UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

spuchnąć

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł.

Pochodzenie

Zob. puchnąć

1. po lekach

Definicja

o człowieku, zwierzęciu lub części ciała: stać się większym, okrąglejszym niż zwykle w wyniku stanu chorobowego, z powodu zażywania niektórych leków, ukąszenia owada lub zmęczenia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego czynności i stany fizjologiczne

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Choroby i ich leczenie przyczyny, objawy i skutki chorób

Relacje znaczeniowe

synonimy:  opuchnąć

Połączenia

  • noga, ręka spuchła; kolano spuchło

Cytaty

Komary pokąsały mnie tak paskudnie, że cały spuchłem i myślałem, że ducha wyzionę.

źródło: NKJP: Jerzy Krzysztoń: Wielbłąd na stepie, 1978

Przedramię tak mi spuchło, że na sylwestra ręka nie chciała wleźć do żadnego rękawa.

źródło: NKJP: Mariusz Wilk: Dom nad Oniego, 2006

Obawiam się, że w tej siłowni coś mu tam dali, bo wygląda jakby spuchł, chociaż przysięga, że nic nie brał.

źródło: NKJP: Lucyna Krysiak: Niewolnicy dużych mięśni, Dziennik Łódzki, 2007-08-10

Dopiero kiedy noga spuchła i widać było, że do rany wdało się zakażenie, zaczęli szukać pomocy.

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Hotel na Sri Lance, Gazeta Wyborcza, 1996-11-08

Suche powietrze przepalało mi gardło, w ustach nie miałem ani kropli śliny, język spuchł.

źródło: NKJP: Jacek Dukaj: W kraju niewiernych, 2000

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spuchnę
spuchniemy
2 os. spuchniesz
spuchniecie
3 os. spuchnie
spuchną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spuchłem
spuchnąłem
+(e)m spuchł
+(e)m spuchnął
spuchłam
spuchnęłam
+(e)m spuchła
+(e)m spuchnęła
spuchłom
spuchnęłom
+(e)m spuchło
+(e)m spuchnęło
spuchliśmy
spuchnęliśmy
+(e)śmy spuchli
+(e)śmy spuchnęli
spuchłyśmy
spuchnęłyśmy
+(e)śmy spuchły
+(e)śmy spuchnęły
2 os. spuchłeś
spuchnąłeś
+(e)ś spuchł
+(e)ś spuchnął
spuchłaś
spuchnęłaś
+(e)ś spuchła
+(e)ś spuchnęła
spuchłoś
spuchnęłoś
+(e)ś spuchło
+(e)ś spuchnęło
spuchliście
spuchnęliście
+(e)ście spuchli
+(e)ście spuchnęli
spuchłyście
spuchnęłyście
+(e)ście spuchły
+(e)ście spuchnęły
3 os. spuchł
spuchnął
spuchła
spuchnęła
spuchło
spuchnęło
spuchli
spuchnęli
spuchły
spuchnęły

bezosobnik: spuchnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spuchnijmy
2 os. spuchnij
spuchnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spuchłbym
spuchnąłbym
bym spuchł
bym spuchnął
spuchłabym
spuchnęłabym
bym spuchła
bym spuchnęła
spuchłobym
spuchnęłobym
bym spuchło
bym spuchnęło
spuchlibyśmy
spuchnęlibyśmy
byśmy spuchli
byśmy spuchnęli
spuchłybyśmy
spuchnęłybyśmy
byśmy spuchły
byśmy spuchnęły
2 os. spuchłbyś
spuchnąłbyś
byś spuchł
byś spuchnął
spuchłabyś
spuchnęłabyś
byś spuchła
byś spuchnęła
spuchłobyś
spuchnęłobyś
byś spuchło
byś spuchnęło
spuchlibyście
spuchnęlibyście
byście spuchli
byście spuchnęli
spuchłybyście
spuchnęłybyście
byście spuchły
byście spuchnęły
3 os. spuchłby
spuchnąłby
by spuchł
by spuchnął
spuchłaby
spuchnęłaby
by spuchła
by spuchnęła
spuchłoby
spuchnęłoby
by spuchło
by spuchnęło
spuchliby
spuchnęliby
by spuchli
by spuchnęli
spuchłyby
spuchnęłyby
by spuchły
by spuchnęły

bezosobnik: spuchnięto by

bezokolicznik: spuchnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

spuchłszy
spuchnąwszy

gerundium: spuchnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spuchnięcie
spuchnięcia
D. spuchnięcia
spuchnięć
C. spuchnięciu
spuchnięciom
B. spuchnięcie
spuchnięcia
N. spuchnięciem
spuchnięciami
Ms. spuchnięciu
spuchnięciach
W. spuchnięcie
spuchnięcia

odpowiednik aspektowy: puchnąć

Składnia

bez ograniczeń + spuchnąć +
(KOMU)

Odesłania

Zob. też:

obrzmieć

obrzęknąć

2. teczka

Definicja

stać się coraz większym pod względem rozmiaru lub liczebności

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii wielkość,

KATEGORIE FIZYCZNE Ilość, liczby i liczenie ogólne określenia ilości

Relacje znaczeniowe

synonimy:  opuchnąć
hiperonimy:  powiększyć się

Cytaty

Tymczasem dług Tomasza i jego matki spuchł do 15 tys. zł.

źródło: NKJP: Martyna Bunda: Pułapka w spadku, Polityka, 2008-04-26

Dworce, sklepy, banki spuchną od kolejek.

źródło: NKJP: Mariusz Szczygieł, Dariusz Zaborek (współpraca): Gazeta Wyborcza, 1995-01-04

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spuchnę
spuchniemy
2 os. spuchniesz
spuchniecie
3 os. spuchnie
spuchną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spuchłem
spuchnąłem
+(e)m spuchł
+(e)m spuchnął
spuchłam
spuchnęłam
+(e)m spuchła
+(e)m spuchnęła
spuchłom
spuchnęłom
+(e)m spuchło
+(e)m spuchnęło
spuchliśmy
spuchnęliśmy
+(e)śmy spuchli
+(e)śmy spuchnęli
spuchłyśmy
spuchnęłyśmy
+(e)śmy spuchły
+(e)śmy spuchnęły
2 os. spuchłeś
spuchnąłeś
+(e)ś spuchł
+(e)ś spuchnął
spuchłaś
spuchnęłaś
+(e)ś spuchła
+(e)ś spuchnęła
spuchłoś
spuchnęłoś
+(e)ś spuchło
+(e)ś spuchnęło
spuchliście
spuchnęliście
+(e)ście spuchli
+(e)ście spuchnęli
spuchłyście
spuchnęłyście
+(e)ście spuchły
+(e)ście spuchnęły
3 os. spuchł
spuchnął
spuchła
spuchnęła
spuchło
spuchnęło
spuchli
spuchnęli
spuchły
spuchnęły

bezosobnik: spuchnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spuchnijmy
2 os. spuchnij
spuchnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spuchłbym
spuchnąłbym
bym spuchł
bym spuchnął
spuchłabym
spuchnęłabym
bym spuchła
bym spuchnęła
spuchłobym
spuchnęłobym
bym spuchło
bym spuchnęło
spuchlibyśmy
spuchnęlibyśmy
byśmy spuchli
byśmy spuchnęli
spuchłybyśmy
spuchnęłybyśmy
byśmy spuchły
byśmy spuchnęły
2 os. spuchłbyś
spuchnąłbyś
byś spuchł
byś spuchnął
spuchłabyś
spuchnęłabyś
byś spuchła
byś spuchnęła
spuchłobyś
spuchnęłobyś
byś spuchło
byś spuchnęło
spuchlibyście
spuchnęlibyście
byście spuchli
byście spuchnęli
spuchłybyście
spuchnęłybyście
byście spuchły
byście spuchnęły
3 os. spuchłby
spuchnąłby
by spuchł
by spuchnął
spuchłaby
spuchnęłaby
by spuchła
by spuchnęła
spuchłoby
spuchnęłoby
by spuchło
by spuchnęło
spuchliby
spuchnęliby
by spuchli
by spuchnęli
spuchłyby
spuchnęłyby
by spuchły
by spuchnęły

bezosobnik: spuchnięto by

bezokolicznik: spuchnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

spuchłszy
spuchnąwszy

gerundium: spuchnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spuchnięcie
spuchnięcia
D. spuchnięcia
spuchnięć
C. spuchnięciu
spuchnięciom
B. spuchnięcie
spuchnięcia
N. spuchnięciem
spuchnięciami
Ms. spuchnięciu
spuchnięciach
W. spuchnięcie
spuchnięcia

odpowiednik aspektowy: puchnąć

Składnia

bez ograniczeń + spuchnąć +
(od CZEGO)

3. z dumy

Definicja

bardzo intensywnie odczuć określony stan emocjonalny

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:  pęknąć

Cytaty

Niezamężne dziewczęta powiedzą później innym, że też pragną takiego męża. Jego sąsiad spuchnie z dumy.

źródło: NKJP: Konrad Piskała: Sudan: czas bezdechu, 2010

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spuchnę
spuchniemy
2 os. spuchniesz
spuchniecie
3 os. spuchnie
spuchną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spuchłem
spuchnąłem
+(e)m spuchł
+(e)m spuchnął
spuchłam
spuchnęłam
+(e)m spuchła
+(e)m spuchnęła
spuchłom
spuchnęłom
+(e)m spuchło
+(e)m spuchnęło
spuchliśmy
spuchnęliśmy
+(e)śmy spuchli
+(e)śmy spuchnęli
spuchłyśmy
spuchnęłyśmy
+(e)śmy spuchły
+(e)śmy spuchnęły
2 os. spuchłeś
spuchnąłeś
+(e)ś spuchł
+(e)ś spuchnął
spuchłaś
spuchnęłaś
+(e)ś spuchła
+(e)ś spuchnęła
spuchłoś
spuchnęłoś
+(e)ś spuchło
+(e)ś spuchnęło
spuchliście
spuchnęliście
+(e)ście spuchli
+(e)ście spuchnęli
spuchłyście
spuchnęłyście
+(e)ście spuchły
+(e)ście spuchnęły
3 os. spuchł
spuchnął
spuchła
spuchnęła
spuchło
spuchnęło
spuchli
spuchnęli
spuchły
spuchnęły

bezosobnik: spuchnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spuchnijmy
2 os. spuchnij
spuchnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spuchłbym
spuchnąłbym
bym spuchł
bym spuchnął
spuchłabym
spuchnęłabym
bym spuchła
bym spuchnęła
spuchłobym
spuchnęłobym
bym spuchło
bym spuchnęło
spuchlibyśmy
spuchnęlibyśmy
byśmy spuchli
byśmy spuchnęli
spuchłybyśmy
spuchnęłybyśmy
byśmy spuchły
byśmy spuchnęły
2 os. spuchłbyś
spuchnąłbyś
byś spuchł
byś spuchnął
spuchłabyś
spuchnęłabyś
byś spuchła
byś spuchnęła
spuchłobyś
spuchnęłobyś
byś spuchło
byś spuchnęło
spuchlibyście
spuchnęlibyście
byście spuchli
byście spuchnęli
spuchłybyście
spuchnęłybyście
byście spuchły
byście spuchnęły
3 os. spuchłby
spuchnąłby
by spuchł
by spuchnął
spuchłaby
spuchnęłaby
by spuchła
by spuchnęła
spuchłoby
spuchnęłoby
by spuchło
by spuchnęło
spuchliby
spuchnęliby
by spuchli
by spuchnęli
spuchłyby
spuchnęłyby
by spuchły
by spuchnęły

bezosobnik: spuchnięto by

bezokolicznik: spuchnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

spuchłszy
spuchnąwszy

gerundium: spuchnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spuchnięcie
spuchnięcia
D. spuchnięcia
spuchnięć
C. spuchnięciu
spuchnięciom
B. spuchnięcie
spuchnięcia
N. spuchnięciem
spuchnięciami
Ms. spuchnięciu
spuchnięciach
W. spuchnięcie
spuchnięcia

odpowiednik aspektowy: puchnąć

Składnia

bez ograniczeń + spuchnąć +
z CZEGO

4. osłabnąć

Definicja

pot. 
stracić siły wskutek wielkiego wysiłku lub braku kondycji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Określenia fizyczności człowieka sprawność i wydolność organizmu

Cytaty

Niebywała jesteś dzisiaj - mówi z uznaniem Pętal. - Byłam. Już spuchłam. Pamiętaj, tylko nie licz na takie wyniki na zawodach. - Jak mam nie liczyć? Już skakałaś parę razy na metr trzydzieści pięć, to i na zawodach skoczysz.

źródło: NKJP: Zofia Chądzyńska: Przez ciebie, Drabie!, 1969

Ale im dłużej trwał mecz, tym nasze szanse malały. Nie mieliśmy obozu przygotowawczego i zawodnicy mieli prawo „spuchnąć ” - powiedział trener [...].

źródło: NKJP: (m): Faworyt nie zawiódł, Dziennik Bałtycki, 2005-09-19

Oj, co one robią. Tak nie można...Po co nagrywają na tę samą zawodniczkę, skoro wciąż jest blokowana...Szkoda przegranego meczu. Chyba trochę spuchły w piątym secie.

źródło: NKJP: (JEC): Będzie dobrze, Dziennik Polski, 2005-10-25

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spuchnę
spuchniemy
2 os. spuchniesz
spuchniecie
3 os. spuchnie
spuchną

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spuchłem
spuchnąłem
+(e)m spuchł
+(e)m spuchnął
spuchłam
spuchnęłam
+(e)m spuchła
+(e)m spuchnęła
spuchłom
spuchnęłom
+(e)m spuchło
+(e)m spuchnęło
spuchliśmy
spuchnęliśmy
+(e)śmy spuchli
+(e)śmy spuchnęli
spuchłyśmy
spuchnęłyśmy
+(e)śmy spuchły
+(e)śmy spuchnęły
2 os. spuchłeś
spuchnąłeś
+(e)ś spuchł
+(e)ś spuchnął
spuchłaś
spuchnęłaś
+(e)ś spuchła
+(e)ś spuchnęła
spuchłoś
spuchnęłoś
+(e)ś spuchło
+(e)ś spuchnęło
spuchliście
spuchnęliście
+(e)ście spuchli
+(e)ście spuchnęli
spuchłyście
spuchnęłyście
+(e)ście spuchły
+(e)ście spuchnęły
3 os. spuchł
spuchnął
spuchła
spuchnęła
spuchło
spuchnęło
spuchli
spuchnęli
spuchły
spuchnęły

bezosobnik: spuchnięto

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. spuchnijmy
2 os. spuchnij
spuchnijcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. spuchłbym
spuchnąłbym
bym spuchł
bym spuchnął
spuchłabym
spuchnęłabym
bym spuchła
bym spuchnęła
spuchłobym
spuchnęłobym
bym spuchło
bym spuchnęło
spuchlibyśmy
spuchnęlibyśmy
byśmy spuchli
byśmy spuchnęli
spuchłybyśmy
spuchnęłybyśmy
byśmy spuchły
byśmy spuchnęły
2 os. spuchłbyś
spuchnąłbyś
byś spuchł
byś spuchnął
spuchłabyś
spuchnęłabyś
byś spuchła
byś spuchnęła
spuchłobyś
spuchnęłobyś
byś spuchło
byś spuchnęło
spuchlibyście
spuchnęlibyście
byście spuchli
byście spuchnęli
spuchłybyście
spuchnęłybyście
byście spuchły
byście spuchnęły
3 os. spuchłby
spuchnąłby
by spuchł
by spuchnął
spuchłaby
spuchnęłaby
by spuchła
by spuchnęła
spuchłoby
spuchnęłoby
by spuchło
by spuchnęło
spuchliby
spuchnęliby
by spuchli
by spuchnęli
spuchłyby
spuchnęłyby
by spuchły
by spuchnęły

bezosobnik: spuchnięto by

bezokolicznik: spuchnąć

imiesłów przysłówkowy uprzedni:

spuchłszy
spuchnąwszy

gerundium: spuchnięcie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. spuchnięcie
spuchnięcia
D. spuchnięcia
spuchnięć
C. spuchnięciu
spuchnięciom
B. spuchnięcie
spuchnięcia
N. spuchnięciem
spuchnięciami
Ms. spuchnięciu
spuchnięciach
W. spuchnięcie
spuchnięcia

Frazeologizmy

uszy spuchną
Data ostatniej modyfikacji: 22.02.2018
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj