obwiniać

  • uważać, że właśnie dana osoba ponosi winę za coś albo że coś złego stało się z właśnie z określonej przyczyny, a nie innej
  • CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA

    Relacje międzyludzkie

    określenia relacji międzyludzkich

  • synonimy:  winić
    • policja obwinia; ludzie, mieszkańcy obwiniają
    • obwiniać mężczyzn, prezydenta, rodziców, rząd, szpital, władze, zarząd, żonę
    • obwiniać !?za niepowodzenia, !?za wszystko
    • obwiniać ciężko; niesłusznie
    • móc, przestać, zacząć obwiniać; należy obwiniać
    • obwiniać i oskarżać
  • Prawdę o rzeczywistości zasłaniamy właśnie melancholią, na wpół naturalnym, na wpół fikcyjnym cierpieniem [...], za które próbujemy obwiniać cały świat, nie bardzo widząc, że sami coś zgubiliśmy.

    źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem, 1995

    Pogoda wreszcie się ustatkowała. Dni poprzednie były zwariowane, kapryśne jak dawne primadonny. Ludzie obwiniali o to dziurę ozonową, rzekomo powstałą przez używanie kosmetyków w sprayu.

    źródło: NKJP: Krystyna Kofta: Fausta, 2010

    [...] narzekamy na świat, obwiniając innych o swoje niepowodzenia.

    źródło: NKJP: Katarzyna Ostrowska: Jak osiągnąć sukces w świecie ducha i materii, 2001

    W chwili agresji moskiewskiej Kazimierz był zajęty, trudno go obwiniać, że nie podjął wojny na frontach oddalonych o tysiąc kilometrów.

    źródło: NKJP: Internet

    I nie rozumiem argumentów, które przytoczył pan poseł Pawłowski, po prostu obwiniając związki zawodowe, że nie przedstawiły programu naprawy.

    źródło: NKJP: Sprawozdanie stenograficzne z obrad Sejmu RP z dnia 28.04.1993

  • część mowy: czasownik

    aspekt: niedokonany

    Tryb oznajmujący

    Czas teraźniejszy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. obwiniam
    obwiniamy
    2 os. obwiniasz
    obwiniacie
    3 os. obwinia
    obwiniają

    Czas przeszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. obwiniałem
    +(e)m obwiniał
    obwiniałam
    +(e)m obwiniała
    obwiniałom
    +(e)m obwiniało
    obwinialiśmy
    +(e)śmy obwiniali
    obwiniałyśmy
    +(e)śmy obwiniały
    2 os. obwiniałeś
    +(e)ś obwiniał
    obwiniałaś
    +(e)ś obwiniała
    obwiniałoś
    +(e)ś obwiniało
    obwinialiście
    +(e)ście obwiniali
    obwiniałyście
    +(e)ście obwiniały
    3 os. obwiniał
    obwiniała
    obwiniało
    obwiniali
    obwiniały

    bezosobnik: obwiniano

    Czas przyszły

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. będę obwiniał
    będę obwiniać
    będę obwiniała
    będę obwiniać
    będę obwiniało
    będę obwiniać
    będziemy obwiniali
    będziemy obwiniać
    będziemy obwiniały
    będziemy obwiniać
    2 os. będziesz obwiniał
    będziesz obwiniać
    będziesz obwiniała
    będziesz obwiniać
    będziesz obwiniało
    będziesz obwiniać
    będziecie obwiniali
    będziecie obwiniać
    będziecie obwiniały
    będziecie obwiniać
    3 os. będzie obwiniał
    będzie obwiniać
    będzie obwiniała
    będzie obwiniać
    będzie obwiniało
    będzie obwiniać
    będą obwiniali
    będą obwiniać
    będą obwiniały
    będą obwiniać

    Tryb rozkazujący

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    1 os. obwiniajmy
    2 os. obwiniaj
    obwiniajcie

    Tryb warunkowy

    liczba pojedyncza liczba mnoga
    m ż n mo -mo
    1 os. obwiniałbym
    bym obwiniał
    obwiniałabym
    bym obwiniała
    obwiniałobym
    bym obwiniało
    obwinialibyśmy
    byśmy obwiniali
    obwiniałybyśmy
    byśmy obwiniały
    2 os. obwiniałbyś
    byś obwiniał
    obwiniałabyś
    byś obwiniała
    obwiniałobyś
    byś obwiniało
    obwinialibyście
    byście obwiniali
    obwiniałybyście
    byście obwiniały
    3 os. obwiniałby
    by obwiniał
    obwiniałaby
    by obwiniała
    obwiniałoby
    by obwiniało
    obwinialiby
    by obwiniali
    obwiniałyby
    by obwiniały

    bezosobnik: obwiniano by

    bezokolicznik: obwiniać

    imiesłów przysłówkowy współczesny: obwiniając

    gerundium: obwinianie

    imiesłów przymiotnikowy czynny: obwiniający

    imiesłów przymiotnikowy bierny: obwiniany

    odpowiednik aspektowy: obwinić

  • bez ograniczeń + obwiniać +
    KOGO/CO + (!?za CO | o CO)
    bez ograniczeń + obwiniać +
    KOGO/CO + (że ZDANIE)
  • Zob.  winić 

  • Uznawane za niepoprawne:  obwiniać za coś .

CHRONOLOGIZACJA:
2 połowa XV w., SStp
Data ostatniej modyfikacji: 06.03.2017