Chronologizacja
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: ż
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | baranica |
baranice |
|
| D. | baranicy |
baranic |
|
| C. | baranicy |
baranicom |
|
| B. | baranicę |
baranice |
|
| N. | baranicą |
baranicami |
|
| Ms. | baranicy |
baranicach |
|
| W. | baranico |
baranice |
Pochodzenie
Zob. baran
1. wyprawiona skóra
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | futro |
Połączenia
- naciągnąć baranicę
- podbić coś, przykryć kogoś baranicą
- spać pod baranicami
Cytaty
|
Przysłał sanie. Góral się zameldował: - Jegomość, siadojcie. Wio, maluśkie. Góral rozmowny. Przykrył mnie baranicą po sam nos. Bo mróz. źródło: NKJP: Mieczysław Maliński: Ale miałem ciekawe życie, 2007 |
|
|
Były owce, krowy i piękne konie, śliczne sanki i wspaniała w nich czarna baranica podbita czerwonym suknem, w której można się było schować w największy, skrzący mróz i jechać [...]. źródło: NKJP: Monika Żeromska: Wspomnienia, 2007 |
|
|
Sprawiliśmy sobie również stare, ale podbite baranicą kurtki i wysokie, o kilka numerów większe, buty z cholewami. źródło: NKJP: Tadeusz Nowak: A jak królem, a jak katem będziesz, 1967 |
|
|
Udało nam się dowiedzieć, że Lena Majewska w bardzo oryginalny sposób zamierza odpocząć od trudów nauki i szykuje się na „średniowieczną” wyprawę do lasu, gdzie wspólnie z przyjaciółmi spędzi dwa tygodnie śpiąc pod baranicami i gotując na ognisku z dala od zdobyczy cywilizacyjnych kończącego się wieku. źródło: NKJP: Andrzej Gojke: Obieranie cytryny tekstem, Dziennik Bałtycki,1999-07-09 |
2. kożuch
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie rodzaje i części ubrań
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | kożuch |
Połączenia
- długa; stara baranica
- ubrany w baranicę
Cytaty
|
Wszedł ogromny Sybirak w białej baranicy prawie do ziemi. źródło: NKJP: Aniela Kowalska: Niczego nie żałuję, 2009 |
|
|
Zdjął baranicę, zerknął pod pachę, na poharatany bok, a potem znienacka okrył kożuszkiem ramiona Lendy. źródło: NKJP: Artur Baniewicz: Pogrzeb czarownicy, 2003 |
|
|
Sprowadzano tam także z okolicznych wsi mężczyzn w ich średniowiecznych baranicach i baranich czapach, z kijami i kołatkami, żeby naganiali Niemcom zwierzynę na strzał. źródło: NKJP: Henryk Grynberg: Życie ideologiczne, osobiste, codzienne i artystyczne, 1998 |
|
|
Futra od zawsze wzbudzały namiętności, bo nobilitowały i dodawały splendoru. Już w 1613 roku konstytucja nakazywała właściwe stanowi stroje, wobec nadmiernej skłonności mieszczan do luksusu, co czyniło „wielką szkodę Rzeczypospolitej”. Więc zakazano im drogich futer, zalecając swojskie - wilczury, niedźwiedzie lub baranice. źródło: NKJP: Skrojone z szykiem, Dziennik Polski, 2001-02-06 |
3. czapka
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie ozdoby i dodatki
Relacje znaczeniowe
| hiperonimy: | czapka |
Połączenia
- baranica na głowie
- czapka baranica
Cytaty
|
- A ty czemu dziecka nie pilnujesz? Chłop tak zdurniał, że nie tylko zerwał z głowy baranicę, ale nawet odpowiedział po polsku: - A bo to nie moje, wielmożny paniczu! źródło: NKJP: Antoni Kroh: Starorzecza, 2010 |
|
|
[...] miałem wrażenie, jakby na ganku stał zamyślony gazda w charakterystycznej czapce baranicy na głowie, a w obejściu krzątali się „bracia” [...]. źródło: NKJP: Ryszard M. Remiszewski: Pietrowe Rabczyce, Dziennik Polski, 2006-01-13 |
|
|
Zsuwali więc z czoła baranice i drapali się zatroskani po głowach. Było o czym myśleć. źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Wieże z kamienia, 2004 |
|
|
A głowy, oprócz chłopskich baranic, obok chudych berecików z anteną, chroniły przed mrozem skórzane pilotki, często z okapem chroniącym szyję. źródło: NKJP: Zimno!, Dziennik Polski, 2003-02-15 |