UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

sójka

Chronologizacja

XV w., Bor

Odmiana

część mowy: rzeczownik

rodzaj gramatyczny: ż

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	sójka	sójki
D.	sójki	sójek

C.	sójce	sójkom
B.	sójkę	sójki
N.	sójką	sójkami
Ms.	sójce	sójkach
W.	sójko	sójki

Pochodzenie

psł. *sojьka 'ptak sójka, Garrulus glandarius'

Obecna postać wyrazu to pierwotne zdrobnienie podstawowego psł. *soja 'ts.', związanego najprawdopodobniej z czasownikiem *sьjati ‘lśnić, błyszczeć, jaśnieć’. Nazwa od charakterystycznego lśniącego, błyszczącego upierzenia ptaka.

1. ptak

Definicja

średniej wielkości ptak o szarorudych piórach z charakterystycznymi niebiesko-czarnymi skrzydłami, wydający skrzeczący odgłos, zamieszkujący lasy i parki

Warianty

rzadziej przest. sojka

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I PRZYRODA Świat zwierząt ptaki

Relacje znaczeniowe

hiperonimy:

ptak

Połączenia

dzięcioły i sójki, sroki i sójki
wrzask sójek

Cytaty

	– Jakieś dziesięć lat temu podczas spaceru zobaczyłem sójkę. Nie wiedziałem, co to za ptak. źródło: NKJP: Tomasz Szkudlarek: Zacząłem od sójki, Dziennik Łódzki, 2004-10-20
	Przyjeżdżałem tu zwykle w sierpniu, wtedy, gdy czas ptaków śpiewających już przeminął i w puszczy rozlega się jedynie wrzask sójek. źródło: NKJP: Kira Gałczyńska: Nie wrócę tu nigdy czyli Pożegnanie z Mazurami, 1998
	Skrzekliwe krzyki sójki ożywiają często leśną ciszę. Z powodu tej krzykliwości sójki są zmorą myśliwych, gdyż bezwiednie ostrzegają przed nimi zwierzynę. źródło: NKJP: Krzysztof Filcek: Terkotanie strzyżyków, Gazeta Wyborcza, 1992-03-06
	Co nie udaje się do końca kłusownikom [...] z krajów śródziemnomorskich, tego dokonują corocznie nasze rodzime sroki i sójki, które w okresie lęgowym tępią i niszczą gniazda wszystkich ptaków śpiewających. źródło: NKJP: m: Polowanie na wędrujące ptaki, Trybuna Śląska, 2004-11-15
	Zdarza się niekiedy zastrzelić sojkę, która niesie kilka żołędzi w gardzieli. źródło: Janusz Domaniewski: Ornitologia łowiecka (ptaki łowne Europy), 1951 (books.google.pl)

2. uderzenie

Definicja

niezbyt mocne uderzenie, zadawane w część ciała powyżej pasa i poniżej głowy

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	kuks, kuksaniec, szturchaniec
	hiperonimy:	uderzenie

Połączenia

sójka w bok

Cytaty

	Piotrunio podszedł do mnie i pociągnął za warkocz, a potem dał sójkę w bok. źródło: NKJP: Beata Ostrowicka: Kraina kolorów: księga intryg, 1999
	Obróciła się na pięcie, żeby podpatrzonym u filmowych wampów ruchem otrzeć się wdzięcznie o Michała, ale pod wpływem alkoholu straciła równowagę i poczęstowała go dość mocną sójką w żołądek. źródło: NKJP: Eugeniusz Dębski: Aksamitny Anschluss, 2001
	- Przewróciłam oczami z lekkim uśmiechem i dałam mu lekką sójkę między żebra. źródło: Internet: slodkiflirt.pl
	Nikt nikogo w niej nie wyprzedza i nie szturcha. Jeśli stoi jako ósmy, nie wepchnie się przed trzeciego i nie da torbą sójki w bok wszystkim dokoła. źródło: NKJP: Baltazar: Dziwni ludzie, Gazeta Poznańska, 2005-09-10

Składnia

sójka

GDZIE

Frazeologizmy

ktoś wybiera się jak sójka za morze

Data ostatniej modyfikacji: 05.03.2025