Chronologizacja
XIV w., Bor
Pochodzenie
z psł. *rokъ 'to, co jest powiedziane, umówione, uzgodnione, ustalone'; umówiony, ustalony okres, termin'
Od: psł. *rekti (zob. rzec )
Supletywne formy liczby mnogiej lata , lat itd. są tożsame z lato (zob.).
1. kalendarzowy
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu
Połączenia
- bieżący, ten; miniony, poprzedni, zeszły; następny, przyszły rok; rok dwutysięczny, dwa tysiące dwunasty...; kalendarzowy; lata sześćdziesiąte, siedemdziesiąte, osiemdziesiąte... (ubiegłego stulecia, wieku); rok 2012, 44 (n.e., p.n.e.; p. Chr., po Chr.); dobry, udany rok; tłuste, chude lata
- rok urodzenia, śmierci
- początek, koniec; połowa roku; (pierwszy, drugi, trzeci, czwarty) kwartał roku
- każdego roku; raz w roku, raz do roku, raz na rok; w ciągu roku
Cytaty
|
Cisza trwogi, niczym na Maracanie, gdy Urugwaj strzelił drugą bramkę Brazylii w finale mistrzostw świata w roku 1950 i dwieście tysięcy ludzi na trybunach zamarło w przerażeniu. źródło: NKJP: Marek Krajewski; Mariusz Czubaj: Róże cmentarne, 2009 |
|
|
Urodziłem się 29 czerwca 1930 roku. Nie pamiętam jak to się stało i muszę tylko w to wierzyć. Zapytany przed sądem czy urodziłem się rzeczywiście, nie mógłbym przysiąc, bo osobiście niczego sobie nie przypominam. źródło: NKJP: Stanisław Mrożek: Jak zostałem filmowcem, 1975 |
|
|
Z perspektywy można stwierdzić, że mimo znacznych trudności społecznych i gospodarczych, związanych z wielkim ogólnoświatowym kryzysem, lata dwudzieste i trzydzieste były dla Torunia czasem żywego rozwoju. źródło: NKJP: Toruń dwóch narodów, Gazeta Miejska, 2000 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rok |
lata |
|
| D. | roku |
lat |
|
| C. | rokowi |
latom |
|
| B. | rok |
lata |
|
| N. | rokiem |
latami przestarz. laty |
|
| Ms. | roku |
latach |
|
| W. | roku |
lata |
Inne uwagi
Forma laty używana tylko w połączeniach: przed laty, dawnymi, ostatnimi laty
Skróty
2. 365 dni
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości czasu kalendarz i miary czasu
Połączenia
- cały, niecały rok
- trwać rok
- trwać (całymi) latami
- rok temu; rok wstecz; przed rokiem, za rok; przed (kilkoma, wieloma) laty
Cytaty
|
Zastanawiam się, co będzie za rok, o czym będziemy rozmawiać. źródło: NKJP: Tomasz Konatkowski: Wilcza wyspa, 2006 |
|
|
Rękojmia obowiązuje przez rok od momentu zakupu. Jeśli klient kupił bubel, sam decyduje co z nim zrobić. Może go wymienić, żądać zwrotu pieniędzy, czy też zgodzić się na naprawę. źródło: NKJP: Przemysław Puch: Klient bez osłony?, Gazeta Wyborcza, 1992-09-30 |
|
|
W Kioto stoi ponad dwa tysiące świątyń. Gdybyśmy chcieli spędzić w każdej z nich godzinę, zajęłoby to dokładnie rok, licząc ośmiogodzinny dzień z półgodzinną przerwą obiadową…. źródło: NKJP: Andrzej Urbańczyk: Dziękuję ci, Pacyfiku, 1985 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rok |
lata |
|
| D. | roku |
lat |
|
| C. | rokowi |
latom |
|
| B. | rok |
lata |
|
| N. | rokiem |
latami przestarz. laty |
|
| Ms. | roku |
latach |
|
| W. | roku |
lata |
Inne uwagi
Forma laty używana tylko w połączeniach: przed laty, dawnymi, ostatnimi laty
3. marsjański
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK I PRZYRODA Niebo i wszechświat gwiazdy i planety
Połączenia
- rok ziemski; marsjański, wenusjański
Cytaty
|
Wiedząc, że okres w jakim Merkury obiega Słońce stanowi 0,24 roku ziemskiego, oblicz średnią odległość tej planety od Słońca. źródło: NKJP: Oblicz, narysuj i zdaj!, Gazeta Wrocławska, 2003-03-11 |
|
|
Według Europejskiej Agencji Kosmicznej, uzyskane dzięki Mars Express obrazy są „bardzo obiecujące”. Misję sondy zaplanowano na co najmniej rok marsjański (687 dni ziemskich) źródło: NKJP: Anna Dolska: Ziemianie atakują, Gazeta Poznańska, 2004-01-23 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rok |
lata |
|
| D. | roku |
lat |
|
| C. | rokowi |
latom |
|
| B. | rok |
lata |
|
| N. | rokiem |
latami |
|
| Ms. | roku |
latach |
|
| W. | roku |
lata |
Składnia
|
+ | rok | + |
(JAKI)
|
4.a studiów
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata studia
Połączenia
- pierwszy, trzeci..., ostatni rok
- student pierwszego, drugiego... roku (chemii, polonistyki, prawa...)
- powtarzać; zaliczyć rok
- studiować na (pierwszym, drugim...) roku
Cytaty
|
Poznaliśmy się na początku mojego ostatniego roku studiów, ona wtedy zaczynała trzeci rok prawa. Szybko minął ostatni rok moich studiów, podjąłem pracę w Swarzędzu, zamieszkałem w Swarzędzu [...] źródło: NKJP: Józef Banaszak: Czas nie przeszedł obok : wspomnienia przyrodnika, 2008 |
|
|
Bardzo spodobał mi się pomysł Indywidualnego Toku Studiów. To, że w dwa miesiące mogę zaliczyć cały rok. źródło: NKJP: Tomasz Kuczyński: Po co mi ten krążek?, Dziennik Zachodni, 2005-10-28 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rok |
lata |
|
| D. | roku |
lat |
|
| C. | rokowi |
latom |
|
| B. | rok |
lata |
|
| N. | rokiem |
latami |
|
| Ms. | roku |
latach |
|
| W. | roku |
lata |
Składnia
|
|
+ | rok | + |
KTÓRY +
(CZEGO)
|
4.b studenci
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Edukacja i oświata studia
Połączenia
- egzamin; ćwiczenia, wykład, zajęcia dla pierwszego, drugiego... roku
Cytaty
|
Student pozostaje dziś całkowicie anonimowy dla wykładowcy. Wykłady prowadzi się zwykle dla całego roku czyli dla 100 - 300 osób, a jedynym weryfikatorem wiedzy jest egzamin na koniec semestru, w związku z czym wykładowca nie ma nawet możliwości samodzielnie sprawdzić postępów w nauce tak licznej grupy studentów. źródło: NKJP: Izabella Rospara: Studia: Oczami pokolenia przegranych: Magazyn Puls Studenta, numer 02/03, 1997 |
|
|
Szczególnie perfidnym świństwem jest „kurtynka” . Podprowadzili mnie i wypytywali o wady kolegów i koleżanek. Niestety, dałem się w te maliny wpuścić. Później okazało się, że mój rok słuchał tego schowany za kotarą. Miałem oczywiście przechlapane. źródło: NKJP: Witold Jabłoński: Fala za kulisami, Gazeta Wyborcza, 1997-10-03 |
|
|
Natomiast dowódcą kompanii, na którą składał się pierwszy rok prawa, był porucznik Ciążka. źródło: NKJP: Marek Nowakowski: Powidoki, 2010 |
Odmiana
część mowy: rzeczownik
rodzaj gramatyczny: m3
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||
|---|---|---|---|
| M. | rok |
lata |
|
| D. | roku |
lat |
|
| C. | rokowi |
latom |
|
| B. | rok |
lata |
|
| N. | rokiem |
latami |
|
| Ms. | roku |
latach |
|
| W. | roku |
lata |