Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
winię |
winimy |
|||
| 2 os. |
winisz |
winicie |
|||
| 3 os. |
wini |
winią |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
winiłem +(e)m winił |
winiłam +(e)m winiła |
winiłom +(e)m winiło |
winiliśmy +(e)śmy winili |
winiłyśmy +(e)śmy winiły |
| 2 os. |
winiłeś +(e)ś winił |
winiłaś +(e)ś winiła |
winiłoś +(e)ś winiło |
winiliście +(e)ście winili |
winiłyście +(e)ście winiły |
| 3 os. |
winił |
winiła |
winiło |
winili |
winiły |
bezosobnik: winiono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę winił będę winić |
będę winiła będę winić |
będę winiło będę winić |
będziemy winili będziemy winić |
będziemy winiły będziemy winić |
| 2 os. |
będziesz winił będziesz winić |
będziesz winiła będziesz winić |
będziesz winiło będziesz winić |
będziecie winili będziecie winić |
będziecie winiły będziecie winić |
| 3 os. |
będzie winił będzie winić |
będzie winiła będzie winić |
będzie winiło będzie winić |
będą winili będą winić |
będą winiły będą winić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
wińmy |
|
| 2 os. |
wiń |
wińcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
winiłbym bym winił |
winiłabym bym winiła |
winiłobym bym winiło |
winilibyśmy byśmy winili |
winiłybyśmy byśmy winiły |
| 2 os. |
winiłbyś byś winił |
winiłabyś byś winiła |
winiłobyś byś winiło |
winilibyście byście winili |
winiłybyście byście winiły |
| 3 os. |
winiłby by winił |
winiłaby by winiła |
winiłoby by winiło |
winiliby by winili |
winiłyby by winiły |
bezosobnik: winiono by
bezokolicznik: winić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
winiąc
gerundium: winienie
rodzaj gramatyczny: ndk
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | winienie |
winienia |
| D. | winienia |
winień |
| C. | winieniu |
winieniom |
| B. | winienie |
winienia |
| N. | winieniem |
winieniami |
| Ms. | winieniu |
winieniach |
| W. | winienie |
winienia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: winiący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | winiący |
winiący |
winiący |
winiące |
winiąca |
| D. | winiącego |
winiącego |
winiącego |
winiącego |
winiącej |
| C. | winiącemu |
winiącemu |
winiącemu |
winiącemu |
winiącej |
| B. | winiącego |
winiącego |
winiący |
winiące |
winiącą |
| N. | winiącym |
winiącym |
winiącym |
winiącym |
winiącą |
| Ms. | winiącym |
winiącym |
winiącym |
winiącym |
winiącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | winiący |
winiący |
winiące |
winiące |
| D. | winiących |
winiących |
winiących |
winiących |
| C. | winiącym |
winiącym |
winiącym |
winiącym |
| B. | winiących |
winiących |
winiących |
winiące |
| N. | winiącymi |
winiącymi |
winiącymi |
winiącymi |
| Ms. | winiących |
winiących |
winiących |
winiących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: winiony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | winiony |
winiony |
winiony |
winione |
winiona |
| D. | winionego |
winionego |
winionego |
winionego |
winionej |
| C. | winionemu |
winionemu |
winionemu |
winionemu |
winionej |
| B. | winionego |
winionego |
winiony |
winione |
winioną |
| N. | winionym |
winionym |
winionym |
winionym |
winioną |
| Ms. | winionym |
winionym |
winionym |
winionym |
winionej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | winieni |
winieni |
winione |
winione |
| D. | winionych |
winionych |
winionych |
winionych |
| C. | winionym |
winionym |
winionym |
winionym |
| B. | winionych |
winionych |
winionych |
winione |
| N. | winionymi |
winionymi |
winionymi |
winionymi |
| Ms. | winionych |
winionych |
winionych |
winionych |
odpowiednik aspektowy: obwinić
Pochodzenie
psł. *viniti, *vińǫ 'obarczać winą, uważać za winnego, oskarżać'
Od: wina (zob.)
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | obwiniać |
Połączenia
- winić dyrekcję, lekarzy, ludzi, media, młodzież, organizatorów, rząd, siebie, władze, wszystkich
- winić za grzechy, za porażkę, za śmierć, za wypadek, za wszystko, za zło
- winić najbardziej
- móc, zacząć winić; trudno winić
Cytaty
|
Facet jest wciąż rozdrażniony, wini za wszystko swoje otoczenie, głównie zaś żonę. źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Wychowanie seksualne dla klasy wyższej, średniej i niższej, 1999 |
|
|
Za swoje omdlenie winiła zmianę powietrza i emocje związane z podróżą; nie przyszło jej do głowy, że w grę może wchodzić coś więcej. źródło: NKJP: Tomasz Mirkowicz: Pielgrzymka do Ziemi Świętej Egiptu, 1999 |
|
|
Przedstawiciele kadry kierowniczej winili o utratę pracy siebie, a szeregowi pracownicy czynniki zewnętrzne. źródło: NKJP: Jolanta Grotowska-Leder: Fenomen wielkomiejskiej biedy: od pizodu do underclass, 2002 |
|
|
Część pielęgniarek w akcie desperacji skierowało wnioski do komornika. Trudno je winić, że nie mając za co żyć, wszelkimi sposobami próbują odzyskać należne pieniądze. źródło: NKJP: (PEKA): Dziś referendum, Słowo Polskie Gazeta Wrocławska, 2004-03-04 |
Składnia
|
+ | winić | + |
KOGO/CO +
(za CO | o CO)
|
|
|
+ | winić | + |
KOGO/CO +
(że ZDANIE)
|