UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

zaparzać

Chronologizacja

SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaparzam
zaparzamy
2 os. zaparzasz
zaparzacie
3 os. zaparza
zaparzają

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaparzałem
+(e)m zaparzał
zaparzałam
+(e)m zaparzała
zaparzałom
+(e)m zaparzało
zaparzaliśmy
+(e)śmy zaparzali
zaparzałyśmy
+(e)śmy zaparzały
2 os. zaparzałeś
+(e)ś zaparzał
zaparzałaś
+(e)ś zaparzała
zaparzałoś
+(e)ś zaparzało
zaparzaliście
+(e)ście zaparzali
zaparzałyście
+(e)ście zaparzały
3 os. zaparzał
zaparzała
zaparzało
zaparzali
zaparzały

bezosobnik: zaparzano

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę zaparzał
będę zaparzać
będę zaparzała
będę zaparzać
będę zaparzało
będę zaparzać
będziemy zaparzali
będziemy zaparzać
będziemy zaparzały
będziemy zaparzać
2 os. będziesz zaparzał
będziesz zaparzać
będziesz zaparzała
będziesz zaparzać
będziesz zaparzało
będziesz zaparzać
będziecie zaparzali
będziecie zaparzać
będziecie zaparzały
będziecie zaparzać
3 os. będzie zaparzał
będzie zaparzać
będzie zaparzała
będzie zaparzać
będzie zaparzało
będzie zaparzać
będą zaparzali
będą zaparzać
będą zaparzały
będą zaparzać

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. zaparzajmy
2 os. zaparzaj
zaparzajcie

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. zaparzałbym
bym zaparzał
zaparzałabym
bym zaparzała
zaparzałobym
bym zaparzało
zaparzalibyśmy
byśmy zaparzali
zaparzałybyśmy
byśmy zaparzały
2 os. zaparzałbyś
byś zaparzał
zaparzałabyś
byś zaparzała
zaparzałobyś
byś zaparzało
zaparzalibyście
byście zaparzali
zaparzałybyście
byście zaparzały
3 os. zaparzałby
by zaparzał
zaparzałaby
by zaparzała
zaparzałoby
by zaparzało
zaparzaliby
by zaparzali
zaparzałyby
by zaparzały

bezosobnik: zaparzano by

bezokolicznik: zaparzać

imiesłów przysłówkowy współczesny: zaparzając

gerundium: zaparzanie

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. zaparzanie
zaparzania
D. zaparzania
zaparzań
C. zaparzaniu
zaparzaniom
B. zaparzanie
zaparzania
N. zaparzaniem
zaparzaniami
Ms. zaparzaniu
zaparzaniach
W. zaparzanie
zaparzania

imiesłów przymiotnikowy czynny: zaparzający

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaparzający
zaparzający
zaparzający
zaparzające
zaparzająca
D. zaparzającego
zaparzającego
zaparzającego
zaparzającego
zaparzającej
C. zaparzającemu
zaparzającemu
zaparzającemu
zaparzającemu
zaparzającej
B. zaparzającego
zaparzającego
zaparzający
zaparzające
zaparzającą
N. zaparzającym
zaparzającym
zaparzającym
zaparzającym
zaparzającą
Ms. zaparzającym
zaparzającym
zaparzającym
zaparzającym
zaparzającej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaparzający
zaparzający
zaparzające
zaparzające
D. zaparzających
zaparzających
zaparzających
zaparzających
C. zaparzającym
zaparzającym
zaparzającym
zaparzającym
B. zaparzających
zaparzających
zaparzających
zaparzające
N. zaparzającymi
zaparzającymi
zaparzającymi
zaparzającymi
Ms. zaparzających
zaparzających
zaparzających
zaparzających

imiesłów przymiotnikowy bierny: zaparzany

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. zaparzany
zaparzany
zaparzany
zaparzane
zaparzana
D. zaparzanego
zaparzanego
zaparzanego
zaparzanego
zaparzanej
C. zaparzanemu
zaparzanemu
zaparzanemu
zaparzanemu
zaparzanej
B. zaparzanego
zaparzanego
zaparzany
zaparzane
zaparzaną
N. zaparzanym
zaparzanym
zaparzanym
zaparzanym
zaparzaną
Ms. zaparzanym
zaparzanym
zaparzanym
zaparzanym
zaparzanej
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. zaparzani
zaparzani
zaparzane
zaparzane
D. zaparzanych
zaparzanych
zaparzanych
zaparzanych
C. zaparzanym
zaparzanym
zaparzanym
zaparzanym
B. zaparzanych
zaparzanych
zaparzanych
zaparzane
N. zaparzanymi
zaparzanymi
zaparzanymi
zaparzanymi
Ms. zaparzanych
zaparzanych
zaparzanych
zaparzanych

odpowiednik aspektowy: zaparzyć

Pochodzenie

Zob. parzyć

1. kawę

Definicja

zalewać wrzątkiem, aby uzyskać napar

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

Relacje znaczeniowe

synonimy:  naparzać, parzyć

Połączenia

  • zaparzać herbatę, kawę, kwiat lipy
  • zaparzać wrzątkiem
  • zaparzać przez ileś minut
  • zaparzać w czajniczku, w czajniku, w czarce, w ekspresie, w szklance, w termosie; w kuchni; we wrzątku
  • nie musieć zaparzać
  • zalewać wodą i zaparzać

Cytaty

Radia słuchamy niemal bezwiednie - robiąc porządki, zaparzając poranną kawę, czy jadąc samochodem.

źródło: NKJP: M. Krupski, K. Undziłło: Komputer w eterze, 2000, prasa

Herbaty czarne i ulungi zaparzamy wrzątkiem (ok. 95 st. C). Zielone - wodą schłodzoną do 70-80 st. C, a jej niektóre odmiany (np. Gyokuro) nawet do 50.

źródło: NKJP: Piotr Sarzyński: Czaju raj, 2004, prasa

Ćwierć łyżeczki gorczycy zaparzamy w szklance wody i dolewamy do wanny - taka kąpiel rozgrzewa i poprawia krążenie

źródło: NKJP: Justyna Dąbrowska: Grypa czy przeziębienie, Gazeta Wyborcza - Magazyn, 1993-03-19

Składnia

Rzosobowy + zaparzać +
CO + (CZYM) + (w CZYM)

2. mak

Definicja

zalewać wrzącym płynem, aby zmienić właściwości

Kwalifikacja tematyczna

CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Jedzenie i jego przygotowanie czynności związane z przyrządzaniem jedzenia

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Relacje znaczeniowe

synonimy:  parzyć

Połączenia

  • zaparzać jajka, ryż

Cytaty

Obywatel, który niejednokrotnie zwija się w szpitalu z bólu, otrzymuje na obiad zupę grysikową oraz ziemniaki z wątróbką i burakami. Wątróbka to i tak dobrze. Ja niedawno przechodziłam operację oka i na obiad podano mi zaparzany ryż, który musiałam popić wodą, żeby się nie zadławić - żali się pani Zofia.

źródło: NKJP: Damian Wicher: Porównajmy menu więźnia i pacjenta prudnickiego szpitala, 2004, prasa

Mak zaparzamy mlekiem, dodajemy resztę składników masy.

źródło: KJ PWN: Witold Karol Borowski: Strona o książkach, fotografii, Bieszczadach, żółwiach i kulinariach: 2003, strona internetowa

Składnia

Rzosobowy + zaparzać +
CO + (CZYM)

3. rośliny

Definicja

powodować gnicie, poddając działaniu zbyt wysokiej temperatury przy zmniejszonym dostępie powietrza

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii stan skupienia, trwałość materii

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii temperatura i ogień

Połączenia

  • zaparzać rośliny

Cytaty

Dokładnie to samo było u mnie,tylko że ja miałam je na czarnej agrowłókninie, nie na folii, bo ta to już pewnie zupełnie nie przepuszcza przecież wody i zaparza rośliny jeszcze gorzej.

źródło: Internet: forumogrodnicze.info

Składnia

bez ograniczeń + zaparzać +
CO
Data ostatniej modyfikacji: 31.07.2015
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj