba by |
Czas przeszły
byłoby potrzeba |
bezokolicznik:
być potrzeba
Składnia
+ | potrzeba | + |
KOGO/CZEGO +
(do CZEGO)
|
|
+ | potrzeba | + |
KOGO/CZEGO +
(KOMU) +
żeby ZDANIE
|
|
+ | potrzeba | + |
BEZOKOLICZNIK
|