UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zanadto

Chronologizacja

SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Pochodzenie

Uniwerbizowane wyrażenie przyimkowe za nadto ; zob. za , nadto

1. zanadto uczciwy

Definicja

książk.

to, o czym mowa, ma daną cechę w stopniu na tyle dużym, że - zdaniem mówiącego - powinien być mniejszy

Kategoria znaczeniowa

wykładnik stopnia cechy

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:

do przesady, nadmiernie, nadto, nazbyt, przesadnie, za, zbyt II, zbytnio

Cytaty

	Pani zanadto się poci. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Sto bajek, 2007
	Ale tu wybiegamy zanadto w przyszłość. źródło: NKJP: Andrzej Krzysztof Wróblewski: Stracone skarby PRL-u, Polityka, 2000
	Żałuję jednak swego postępowania, było zanadto ryzykowne. źródło: NKJP: Michał Choromański: Zazdrość i medycyna, 1979
	Te jej gesty i pozy były trochę zanadto wystudiowane. źródło: NKJP: Michał Bielecki: Dziewczyna z Banku Prowincjonalnego S.A., 1997
	Była duża, czarnowłosa, o wielkich, cygańskich oczach i zanadto rumianych policzkach, w gruncie rzeczy nieładna. źródło: NKJP: Włodzimierz Kowalewski: Bóg zapłacz!, 2000

Odmiana

część mowy: operator metapredykatywny

podklasa: operator gradacji

Składnia

zanadto _ Cz., Przym. _{st. równy}, Przysł._{st. równy} - cecha stopniowalna
szyk: zmienny: neutralna antepozycja

2. zanadto przejęty, aby

Definicja

książk.

to, o czym mowa, ma daną cechę w stopniu tak dużym, że aby mogły zajść pewne stany rzeczy, powinien być mniejszy

Kategoria znaczeniowa

wykładnik stopnia cechy

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:

nazbyt, za, zbyt II, zbytnio

Cytaty

	Zanadto byłem zbulwersowany, aby dokładnie pamiętać jego słowa. źródło: NKJP: Jan Brzechwa: Opowiadania drastyczne, 1968
	Ale tamci zbyt hałaśliwie rozmawiali i zanadto byli zajęci sobą, aby mogli usłyszeć. źródło: NKJP: Jerzy Andrzejewski: Popiół i diament, 1995
	Adaś czuł się zanadto rozgoryczony, by mu coś odpowiedzieć. źródło: NKJP: Henryk Worcell: Zaklęte rewiry, 1989
	Śmierć jest przecież dla mnie zanadto ważna, abym mógł się w jej sprawie zdawać na innych [...]. źródło: NKJP: Józef Maria Bocheński: Gazeta Wyborcza, 1995-02-11
	Pracowała zanadto dokładnie, by mogła zdążyć z tym do końca tygodnia. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: operator metapredykatywny

podklasa: operator gradacji

Składnia

zanadto _, aby/by/żeby _ pozycja I: Cz., Przym. _{st. równy}, Przysł._{st. równy} - cecha stopniowalna
szyk: stały: antepozycja

3. nie jest zanadto lubiany

Definicja

książk.

wyrażenie użyte po to, by z pewną rezerwą powiedzieć, że to, o czym mowa, ma daną cechę w niedużym stopniu

Noty o użyciu

1) czasem używane eufemistycznie lub ironicznie, wówczas cecha, do której odnosi się zaprzeczone zanadto , może nie przysługiwać czemuś wcale
2) może występować w pozycji akcentowanej - na początku lub na końcu zdania (w przeciwieństwie do zbyt i nazbyt )

Kategoria znaczeniowa

wykładnik stopnia cechy

Relacje znaczeniowe

(quasi)synonimy:

nazbyt, za, zbyt II, zbytnio

Cytaty

	Kisiel nie był zanadto lubiany przez kolegów, starał się bowiem każdemu coś przygadać. źródło: NKJP: Tadeusz Kwiatkowski: Panopticum, 1995
	Premier zaprotestował, ale zanadto nie wnikał w poczynania ministrów. źródło: NKJP: Jacek Żakowski: Coś w Polsce pękło, coś się skończyło, Gazeta Wyborcza, 1994-04-16
	Ładny chłopak, choć nie zanadto ładny. źródło: NKJP: Piotr Siemion: Finimondo. Komedia romantyczna, 2004
	Pytania te padają nie od dziś, dotąd jednak nie zbliżyliśmy się zanadto do znalezienia odpowiedzi. źródło: NKJP: Olaf Szewczyk: Tak mało wiemy, Ozon, 2005
	Nie czuli się zanadto pewnie, kiedy poproszono ich o powtórzenie zeznań. źródło: Internet

Odmiana

część mowy: operator metapredykatywny

podklasa: operator gradacji

Składnia

zanadto _ Cz., Przym. _{st. równy}, Przysł. _{st. równy} - cecha stopniowalna w Zd. _neg.
szyk: z Przym., Przysł., Rz. - stały: antepozycja, z Cz. - zmienny: antepozycja lub postpozycja

Data ostatniej modyfikacji: 25.11.2017