UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

uwalić

Chronologizacja

XVI w., SPXVI
Na podstawie indeksu haseł

Pochodzenie

Zob. walić

1. ubrudzić

Definicja

pot.

ubrudzić

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Najbliższe środowisko życia człowieka czynności związane z codziennym życiem w domu

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie czynności, przedmioty i osoby związane z robieniem i noszeniem ubrań

Relacje znaczeniowe

synonimy:

ubrudzić, uświnić

Cytaty

	Wolę delikatnie ściągnąć/zrzucić uwalony z ziemi mokry wór i mieć czysty pojemnik przyjemny w otwieraniu niż uwalić całe ubranie [...]. źródło: Internet: forum.opencaching.pl
	Byliśmy umordowani, naprawdę padnięci, cali upierdzieleni - ale to potwornie. Już spać nie było jak. Po prostu się nie rozbierałeś, bo byłeś cały uwalony. źródło: NKJP: Bartłomiej Dobroczyński: Orkiestra Klubu Pomocnych Serc, czyli Monolog wodospad Jurka Owsiaka, 1999
	Stolik obok był uwalony piwskiem i resztkami sajgonek, a siedzące przy nim osoby znowu śmiały się w najlepsze, nie zwracając uwagi na otaczający je syf. źródło: NKJP: Dariusz Chętkowski z uczniami: Ostatni weekend, 2007
	[...] jak na koniec sprzątam i odwieszam ubrania, to widzę, że są uwalone podkładami czy pomadkami... To strasznie irytujące, bo już nikt nie chce mierzyć takich ubrań i co? [...] Nie wiem, czy one myślą, że skoro to lumpeks, to mogą uwalić ciuch i go odwiesić z powrotem i będzie cacy? źródło: Internet: dresscloud.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uwalę	uwalimy
2 os.	uwalisz	uwalicie
3 os.	uwali	uwalą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwaliłem +(e)m uwalił	uwaliłam +(e)m uwaliła	uwaliłom +(e)m uwaliło	uwaliliśmy +(e)śmy uwalili	uwaliłyśmy +(e)śmy uwaliły
2 os.	uwaliłeś +(e)ś uwalił	uwaliłaś +(e)ś uwaliła	uwaliłoś +(e)ś uwaliło	uwaliliście +(e)ście uwalili	uwaliłyście +(e)ście uwaliły
3 os.	uwalił	uwaliła	uwaliło	uwalili	uwaliły

bezosobnik: uwalono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uwalmy
2 os.	uwal	uwalcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwaliłbym bym uwalił	uwaliłabym bym uwaliła	uwaliłobym bym uwaliło	uwalilibyśmy byśmy uwalili	uwaliłybyśmy byśmy uwaliły
2 os.	uwaliłbyś byś uwalił	uwaliłabyś byś uwaliła	uwaliłobyś byś uwaliło	uwalilibyście byście uwalili	uwaliłybyście byście uwaliły
3 os.	uwaliłby by uwalił	uwaliłaby by uwaliła	uwaliłoby by uwaliło	uwaliliby by uwalili	uwaliłyby by uwaliły

bezosobnik: uwalono by

bezokolicznik: uwalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwaliwszy

gerundium: uwalenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uwalenie	uwalenia
D.	uwalenia	uwaleń
C.	uwaleniu	uwaleniom
B.	uwalenie	uwalenia
N.	uwaleniem	uwaleniami
Ms.	uwaleniu	uwaleniach
W.	uwalenie	uwalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwalony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uwalony	uwalony	uwalony	uwalone	uwalona
D.	uwalonego	uwalonego	uwalonego	uwalonego	uwalonej
C.	uwalonemu	uwalonemu	uwalonemu	uwalonemu	uwalonej
B.	uwalonego	uwalonego	uwalony	uwalone	uwaloną
N.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwaloną
Ms.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uwaleni	uwaleni	uwalone	uwalone
D.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalonych
C.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym
B.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalone
N.	uwalonymi	uwalonymi	uwalonymi	uwalonymi
Ms.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalonych

odpowiednik aspektowy: uwalać

Inne uwagi

Zwykle imb

Składnia

uwalić

CO + (CZYM)

2. projekt

Definicja

pot.

sprawić, że pewne działania zostaną zaniechane lub ich realizacja będzie niemożliwa

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Funkcjonowanie państwa urzędy i ich funkcjonowanie

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	utrącić
	hiperonimy:	odrzucić

Połączenia

uwalić lustrację; projekt
chcieć uwalić

Cytaty

Bardziej prawdopodobna jest hipoteza, iż [...] w razie uwalenia projektu ustawy, [...] rząd i koalicja będą dążyć do rozwiązania Sejmu i wyborów jeszcze w maju.

źródło: NKJP: Jerzy Pałosz: Rząd się utrzyma, Gazeta Krakowska, 2004-02-21

[...] „z uzyskanych zeznań oraz przeprowadzonych badań rozbitego samolotu absolutnie nie można ustalić jakiejkolwiek konkretnej przyczyny, która mogła spowodować zacięcie się układu sterowania wysokością”. Czyli jednym słowem uwalili śledztwo, które z góry miało nic nie wykazać.

źródło: NKJP: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uwalę	uwalimy
2 os.	uwalisz	uwalicie
3 os.	uwali	uwalą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwaliłem +(e)m uwalił	uwaliłam +(e)m uwaliła	uwaliłom +(e)m uwaliło	uwaliliśmy +(e)śmy uwalili	uwaliłyśmy +(e)śmy uwaliły
2 os.	uwaliłeś +(e)ś uwalił	uwaliłaś +(e)ś uwaliła	uwaliłoś +(e)ś uwaliło	uwaliliście +(e)ście uwalili	uwaliłyście +(e)ście uwaliły
3 os.	uwalił	uwaliła	uwaliło	uwalili	uwaliły

bezosobnik: uwalono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uwalmy
2 os.	uwal	uwalcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwaliłbym bym uwalił	uwaliłabym bym uwaliła	uwaliłobym bym uwaliło	uwalilibyśmy byśmy uwalili	uwaliłybyśmy byśmy uwaliły
2 os.	uwaliłbyś byś uwalił	uwaliłabyś byś uwaliła	uwaliłobyś byś uwaliło	uwalilibyście byście uwalili	uwaliłybyście byście uwaliły
3 os.	uwaliłby by uwalił	uwaliłaby by uwaliła	uwaliłoby by uwaliło	uwaliliby by uwalili	uwaliłyby by uwaliły

bezosobnik: uwalono by

bezokolicznik: uwalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwaliwszy

gerundium: uwalenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uwalenie	uwalenia
D.	uwalenia	uwaleń
C.	uwaleniu	uwaleniom
B.	uwalenie	uwalenia
N.	uwaleniem	uwaleniami
Ms.	uwaleniu	uwaleniach
W.	uwalenie	uwalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwalony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uwalony	uwalony	uwalony	uwalone	uwalona
D.	uwalonego	uwalonego	uwalonego	uwalonego	uwalonej
C.	uwalonemu	uwalonemu	uwalonemu	uwalonemu	uwalonej
B.	uwalonego	uwalonego	uwalony	uwalone	uwaloną
N.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwaloną
Ms.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uwaleni	uwaleni	uwalone	uwalone
D.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalonych
C.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym
B.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalone
N.	uwalonymi	uwalonymi	uwalonymi	uwalonymi
Ms.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalonych

odpowiednik aspektowy: uwalać

Składnia

uwalić

KOGO/CO

3. kandydata

Definicja

pot.

doprowadzić do odrzucenia czyjejś kandydatury na jakieś stanowisko lub pozbawienia stanowiska kogoś, kto już je pełni

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Praca organizacja i hierarchia w pracy, stosunki służbowe

Relacje znaczeniowe

	synonimy:	utrącić
	hiperonimy:	odrzucić

Połączenia

uwalić kandydata

Cytaty

W większości młodzi Wikipedyści są przeciw zasadzie konsensusu - [...] przy tej zasadzie można uwalić każdego kandydata jednym głosem - nawet bez podania konkretnego powodu [...].

źródło: NKJP: Internet

Kierująca się polityczną chęcią uwalenia kandydatury Krakowa i Chorzowa słynna, rządowa komisja [...] „wykrakała” z kapelusza awans Gdańska i Wrocławia.

źródło: NKJP: Ryszard Niemiec: Preteksty, Gazeta Krakowska, 2008-01-17

Chodziło im tylko o „uwalenie” marszałka, o dopchanie się na stołki.

źródło: NKJP: Tomasz Janoś: Sto dni marszałka,Gazeta Wrocławska, 2002-04-26

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uwalę	uwalimy
2 os.	uwalisz	uwalicie
3 os.	uwali	uwalą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwaliłem +(e)m uwalił	uwaliłam +(e)m uwaliła	uwaliłom +(e)m uwaliło	uwaliliśmy +(e)śmy uwalili	uwaliłyśmy +(e)śmy uwaliły
2 os.	uwaliłeś +(e)ś uwalił	uwaliłaś +(e)ś uwaliła	uwaliłoś +(e)ś uwaliło	uwaliliście +(e)ście uwalili	uwaliłyście +(e)ście uwaliły
3 os.	uwalił	uwaliła	uwaliło	uwalili	uwaliły

bezosobnik: uwalono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uwalmy
2 os.	uwal	uwalcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwaliłbym bym uwalił	uwaliłabym bym uwaliła	uwaliłobym bym uwaliło	uwalilibyśmy byśmy uwalili	uwaliłybyśmy byśmy uwaliły
2 os.	uwaliłbyś byś uwalił	uwaliłabyś byś uwaliła	uwaliłobyś byś uwaliło	uwalilibyście byście uwalili	uwaliłybyście byście uwaliły
3 os.	uwaliłby by uwalił	uwaliłaby by uwaliła	uwaliłoby by uwaliło	uwaliliby by uwalili	uwaliłyby by uwaliły

bezosobnik: uwalono by

bezokolicznik: uwalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwaliwszy

gerundium: uwalenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uwalenie	uwalenia
D.	uwalenia	uwaleń
C.	uwaleniu	uwaleniom
B.	uwalenie	uwalenia
N.	uwaleniem	uwaleniami
Ms.	uwaleniu	uwaleniach
W.	uwalenie	uwalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwalony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uwalony	uwalony	uwalony	uwalone	uwalona
D.	uwalonego	uwalonego	uwalonego	uwalonego	uwalonej
C.	uwalonemu	uwalonemu	uwalonemu	uwalonemu	uwalonej
B.	uwalonego	uwalonego	uwalony	uwalone	uwaloną
N.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwaloną
Ms.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uwaleni	uwaleni	uwalone	uwalone
D.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalonych
C.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym
B.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalone
N.	uwalonymi	uwalonymi	uwalonymi	uwalonymi
Ms.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalonych

odpowiednik aspektowy: uwalać

Składnia

uwalić

KOGO/CO

4. studenta

Definicja

pot.

egzaminując, postawić komuś negatywną ocenę

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata szkoła

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata studia

Relacje znaczeniowe

synonimy:

obciąć, oblać, ulać

Cytaty

Pamiętasz, jak się bałyśmy, że nas Moździerz uwali z polskiego?

źródło: NKJP: Mariusz Cieślik: Śmieszni kochankowie, 2004

[...] Dwa najważniejsze egzaminy będą mieli z głowy. Resztę też jakoś zaliczą, bo kto by chciał uwalić młodego bystrzaka, co to dostał dwie czwórki na pisemnym?

źródło: NKJP: Marek Ostrowski: Belfer na bruk!, Trybuna Śląska, 2002-03-22

Każdy, kto musiał zdawać egzamin u wrednego „psora”, wie, jak taki potrafi uwalić studenta.

źródło: NKJP: Instrukcja obsługi pracowników uczelni, Dlaczego?, 2009-09-25

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uwalę	uwalimy
2 os.	uwalisz	uwalicie
3 os.	uwali	uwalą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwaliłem +(e)m uwalił	uwaliłam +(e)m uwaliła	uwaliłom +(e)m uwaliło	uwaliliśmy +(e)śmy uwalili	uwaliłyśmy +(e)śmy uwaliły
2 os.	uwaliłeś +(e)ś uwalił	uwaliłaś +(e)ś uwaliła	uwaliłoś +(e)ś uwaliło	uwaliliście +(e)ście uwalili	uwaliłyście +(e)ście uwaliły
3 os.	uwalił	uwaliła	uwaliło	uwalili	uwaliły

bezosobnik: uwalono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uwalmy
2 os.	uwal	uwalcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwaliłbym bym uwalił	uwaliłabym bym uwaliła	uwaliłobym bym uwaliło	uwalilibyśmy byśmy uwalili	uwaliłybyśmy byśmy uwaliły
2 os.	uwaliłbyś byś uwalił	uwaliłabyś byś uwaliła	uwaliłobyś byś uwaliło	uwalilibyście byście uwalili	uwaliłybyście byście uwaliły
3 os.	uwaliłby by uwalił	uwaliłaby by uwaliła	uwaliłoby by uwaliło	uwaliliby by uwalili	uwaliłyby by uwaliły

bezosobnik: uwalono by

bezokolicznik: uwalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwaliwszy

gerundium: uwalenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uwalenie	uwalenia
D.	uwalenia	uwaleń
C.	uwaleniu	uwaleniom
B.	uwalenie	uwalenia
N.	uwaleniem	uwaleniami
Ms.	uwaleniu	uwaleniach
W.	uwalenie	uwalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwalony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uwalony	uwalony	uwalony	uwalone	uwalona
D.	uwalonego	uwalonego	uwalonego	uwalonego	uwalonej
C.	uwalonemu	uwalonemu	uwalonemu	uwalonemu	uwalonej
B.	uwalonego	uwalonego	uwalony	uwalone	uwaloną
N.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwaloną
Ms.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uwaleni	uwaleni	uwalone	uwalone
D.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalonych
C.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym
B.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalone
N.	uwalonymi	uwalonymi	uwalonymi	uwalonymi
Ms.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalonych

odpowiednik aspektowy: uwalać

Składnia

uwalić

KOGO + (z CZEGO)

5. zepsuć

Definicja

pot.

sprawić, że coś przestaje funkcjonować w prawidłowy sposób lub nie nadaje się do użytku

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK I TECHNIKA Urządzenia i maszyny funkcjonowanie urządzeń i maszyn

Cytaty

Jakby było trzeba, to pewnie prawnicy producenta przeszukaliby fora i znaleźli masę wpisów świadczących o tym, że zmiana firmware'a może uwalić także sprzęt.

źródło: Internet: dobreprogramy.pl

Panowie potrzebuje szybkiej pomocy, elektryk tak mi przekładał licznik w domu że uwalił mi sterownik.

źródło: Internet: forum.muratordom.pl

Znalazłem niedawno instrukcję podkręcania mojej karty graficznej. [...] Wypytuję o wszystko, bo robię to pierwszy raz, a chyba lepiej głupio zapytać niż uwalić sprzęt.

źródło: Internet: forum.dobreprogramy.pl

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.	uwalę	uwalimy
2 os.	uwalisz	uwalicie
3 os.	uwali	uwalą

Czas przeszły

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwaliłem +(e)m uwalił	uwaliłam +(e)m uwaliła	uwaliłom +(e)m uwaliło	uwaliliśmy +(e)śmy uwalili	uwaliłyśmy +(e)śmy uwaliły
2 os.	uwaliłeś +(e)ś uwalił	uwaliłaś +(e)ś uwaliła	uwaliłoś +(e)ś uwaliło	uwaliliście +(e)ście uwalili	uwaliłyście +(e)ście uwaliły
3 os.	uwalił	uwaliła	uwaliło	uwalili	uwaliły

bezosobnik: uwalono

Tryb rozkazujący

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
1 os.		uwalmy
2 os.	uwal	uwalcie

Tryb warunkowy

	liczba pojedyncza			liczba mnoga
	m	ż	n	mo	-mo
1 os.	uwaliłbym bym uwalił	uwaliłabym bym uwaliła	uwaliłobym bym uwaliło	uwalilibyśmy byśmy uwalili	uwaliłybyśmy byśmy uwaliły
2 os.	uwaliłbyś byś uwalił	uwaliłabyś byś uwaliła	uwaliłobyś byś uwaliło	uwalilibyście byście uwalili	uwaliłybyście byście uwaliły
3 os.	uwaliłby by uwalił	uwaliłaby by uwaliła	uwaliłoby by uwaliło	uwaliliby by uwalili	uwaliłyby by uwaliły

bezosobnik: uwalono by

bezokolicznik: uwalić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: uwaliwszy

gerundium: uwalenie

rodzaj gramatyczny: dk

	liczba pojedyncza	liczba mnoga
M.	uwalenie	uwalenia
D.	uwalenia	uwaleń
C.	uwaleniu	uwaleniom
B.	uwalenie	uwalenia
N.	uwaleniem	uwaleniami
Ms.	uwaleniu	uwaleniach
W.	uwalenie	uwalenia

imiesłów przymiotnikowy bierny: uwalony

	liczba pojedyncza
	m1	m2	m3	n1, n2	ż
	M.	uwalony	uwalony	uwalony	uwalone	uwalona
D.	uwalonego	uwalonego	uwalonego	uwalonego	uwalonej
C.	uwalonemu	uwalonemu	uwalonemu	uwalonemu	uwalonej
B.	uwalonego	uwalonego	uwalony	uwalone	uwaloną
N.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwaloną
Ms.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonej

	liczba mnoga
	p1	m1 ndepr	m1 depr	pozostałe
	M.	uwaleni	uwaleni	uwalone	uwalone
D.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalonych
C.	uwalonym	uwalonym	uwalonym	uwalonym
B.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalone
N.	uwalonymi	uwalonymi	uwalonymi	uwalonymi
Ms.	uwalonych	uwalonych	uwalonych	uwalonych

odpowiednik aspektowy: uwalać

Składnia

uwalić

Data ostatniej modyfikacji: 01.11.2020