UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

kalosz

Chronologizacja

2 połowa XIX w., Bańk
Od 2. połowy XVIII w. galosze .

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: m3, m2

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	kalosz	kalosze
D.	kalosza	kaloszy
C.	kaloszowi	kaloszom
B.	kalosz pot. kalosza	kalosze
N.	kaloszem	kaloszami
Ms.	kaloszu	kaloszach
W.	kaloszu	kalosze

Pochodzenie

fr. galoche 'drewniak nakładany na zwykły but lub pantofel'

1. z cholewą

Definicja

gumowy but z cholewą wkładany w czasie deszczu lub do chodzenia po mokrym terenie

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	gumiak, gumowiec
	hiperonimy:	but

Połączenia

gumowe kalosze
parasol i kalosze, peleryna i kalosze
nosić; !?ubrać/!?ubierać, włożyć, !?założyć/!?zakładać kalosze
chodzić, wychodzić w kaloszach

Cytaty

	- A na podwórku mogę się bawić? - Możesz, chociaż wolałabym, żebyś nie biegała, kiedy pada deszcz. A jeśli już bardzo będziesz chciała - to włóż kalosze, żebyś nie przemoczyła nóg. źródło: NKJP: Maria Krüger: Witaj Karolciu, 1970
	Skarpa była stroma [...]. Kolejny zjazd skończył się zaklinowaniem kalosza w wodzie, między brzegiem a pniem. Szarpiąc, uwolniłam nogę i z filozoficzną rezygnacją popatrzyłam na gumiaka opadającego na dno. źródło: NKJP: Ewa Ćwikła: Wędkarskie opowieści Stynki, 2008
	Ułożono nowy chodnik, ale z domu po deszczu trzeba wychodzić w kaloszach. źródło: NKJP: Kazimierz Netka: Domy na wodzie, Dziennik Bałtycki, 1999-06-22
	Skóra bardzo łatwo wchłania wodę i nie ma takiej możliwości, żeby nie przemokła podczas długiego chodzenia po deszczu. [...] tylko kalosz nie przemaka. źródło: NKJP: alg: Tylko kalosz nie przemaka, Wieczór Wybrzeża, 1999-11-30

Informacja normatywna

Uznawane za niepoprawne w połączeniach: ubrać/ubierać, założyć/zakładać kalosze

2. bez cholewy

Definicja

wierzchni but bez cholewy wkładany na inny but w celu ochrony przed wilgocią

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

but

Cytaty

W połowie XIX wieku w Bucharze mieszkał Tadeusz Michalski, Polak spod Zamościa, który dokonał prawdziwej rewolucji w miejscowym rzemiośle szewskim. Razem z Tatarem Ismailem wprowadził na rynek kalosze nakładane na buty.

źródło: NKJP: Jacek Hugo-Bader: Rowerem przez Azję 5, Gazeta Wyborcza, 1998-11-27

Błotu zawdzięczały swą egzystencję kalosze. Nie gumiaki, połyskliwe, czarne i nieco później nawet modne wśród młodzieży, [...] ale prawdziwe kalosze, płytkie, wkładane na buty i chroniące je nie tylko przed błotem, ale także przed deszczem.

źródło: NKJP: Woda i błoto, Dziennik Polski, 2001-07-07

Frazeologizmy

inna para kaloszy
sędzia kalosz

Data ostatniej modyfikacji: 21.02.2016