Chronologizacja
Pochodzenie
fr. esprit 'duch, dusza; umysł, rozum; zmysł, zdolność; spryt; myśl, sens'
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
Relacje znaczeniowe
synonimy: | chytrość, cwaniactwo, cwaniarstwo, cwaność, przebiegłość | |
antonimy: | frajerstwo |
Połączenia
- duży, niezwykły, ogromny, wielki; mój, swój, własny; boiskowy, piłkarski, podbramkowy, polityczny; lisi, szatański; wrodzony spryt
- spryt sprawcy czegoś
- spryt do interesów
- spryt pod bramką
- spryt w polu karnym, w zamieszaniu podbramkowym
- spryt i cwaniactwo, spryt i przebiegłość; spryt i inteligencja, spryt i intuicja, spryt i pomysłowość; spryt i odwaga, spryt i siła, spryt i technika, spryt i zaradność; spryt i umiejętności
- doza, odrobina sprytu
- spryt liczy się, sprytu brakuje
- dowodzić, wymagać sprytu
- cenić, wykazać spryt
- popisać się, wykazać się; posługiwać się sprytem
Cytaty
[...] za sprawą wrodzonego sprytu i szczęśliwego zbiegu okoliczności wdrapał się w tamte rewolucyjne dni na sam szczyt kremlowskiej piramidy władzy. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004 |
|
W Grodzie Kopernika nie mogło zabraknąć pierników, aby jednak ich spróbować trzeba było wykazać się sprytem, wisiały bowiem na sznurkach. źródło: NKJP: Kinga Anioł, Elżbieta Zemsta: Skauci potrafią się bawić, Echo Dnia, 2007-08-15 |
|
Ale zespół zagrał asekurancko. Zabrakło sprytu i umiejętności. Gdy straciliśmy trzecią bramkę, z naszej strony można było oglądać jedynie panikę - dodał. źródło: NKJP: Grzegorz Lisiecki, Michał Micor: Hokej. Mistrzostwa świata grupy B, Gazeta Wyborcza, 1997-04-18 |
|
Jest tam pułapka, która może być przy pewnej dozie sprytu wykorzystana do pozostawiania za granicą waluty krajowej. źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 06.05.1998 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
---|---|---|---|
M. | spryt |
spryty |
|
D. | sprytu |
sprytów |
|
C. | sprytowi |
sprytom |
|
B. | spryt |
spryty |
|
N. | sprytem |
sprytami |
|
Ms. | sprycie |
sprytach |
|
W. | sprycie |
spryty |
Inne uwagi
Zwykle lp