UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

wsiowy

Chronologizacja

SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Zob. wieś

1. związany z wsią - miejscowością

Definicja

związany z wsią - miejscowością

Cytaty

Odmiana

część mowy: przymiotnik

1.a chata

Definicja

pot.

znajdujący się na terenie wsi

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wiejski
	antonimy:	miastowy

Połączenia

wsiowy areszt; wsiowa chata, dyskoteka, zagroda; wsiowe budyneczki

Cytaty

Koniec końców, po krótkiej utarczce osadzono pauprów pod strażą w drewnianej dzwonnicy stanowiącej zarazem wsiowy areszt.

źródło: KWSJP: Artur Klingen: Kawaler pokutnego krzyża, 1976

Generał Sławoj-Składkowski osobiste inspekcje zaczął w terenie odbywać i wizytował specjalnie wsiowe budyneczki, na biało je każąc wapnem malować i dlatego od jego nazwiska zaczęto nazywać te przybytki „sławojkami”.

źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Apelacja, 1968

Głodne gromady podchodziły pod chaty wsiowe, usiłując podkopać się pod przyciesie. Wilki strzegły łakomie gościńców, polując na zapóźnionego wędrowca.

źródło: KWSJP: Zofia Kossak: Błogosławiona wina, 1953

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa
D.	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowej
C.	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowej
B.	wsiowego	wsiowego	wsiowy	wsiowe	wsiową
N.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiową
Ms.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowej
W.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe
D.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
C.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym
B.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowe
N.	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi
Ms.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
W.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe

1.b pejzaż

Definicja

pot.

charakterystyczny dla wsi - jej wyglądu, zapachu, odgłosów, sposobu funkcjonowania

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś

Relacje znaczeniowe

synonimy:

wiejski

Połączenia

wsiowy dom, krajobraz, pejzaż; wsiowa chata, droga; wsiowe zapachy
typowo wsiowy
typowy wsiowy

Cytaty

Mam do dziś w Łapszach Niżnych niewielką, skromniutką, zgrzebną, wsiową chatę.

źródło: NKJP: W ziołach i kwiatach, Dziennik Polski, 2001-10-06

I na dzień dzisiejszy jestem super szczęśliwy z własnego domu, działki, sielskości, wsiowych zapachów i tego wszystkiego, z czym związana jest wieś.

źródło: Internet

Krajobraz, tak jak i wczoraj, dość wsiowy, tzn. pola uprawne, płasko i kiepskie chałupy.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa
D.	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowej
C.	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowej
B.	wsiowego	wsiowego	wsiowy	wsiowe	wsiową
N.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiową
Ms.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowej
W.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe
D.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
C.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym
B.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowe
N.	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi
Ms.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
W.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe

1.c chłopak

Definicja

pot.

pochodzący ze wsi

Noty o użyciu

Używane często w znaczeniu 'człowiek wsiowy'.

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Przynależność i podział terytorialny typy terytoriów, podział administracyjny

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wiejski
	antonimy:	miastowy

Połączenia

wsiowy chłop, chłopak, cieśla, kawaler, mędrzec, podrywacz, znachor; wsiowa babka, dziewucha, dziewczyna; biedota, kapela, młodzież, rodzina; wsiowi ludzie; wsiowe biedaki dzieciaki

Cytaty

	Nieraz musiał uciekać przed stróżami, nieraz dostało mu się od nich i stracił wędkę, ale to była dla niego zwykła rzecz. Wszystkie wsiowe chłopaki tak łowiły i nikt nie pomstował na swoją dolę. źródło: KWSJP: Jewhen Hucało: Domowe ognisko, 1978
	Ojciec mój - napisał w pamiętniku - cieśla wsiowy, miał siedmioro dzieci, dwie morgi i chałupę, w której mieszkaliśmy do wybuchu pierwszej wojny światowej. źródło: NKJP: Igor Newerly: Pamiątka z celulozy, 1952
	Wstyd jej było przed ludźmi wsiowymi, że się zarzekała ciebie i w świat obcy kazała precz iść, a tera przebacza, no bo niby jak to? źródło: KWSJP: Elżbieta Niedźwiadek: Słuchajcie, państwo, sygnałów dnia, 1985
	Bo miłość wzięła się z braku perspektyw. I z braku kobiet, gdyż miejscowe panny chętniej za miastowych się wydają niż za wsiowych. źródło: NKJP: Obywatelka małżonka, Dziennik Polski, 2001-04-27

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa
D.	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowej
C.	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowej
B.	wsiowego	wsiowego	wsiowy	wsiowe	wsiową
N.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiową
Ms.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowej
W.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe
D.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
C.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym
B.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowe
N.	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi
Ms.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
W.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe

2. związany z wsią - jej mieszkańcami

Definicja

związany z wsią - jej mieszkańcami

Cytaty

Odmiana

część mowy: przymiotnik

2.a zwyczaj

Definicja

pot.

typowy dla mieszkańców wsi

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Tradycja zwyczaje i obyczaje

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wiejski, wieśniaczy
	antonimy:	miastowy

Połączenia

wsiowy akcent, zwyczaj; wsiowa bójka, kultura, moda, nędza, robota, tradycja, uroda; wsiowe życie
prawdziwie wsiowy, typowo wsiowy
normalny wsiowy, tradycyjny wsiowy, typowy wsiowy, zwyczajny wsiowy

Cytaty

	Pod garażami przekrzykiwały się wsiowym zwyczajem dwie panie z personelu [...] : - A Torbielewskiego program oglądałaś wczoraj, Irenia? Bo ja to zawsze, chociaż on trochę późno, po dwudziestej trzeciej. Akurat jak dzieciary zasną! źródło: KWSJP: Piotr Siemion: Finimondo: komedia romantyczna, 2004
	Zwarci i gotowi, wprawieni w organizowaniu wiejskich zabaw i festynów, dobrze znani niemieckim partnerom z zaprzyjaźnionego Drehnow są gwarantem utrzymania tych kontaktów i podtrzymania przy życiu naszej wsiowej kultury. źródło: NKJP: Towarzystwo Adoracji, prasa, 2003
	Nie zostałoby wtedy śladu po tej „wsiowej” urodzie, której nie może znieść. Dzidzia uważa się za subtelną dziewczynkę, w każdym razie dosyć subtelną, a „mordę” ma, że niech Bóg broni. Okrągłą, czerwoną, cholernie zdrową. źródło: NKJP: Zofia Chądzyńska: Przez ciebie, Drabie!, 1969
	Dobrotliwie traktowano mnie jako nieszkodliwego dziwaka, nienadającego się do normalnego wsiowego życia. źródło: KWSJP: Jan Bijak: Piekłem nie postraszy, 1982

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa
D.	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowej
C.	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowej
B.	wsiowego	wsiowego	wsiowy	wsiowe	wsiową
N.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiową
Ms.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowej
W.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe
D.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
C.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym
B.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowe
N.	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi
Ms.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
W.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe

2.b jedzenie

Definicja

pot.

wykonany według tradycyjnego przepisu mieszkańców wsi

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	wiejski
	antonimy:	sztuczny
	hiperonimy:	naturalny, swojski, tradycyjny, zdrowy

Połączenia

wsiowy chleb, dżem, ser; wsiowe jedzenie, masło
prawdziwy wsiowy, świeży wsiowy, zdrowy wsiowy

Cytaty

	Pojem sobie zdrowym wsiowym jedzeniem. Chleba ze sklepu jeść nie mogę, taki niedobry. Piekę chleb sama, jak dawniej, o, patrzcie, panie, jaki to mój chleb, spróbujcie. źródło: NKJP: Kazimierz Kania: Pani na swoim, Dziennik Polski, 1998-11-06
	Ja z takich domowych babcinych przysmaków miałem masło z kakao. Brało się takie świeże wsiowe masło i posypywało kakao. Pycha. źródło: Internet
	Wróciłam bogatsza o ser wsiowy i pyszny chleb żytni razowy. źródło: Internet
	W czeluściach mojej kuchennej biblioteczki znalazłam księgę Krajowej Rady Pracowniczych Ogrodów Działkowych [...] i tam był przepis na prawdziwy, wsiowy, babciny dżem truskawkowy. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa
D.	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowej
C.	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowej
B.	wsiowego	wsiowego	wsiowy	wsiowe	wsiową
N.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiową
Ms.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowej
W.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe
D.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
C.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym
B.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowe
N.	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi
Ms.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
W.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe

3. cham

Definicja

pot.

posiadający cechy, które stereotypowo są przypisywane mieszkańcom wsi, jak niski poziom kultury, wykształcenia lub inteligencji

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka wieś

Relacje znaczeniowe

synonimy:

prymitywny

Połączenia

wsiowy burak, cham, chłop, chłopak, głupek, głuptak, przygłupek, tłumok; wsiowa dziewucha, panienka
głupi wsiowy

Cytaty

	Może oni nas mają za wsiowych głuptaków, co się na niczym nie znają? - denerwują się ludzie z beskidzkiej miejscowości. źródło: NKJP: Agata Paruch: Masz ci los, Dziennik Polski, 2003-02-14
	Chciałem się jej zaprezentować z lepszej strony, żeby nie myślała, że ma do czynienia ze zwykłym wsiowym chłopakiem, którego dopiero wojsko trochę wyszlifowało. - No i zrobiłem ten dyplom - powiedziałem nie bez dumy. źródło: KWSJP: Henryk Panas: Na rozstajnych drogach, 1974
	Dumałeś sobie, co z tego, że chamka, że głupia wsiowa dziewucha? Pozwoliłeś jechać. Pogadać, dumałeś, w drodze z nią o mądrościach nie pogadasz, ale może się przydać. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Chrzest ognia, 1996
	Według nas teledysk Laskowskiego oddaje treść piosenki. Co natomiast oddaje którykolwiek z wideoklipów Kayah. Może jesteśmy zbyt denni i wsiowi, żeby to zrozumieć? źródło: NKJP: Po przeczytaniu tekstu Mariusza Szczygła „Nieustanny gorzki deszcz”, Gazeta Wyborcza, 1996-08-23

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa
D.	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowej
C.	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowej
B.	wsiowego	wsiowego	wsiowy	wsiowe	wsiową
N.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiową
Ms.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowej
W.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe
D.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
C.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym
B.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowe
N.	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi
Ms.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
W.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe

4. sukienka

Definicja

pot.

taki, który jest uważany przez kogoś za marny, brzydki lub bez gustu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Relacje znaczeniowe

synonimy:

niemodny, obciachowy, wiejski, wieśniacki, żenujący

Połączenia

wsiowy internet; wsiowa moda, sukienka; wsiowe techno

Cytaty

	To było, jak mówię, wsiowe, nawet ten telewizor był płaski, ale nie taki jak obraz. źródło: NKJP: Zygmunt Miłoszewski: Domofon, 2005
	Sukienka srebrna była OK, buty białe fajne, ta biała krótka sukienka wsiowa, a i z pierwszego zestawu super rurki - sama polecam. źródło: NKJP: Może to, a może to? Co na imprezę z allegro? Pomóżcie, Internet, 2008-01-27
	Czy ogarnęła nas fala „wsiowej”, sklonowanej mody? Białostoczanie nie mówią jednoznacznie „tak”, ale przykłady bycia na bakier z modą i dobrym gustem mogą mnożyć. źródło: Internet
	Co wsiowego jest w glanach? Zajefajne buciki, a wsiowe to są adidaski. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: przymiotnik

Stopień równy

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa
D.	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowego	wsiowej
C.	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowemu	wsiowej
B.	wsiowego	wsiowego	wsiowy	wsiowe	wsiową
N.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiową
Ms.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowej
W.	wsiowy	wsiowy	wsiowy	wsiowe	wsiowa

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe
D.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
C.	wsiowym	wsiowym	wsiowym	wsiowym
B.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowe
N.	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi	wsiowymi
Ms.	wsiowych	wsiowych	wsiowych	wsiowych
W.	wsiowi	wsiowi	wsiowe	wsiowe

Data ostatniej modyfikacji: 25.02.2014