UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

chybić

Chronologizacja

1 połowa XVI w., SPXVI
Inne znaczenie: 'niewłaściwie, źle postąpić, wykonać coś nienależycie'

Pochodzenie

psł. *chybiti 'nie trafić, pomylić się, popełnić błąd'

Definicja

nie trafić do wyznaczonego celu

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Wojsko i wojna broń

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Sport czynności związane ze sportem

Relacje znaczeniowe

synonimy:  spudłować
sprzeczne:  trafić

Połączenia

  • strzelec, zamachowiec, żołnierz; zawodnik; pocisk, strzał chybił; kula chybiła
  • chybić na strzelnicy
  • całkowicie, minimalnie chybić

Cytaty

Za pierwszym razem broń dziadkowi się zacięła, za drugim – strzelec chybił, za trzecim razem przestrzelił wyskakującemu przez zamknięte okno na trzecim piętrze wnukowi miednicę [...].

źródło: NKJP: (woko): Zastrzelił syna i ranił wnuka, Gazeta Krakowska, 2006-11-30

Formę biegową mam na poziomie światowej czołówki, ale chybiłam trzy razy na strzelnicy.

źródło: NKJP: (xx): Polka odparła atak Niemek, Dziennik Zachodni, 2006-12-04

Rosjanie gościli pod bramką hiszpańską rzadko, niemniej w 17 min Siemszow z bliska próbował zaskoczyć Casillasa, ale chybił.

źródło: NKJP: (FIL): Snajper matador, Dziennik Polski, 2008-06-11

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: dokonany

Tryb oznajmujący

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chybię
chybimy
2 os. chybisz
chybicie
3 os. chybi
chybią

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chybiłem
+(e)m chybił
chybiłam
+(e)m chybiła
chybiłom
+(e)m chybiło
chybiliśmy
+(e)śmy chybili
chybiłyśmy
+(e)śmy chybiły
2 os. chybiłeś
+(e)ś chybił
chybiłaś
+(e)ś chybiła
chybiłoś
+(e)ś chybiło
chybiliście
+(e)ście chybili
chybiłyście
+(e)ście chybiły
3 os. chybił
chybiła
chybiło
chybili
chybiły

bezosobnik: chybiono

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. chybmy
2 os. chyb
chybcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. chybiłbym
bym chybił
chybiłabym
bym chybiła
chybiłobym
bym chybiło
chybilibyśmy
byśmy chybili
chybiłybyśmy
byśmy chybiły
2 os. chybiłbyś
byś chybił
chybiłabyś
byś chybiła
chybiłobyś
byś chybiło
chybilibyście
byście chybili
chybiłybyście
byście chybiły
3 os. chybiłby
by chybił
chybiłaby
by chybiła
chybiłoby
by chybiło
chybiliby
by chybili
chybiłyby
by chybiły

bezosobnik: chybiono by

bezokolicznik: chybić

imiesłów przysłówkowy uprzedni: chybiwszy

gerundium: chybienie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. chybienie
chybienia
D. chybienia
chybień
C. chybieniu
chybieniom
B. chybienie
chybienia
N. chybieniem
chybieniami
Ms. chybieniu
chybieniach
W. chybienie
chybienia

odpowiednik aspektowy: chybiać

Składnia

Rzosobowy + chybić + bez ograniczeń
Rznieżywotny + chybić + bez ograniczeń

Frazeologizmy

na chybił trafił
Data ostatniej modyfikacji: 26.03.2025
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj