UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

rozświetlać

Chronologizacja

1861, SJPWil

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozświetlam	rozświetlamy
2 os.	rozświetlasz	rozświetlacie
3 os.	rozświetla	rozświetlają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozświetlałem +(e)m rozświetlał	rozświetlałam +(e)m rozświetlała	rozświetlałom +(e)m rozświetlało	rozświetlaliśmy +(e)śmy rozświetlali	rozświetlałyśmy +(e)śmy rozświetlały
2 os.	rozświetlałeś +(e)ś rozświetlał	rozświetlałaś +(e)ś rozświetlała	rozświetlałoś +(e)ś rozświetlało	rozświetlaliście +(e)ście rozświetlali	rozświetlałyście +(e)ście rozświetlały
3 os.	rozświetlał	rozświetlała	rozświetlało	rozświetlali	rozświetlały

bezosobnik: rozświetlano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozświetlał będę rozświetlać	będę rozświetlała będę rozświetlać	będę rozświetlało będę rozświetlać	będziemy rozświetlali będziemy rozświetlać	będziemy rozświetlały będziemy rozświetlać
2 os.	będziesz rozświetlał będziesz rozświetlać	będziesz rozświetlała będziesz rozświetlać	będziesz rozświetlało będziesz rozświetlać	będziecie rozświetlali będziecie rozświetlać	będziecie rozświetlały będziecie rozświetlać
3 os.	będzie rozświetlał będzie rozświetlać	będzie rozświetlała będzie rozświetlać	będzie rozświetlało będzie rozświetlać	będą rozświetlali będą rozświetlać	będą rozświetlały będą rozświetlać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozświetlajmy
2 os.	rozświetlaj	rozświetlajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozświetlałbym bym rozświetlał	rozświetlałabym bym rozświetlała	rozświetlałobym bym rozświetlało	rozświetlalibyśmy byśmy rozświetlali	rozświetlałybyśmy byśmy rozświetlały
2 os.	rozświetlałbyś byś rozświetlał	rozświetlałabyś byś rozświetlała	rozświetlałobyś byś rozświetlało	rozświetlalibyście byście rozświetlali	rozświetlałybyście byście rozświetlały
3 os.	rozświetlałby by rozświetlał	rozświetlałaby by rozświetlała	rozświetlałoby by rozświetlało	rozświetlaliby by rozświetlali	rozświetlałyby by rozświetlały

bezosobnik: rozświetlano by

bezokolicznik: rozświetlać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozświetlając

gerundium: rozświetlanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozświetlanie	rozświetlania
D.	rozświetlania	rozświetlań
C.	rozświetlaniu	rozświetlaniom
B.	rozświetlanie	rozświetlania
N.	rozświetlaniem	rozświetlaniami
Ms.	rozświetlaniu	rozświetlaniach
W.	rozświetlanie	rozświetlania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozświetlający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozświetlający	rozświetlający	rozświetlający	rozświetlające	rozświetlająca
D.	rozświetlającego	rozświetlającego	rozświetlającego	rozświetlającego	rozświetlającej
C.	rozświetlającemu	rozświetlającemu	rozświetlającemu	rozświetlającemu	rozświetlającej
B.	rozświetlającego	rozświetlającego	rozświetlający	rozświetlające	rozświetlającą
N.	rozświetlającym	rozświetlającym	rozświetlającym	rozświetlającym	rozświetlającą
Ms.	rozświetlającym	rozświetlającym	rozświetlającym	rozświetlającym	rozświetlającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozświetlający	rozświetlający	rozświetlające	rozświetlające
D.	rozświetlających	rozświetlających	rozświetlających	rozświetlających
C.	rozświetlającym	rozświetlającym	rozświetlającym	rozświetlającym
B.	rozświetlających	rozświetlających	rozświetlających	rozświetlające
N.	rozświetlającymi	rozświetlającymi	rozświetlającymi	rozświetlającymi
Ms.	rozświetlających	rozświetlających	rozświetlających	rozświetlających

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozświetlany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozświetlany	rozświetlany	rozświetlany	rozświetlane	rozświetlana
D.	rozświetlanego	rozświetlanego	rozświetlanego	rozświetlanego	rozświetlanej
C.	rozświetlanemu	rozświetlanemu	rozświetlanemu	rozświetlanemu	rozświetlanej
B.	rozświetlanego	rozświetlanego	rozświetlany	rozświetlane	rozświetlaną
N.	rozświetlanym	rozświetlanym	rozświetlanym	rozświetlanym	rozświetlaną
Ms.	rozświetlanym	rozświetlanym	rozświetlanym	rozświetlanym	rozświetlanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozświetlani	rozświetlani	rozświetlane	rozświetlane
D.	rozświetlanych	rozświetlanych	rozświetlanych	rozświetlanych
C.	rozświetlanym	rozświetlanym	rozświetlanym	rozświetlanym
B.	rozświetlanych	rozświetlanych	rozświetlanych	rozświetlane
N.	rozświetlanymi	rozświetlanymi	rozświetlanymi	rozświetlanymi
Ms.	rozświetlanych	rozświetlanych	rozświetlanych	rozświetlanych

odpowiednik aspektowy: rozświetlić

Pochodzenie

Zob. światło

1. pokój

Definicja

książk.

czynić coś jasnym lub jaśniejszym dzięki światłu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozświecać

Połączenia

blask, błysk rozświetla coś; lampy, latarnie, neony; błyskawice, promienie, (sztuczne) ognie, światła; okna rozświetlają coś
rozświetlać miasto, niebo, okna, pokój, pomieszczenia, ulice; mrok, noc
rozświetlać coś świecami, zniczami; blaskiem, błyskiem
rozświetlać co chwilę

Cytaty

	Spoza popielatych chmur zaczęło przebłyskiwać chłodne słońce i rozświetlać dachy. źródło: NKJP: Andrzej Bobkowski: Szkice piórkiem: (Francja 1940-1944), 1957
	Na parapecie okna pełnią światła płonie teraz lampa naftowa i dodatkowo dwie świece rozświetlają izbę. źródło: NKJP: Christian Skrzyposzek: Mojra, 1996
	W nocy wnętrze auta mogą łagodnie rozświetlać umieszczone nad drzwiami wąskie halogenowe lampki [...]. źródło: NKJP: Andrzej Kublik: Audi jak zeppelin, Gazeta Wyborcza, 1997-10-03
	Oczy rozjarzyły mu się mocnym zielonkawym blaskiem, a płomień na głowie, płomień wytryskający spomiędzy rogów [...] buchnął wysoko, rozświetlając podziemie. źródło: NKJP: Andrzej Sarwa: Strzyga, 2006
	Weszli do środka, do wnętrza rozświetlanego słupami światła bijącymi z wysoko umieszczonych witraży. źródło: NKJP: Andrzej Sapkowski: Wieża Jaskółki, 1997

Składnia

rozświetlać

2. cerę

Definicja

książk.

nadając czemuś jasny kolor, sprawiać, że obiekt ten wygląda tak, jakby padało na niego więcej światła

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Pielęgnacja ciała czynności związane z pielęgnacją ciała i ich efekty

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Połączenia

rozświetlać cerę, skórę, twarz

Cytaty

	Różowy jest kolorem wyjątkowo twarzowym. Rozświetla szarą, zmęczoną cerę. źródło: NKJP: reg: W różowych okularach, Trybuna Śląska, 2003-05-10
	Podkreślenie oczu jest najczęściej potrzebne przy jasnych tęczówkach. Ciemne tęczówki natomiast należy rozświetlać. źródło: NKJP: mil.: Jak ożywić twarz, czyli... krok za krokiem, Wieczór Wybrzeża, 2000-08-04
	Krem rozświetlający - to nazwa typowo marketingowa, bo taki krem [...] jedynie nadaje skórze bardziej naturalny odcień i dzięki temu poprawia jej wygląd. źródło: NKJP: Kremy do twarzy anti-age, Polityka, 2005
	Sklepienie ma ten niezwykle rzadki w Polsce odcień rozświetlającego różu, który tutaj kontrastuje z nasyconymi barwami wizerunku Madonny, surowej i groźnej. źródło: NKJP: Ewa Berberyusz: Blisko drogi, Gazeta Wyborcza, 1992-06-09

Składnia

rozświetlać

3. uśmiech twarz

Definicja

książk.

powodować, że jakaś osoba zaczyna wyglądać w ten sposób, że można o niej sądzić, że odczuwa coś przyjemnego

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozjaśniać, rozpromieniać

Połączenia

uśmiech rozświetla
rozświetlać twarz

Cytaty

	Lekko pochyloną twarz Matki rozświetla łagodny uśmiech przywodzący na myśl dziewczęce Madonny włoskich mistrzów. źródło: NKJP: Ewa Cechnicka: Znak Anny, 1997
	Już się opanował, już się podnosi z fotela, łagodny uśmiech rozświetla mu szlachetne oblicze. źródło: NKJP: Ludwik Stomma, Polityka, 2007-10-06
	Dopiero wtedy chłopiec uznał, że może odwzajemnić uśmiech, a mag zdziwił się, jak bardzo zmienia się ta zacięta, ponura fizjonomia, kiedy rozświetla ją wyraz radości. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Naznaczeni błękitem, 2005
	Nasze spojrzenia znów się spotykają, ale tym razem rozświetla je równoczesny z obu stron uśmiech starych znajomych. źródło: NKJP: Janusz Rulka: Niewidoma z Chełmna, Akant, 2007-04

Składnia

rozświetlać

4. szarą codzienność

Definicja

książk.

wprowadzać do czegoś jakiś pozytywny element, który korzystnie oddziałuje na całokształt tego czegoś

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie słownictwo oceniające

Połączenia

rozświetlać duszę, mroki czegoś

Cytaty

	Zagadnięci przez nas grodziszczanie przyznali, że dzięki piłkarzom przeżywać mogą wiele wzniosłych chwil, które rozświetlają im życie i pozwalają zapomnieć o codziennych kłopotach. źródło: NKJP: Anna Wyrwa-Sadowska: Są radością i dumą, Polska Głos Wielkopolski, 2003-12-31
	II wojna światowa to nie tylko miliony małych i dużych tragedii, nie tylko cierpienie, płacz i smutek, ale też pojawiające się gdzieniegdzie przebłyski humoru, które jakoś rozświetlały te mroczne dni [...]. źródło: NKJP: Internet
	[...] ta przyjacielska twarz, która rozświetlała jego życie od zawsze, pojawiła się dojmująco realna. źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Jeżeli ze mną pojedziesz, 1993
	Jak u Greków, namiętność prowadzi nieuchronnie do walki, walka zaś do zemsty. Poetyczna jakość opisu rozświetla historie, co kończą się z reguły na cmentarzu i w więzieniu. źródło: NKJP: Jan Błoński: Andrzej Stasiuk: stała niespodzianka, Gazeta Wyborcza, 1995-12-06
	Była czarna grudniowa noc, ale - przejdźmy do sedna wspomnień - od początku mroki te rozświetlała nuta nadziei. źródło: NKJP: 13 grudnia, Tygodnik Siedlecki, 2006-12-13

Składnia

rozświetlać

5. sprawę

Definicja

książk.

powodować, że coś staje się mniej skomplikowane i łatwiejsze do zrozumienia

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka nazwy działań intelektualnych człowieka

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	naświetlać
	antonimy:	zaciemniać

Cytaty

Zagadkę zabójstwa Stołypina można w pewnym stopniu rozświetlać hipotezami - jeśli odrzucimy te z nich, które po najprostszej interpretacji wykazują brak styczności z jakimkolwiek realizmem.

źródło: NKJP: Ludwik Bazylow: Ostatnie lata Rosji Carskiej. Rządy Stołypina, 2008

Kanwą do takiej poważnej debaty mógłby być kompetentny wykład, który by rozświetlał liczne problemy, przed jakimi stawia nauczyciela reformująca się szkoła oraz szybko zmieniająca się cywilizacyjna i społeczna rzeczywistość.

źródło: NKJP: Jan Antoł: „Nie można szkoły bezstresowo przetańcować!”, Tygodnik Podhalański, nr 42, 1999

[...] Wildstein w telewizyjnym cyklu ma rozświetlać mroki PRL, posługując się materiałami IPN.

źródło: NKJP: Ryszard Marek Groński: Błękitny cień, Polityka, 2008-02-09

Składnia

rozświetlać

Data ostatniej modyfikacji: 06.08.2018