rozświecać - Wielki słownik języka polskiego PAN

Definicja

książk. czynić coś jasnym lub jaśniejszym dzięki światłu

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE

Cechy i właściwości materii

kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:

rozświetlać

Połączenia

blask czegoś, błyskawica, księżyc, słońce rozświeca; promienie (słońca) rozświecają coś
rozświecać ciemności, mrok; wnętrze czegoś

Cytaty

Przez chwilę stał w progu, nic nie widząc poza ogniem na kominku, który niczym przymglony księżyc w rudej lisiej szubie słabo rozświecał mroczne wnętrze.

źródło: NKJP: Marta Tomaszewska: Serpente w raju, 2001

Ogniki pojawiały się zarówno w większych miastach [...] i wielu mniejszych. Nie zawiedli również poznaniacy – wczoraj blask rozświecał naprawdę wiele okien.

źródło: NKJP: (GOK, ELKA): Światełka solidarności, Gazeta Poznańska, 2001-09-15

Mała piękna korona królowej. Ślicznie zachowana. Pozłota jej dumnie rozświeca wnętrze grobu.

źródło: NKJP: Zbigniew Święch: Klątwy, mikroby i uczeni, Dziennik Polski, 2008-10-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	rozświecam	rozświecamy
2 os.	rozświecasz	rozświecacie
3 os.	rozświeca	rozświecają

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozświecałem +(e)m rozświecał	rozświecałam +(e)m rozświecała	rozświecałom +(e)m rozświecało	rozświecaliśmy +(e)śmy rozświecali	rozświecałyśmy +(e)śmy rozświecały
2 os.	rozświecałeś +(e)ś rozświecał	rozświecałaś +(e)ś rozświecała	rozświecałoś +(e)ś rozświecało	rozświecaliście +(e)ście rozświecali	rozświecałyście +(e)ście rozświecały
3 os.	rozświecał	rozświecała	rozświecało	rozświecali	rozświecały

bezosobnik: rozświecano

Czas przyszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	będę rozświecał będę rozświecać	będę rozświecała będę rozświecać	będę rozświecało będę rozświecać	będziemy rozświecali będziemy rozświecać	będziemy rozświecały będziemy rozświecać
2 os.	będziesz rozświecał będziesz rozświecać	będziesz rozświecała będziesz rozświecać	będziesz rozświecało będziesz rozświecać	będziecie rozświecali będziecie rozświecać	będziecie rozświecały będziecie rozświecać
3 os.	będzie rozświecał będzie rozświecać	będzie rozświecała będzie rozświecać	będzie rozświecało będzie rozświecać	będą rozświecali będą rozświecać	będą rozświecały będą rozświecać

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		rozświecajmy
2 os.	rozświecaj	rozświecajcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	rozświecałbym bym rozświecał	rozświecałabym bym rozświecała	rozświecałobym bym rozświecało	rozświecalibyśmy byśmy rozświecali	rozświecałybyśmy byśmy rozświecały
2 os.	rozświecałbyś byś rozświecał	rozświecałabyś byś rozświecała	rozświecałobyś byś rozświecało	rozświecalibyście byście rozświecali	rozświecałybyście byście rozświecały
3 os.	rozświecałby by rozświecał	rozświecałaby by rozświecała	rozświecałoby by rozświecało	rozświecaliby by rozświecali	rozświecałyby by rozświecały

bezosobnik: rozświecano by

bezokolicznik: rozświecać

imiesłów przysłówkowy współczesny: rozświecając

gerundium: rozświecanie

rodzaj gramatyczny: ndk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	rozświecanie	rozświecania
D.	rozświecania	rozświecań
C.	rozświecaniu	rozświecaniom
B.	rozświecanie	rozświecania
N.	rozświecaniem	rozświecaniami
Ms.	rozświecaniu	rozświecaniach
W.	rozświecanie	rozświecania

imiesłów przymiotnikowy czynny: rozświecający

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozświecający	rozświecający	rozświecający	rozświecające	rozświecająca
D.	rozświecającego	rozświecającego	rozświecającego	rozświecającego	rozświecającej
C.	rozświecającemu	rozświecającemu	rozświecającemu	rozświecającemu	rozświecającej
B.	rozświecającego	rozświecającego	rozświecający	rozświecające	rozświecającą
N.	rozświecającym	rozświecającym	rozświecającym	rozświecającym	rozświecającą
Ms.	rozświecającym	rozświecającym	rozświecającym	rozświecającym	rozświecającej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozświecający	rozświecający	rozświecające	rozświecające
D.	rozświecających	rozświecających	rozświecających	rozświecających
C.	rozświecającym	rozświecającym	rozświecającym	rozświecającym
B.	rozświecających	rozświecających	rozświecających	rozświecające
N.	rozświecającymi	rozświecającymi	rozświecającymi	rozświecającymi
Ms.	rozświecających	rozświecających	rozświecających	rozświecających

imiesłów przymiotnikowy bierny: rozświecany

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	rozświecany	rozświecany	rozświecany	rozświecane	rozświecana
D.	rozświecanego	rozświecanego	rozświecanego	rozświecanego	rozświecanej
C.	rozświecanemu	rozświecanemu	rozświecanemu	rozświecanemu	rozświecanej
B.	rozświecanego	rozświecanego	rozświecany	rozświecane	rozświecaną
N.	rozświecanym	rozświecanym	rozświecanym	rozświecanym	rozświecaną
Ms.	rozświecanym	rozświecanym	rozświecanym	rozświecanym	rozświecanej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	rozświecani	rozświecani	rozświecane	rozświecane
D.	rozświecanych	rozświecanych	rozświecanych	rozświecanych
C.	rozświecanym	rozświecanym	rozświecanym	rozświecanym
B.	rozświecanych	rozświecanych	rozświecanych	rozświecane
N.	rozświecanymi	rozświecanymi	rozświecanymi	rozświecanymi
Ms.	rozświecanych	rozświecanych	rozświecanych	rozświecanych

odpowiednik aspektowy: rozświecić

Składnia

+

rozświecać

+

CO

Pochodzenie

ogsł. *orz-světjati

Zob. świecić