Chronologizacja
Odmiana
część mowy: przymiotnik
Stopień równy
liczba pojedyncza | |||||
---|---|---|---|---|---|
m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
M. | filozoficzny |
filozoficzny |
filozoficzny |
filozoficzne |
filozoficzna |
D. | filozoficznego |
filozoficznego |
filozoficznego |
filozoficznego |
filozoficznej |
C. | filozoficznemu |
filozoficznemu |
filozoficznemu |
filozoficznemu |
filozoficznej |
B. | filozoficznego |
filozoficznego |
filozoficzny |
filozoficzne |
filozoficzną |
N. | filozoficznym |
filozoficznym |
filozoficznym |
filozoficznym |
filozoficzną |
Ms. | filozoficznym |
filozoficznym |
filozoficznym |
filozoficznym |
filozoficznej |
W. | filozoficzny |
filozoficzny |
filozoficzny |
filozoficzne |
filozoficzna |
liczba mnoga | ||||
---|---|---|---|---|
p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
M. | filozoficzni |
filozoficzni |
filozoficzne |
filozoficzne |
D. | filozoficznych |
filozoficznych |
filozoficznych |
filozoficznych |
C. | filozoficznym |
filozoficznym |
filozoficznym |
filozoficznym |
B. | filozoficznych |
filozoficznych |
filozoficznych |
filozoficzne |
N. | filozoficznymi |
filozoficznymi |
filozoficznymi |
filozoficznymi |
Ms. | filozoficznych |
filozoficznych |
filozoficznych |
filozoficznych |
W. | filozoficzni |
filozoficzni |
filozoficzne |
filozoficzne |
Pochodzenie
łac. philosophicus
1. pogląd
Definicja
Noty o użyciu
Często tworzy przymiotniki złożone, np. literacko-filozoficzny, logiczno-filozoficzny, religijno-filozoficzny, społeczno-filozoficzny.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka filozofia
Połączenia
- filozoficzny dialog, dyskurs; kierunek, nurt, pogląd, prąd, problem, system; esej, poemat, słownik, tekst, traktat; termin filozoficzny; doktryna, koncepcja, kwestia, myśl, nauka, teoria, wiedza; analiza, dyskusja, dysputa, refleksja; grupa, szkoła; książka, rozprawa; terminologia filozoficzna; stanowisko; dzieło filozoficzne; dociekania, poszukiwania, pytania, rozważania; idee; pisma, tematy, treści filozoficzne
- bardzo, czysto, głęboko filozoficzny
- filozoficzny i religijny, filozoficzny i teologiczny; ideologiczny i filozoficzny, literacki i filozoficzny, socjologiczny i filozoficzny
Cytaty
Od Kartezjusza zaczyna się wielki problem filozoficzny - problem ustanowienia mostu między subiektywnością i obiektywnością, który ostatecznie w XX wieku, w sposób najbardziej wyrafinowany intelektualnie, podjęty został przez Edmunda Husserla w jego fenomenologicznej teorii konstytuowania świata (nadawania mu sensów) przez podmiot transcendentalny. źródło: NKJP: Maria Zowisło: Filozofia i sport. Horyzonty dialogu, 2001 |
|
Istnieje stara i szacowna tradycja filozoficzna, która głosi, że Homo sapiens różni się w sposób fundamentalny od innych gatunków. Ale są i tacy, którzy skłaniają się ku przekonaniu - częściowo pod wpływem współczesnej etologii - że człowiek jest po prostu jednym z licznych gatunków zwierzęcych. źródło: NKJP: Andrzej Łodyński: Podejrzeć magię życia, Gazeta Wyborcza, 1996-04-05 |
|
Hildegarda była ekstatyczką, ale też stąpała mocno po ziemi. [...] Pozostawiła księgi o tematyce medyczno-biologicznej, traktaty filozoficzne, a także obfitą korespondencję skierowaną do możnowładców, papieży, dygnitarzy kościelnych, mniszek z innych klasztorów i do swych pacjentów. źródło: NKJP: Barbara Labuda: Poszukiwania, 2005 |
|
„Niezniszczalny” nie tylko zaskakuje fabułą, choć bez dwóch zdań jego twórca jest mistrzem filmowej opowieści; skłania też do rozmyślań natury filozoficznej, a przynajmniej do refleksji nad nieśmiertelnością mitów i nad tym, jak historie stare jak ludzkość odżywają w naszej, kształtowanej przez mass media rzeczywistości. źródło: NKJP: Retrotetrycy: 2001, Esensja, 06, 2007-07 |
|
Ogólnie rzecz biorąc - utwory zawarte w tym tomiku są w jakiejś mierze nowelkami psychologicznymi, esejami filozoficznymi, a kilka wykazuje rysy autobiograficzne i wówczas stanowią one, do pewnego stopnia, uzupełnienie wspomnień zawartych w osobnej książce. źródło: NKJP: Marek Jarosz: Déja vu i inne opowiadania, 2003 |
2. wydział
Definicja
Noty o użyciu
Często tworzy przymiotniki złożone, np. filologiczno-filozoficzny, historyczno-filozoficzny, matematyczno-filozoficzny.
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata studia
Połączenia
- wydział filozoficzny; wykształcenie filozoficzne; studia filozoficzne
Cytaty
Studenci kierunku filozoficznego na Pomorskiej Akademii Pedagogicznej nie rozpoczęli jeszcze zajęć dydaktycznych. źródło: NKJP: (lit): Przedłużone wakacje filozofa, Dziennik Bałtycki, 2000-10-05 |
|
Już sam fakt, że na czele takiego zespołu znalazła się osoba z wykształceniem filozoficznym, bardzo dobitnie akcentująca swój katolicki światopogląd, może budzić zdziwienie. źródło: NKJP: Internet |
|
Pierwsze studia z zakresu filologii polskiej ukończył w Uniwersytecie Łódzkim w roku 1976. W ich trakcie podjął w tejże uczelni studia filozoficzne, które ukończył w 1979 roku. źródło: NKJP: Profesor Andrzej Zalewski, Kronika - pismo Uniwersytetu Łódzkiego, 87, 2004-10 |
|
Poznałem też wtedy teksty Maritaina i jego Humanizm integralny. Zetknąłem się z problematyką wymagającą analizy świadomości. Do tego doszedł taki układ studiów filozoficznych, który dawał sporo wiedzy z biologii, fizyki, matematyki. źródło: NKJP: Adam Michnik, Józef Tischner, Jacek Żakowski: Między Panem a Plebanem,1995 |
3. spokój
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Usposobienie człowieka cechy charakteru, temperamentu, zdolności i umiejętności
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Działalność intelektualna człowieka określenia człowieka ze względu na jego działalność intelektualną
Połączenia
- filozoficzny spokój
Cytaty
Obserwowało go z filozoficznym spokojem stado tłustych, rdzawobrązowych krów. Równie spokojny był pasterz. źródło: NKJP: Ewa Białołęcka: Tkacz iluzji, 2004 |
|
Cenię sobie przyjaźń, przyjaźń i zaufanie. Jednym słowem mam filozoficzne spojrzenie na świat. źródło: Internet: sympatia.onet.pl/daro971,user.html |
|
Nie masz duszy filozofa, a jednak w pewnym sensie masz filozoficzne podejście do życia. źródło: Internet: psychotesty.dejzy.pl/psychotest-0152.html |
|
Wielu osobom, nie tyko młodym, trudno jest osiągnąć taki filozoficzny dystans. źródło: Internet: droga.com.pl/co-zrobic-by-podzialy-w-rodzinie-nie-zepsuly-nam-swiat |
|
Nie miał pojęcia, że małżeństwo nie może istnieć bez miłości, i z filozoficzną flegmą, właściwą dzieciom w jego wieku, wierzył, że dorośli bez przerwy się kłócą. źródło: Internet: docs7.chomikuj.pl/1663731698,PL,0,0,Forsyth---Mściciel.doc |