UKRYJ ODMIANĘ ROZWIŃ WSZYSTKO DRUKUJ

mienić się

Chronologizacja

SStp, SPXVI, SKN, SJPXVII, STR, SL, SWil, SJPWar, SJPDor, SJPSz, SJPDun, ISJP, PSWP, USJP

1. różnymi kolorami

Definicja

cechować się rozmaitością kolorów

Pochodzenie

psł. *měniti 'dokonywać zmiany, wymiany, zamiany'

Forma prasłowiańska jest czasownikiem odrzeczownikowym od psł. *měna 'zmiana'

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Połączenia

  • mienić się barwami, kolorami, odcieniami (czerwieni, zieleni...); barwami jesieni; różnymi kolorami, wszystkimi kolorami (tęczy), tysiącami kolorów; feerią barw; tęczą barw
  • mienić się od barwnych strojów, od kolorowych strojów
  • mienić się brązowo, czerwono, zielono, ...

Cytaty

Rozśpiewane, piękne, zgrabne dziewczyny i przystojni, młodzi, uśmiechnięci chłopcy są wizytówką najbarwniejszego polskiego zespołu - „Mazowsza”. Podczas koncertów mienią się kolorami łowickie pasiaki, furkoczą w tanecznym pędzie długie, płowe warkocze [...].

źródło: NKJP: M.Barwicka: Matecznik Mazowsze. W Karolinie powstaje Centrum Promocji Kultury Regionalnej, Tygodnik Ciechanowski, 2006-04-11

Widzę naszą Amerykę, piękną, różnorodną, mieniącą się wszystkimi kolorami tęczy.

źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K., 2006

Już po raz piąty uczestnicy Bajtel Gali spotkali się, aby wspólnie bawić się, śpiewać, tańczyć i gawędzić. Scena aż mieniła się od pięknych, kolorowych strojów śląskich.

źródło: NKJP: Ewa Halewska: Święto tradycji i folkloru, Nowiny Raciborskie, 2004-11-30

Podtarnowska wieś z coraz większym upodobaniem eksponuje zadbane ogrody. Mnóstwo tu iglaków i innych okazów, które o tej porze roku jeszcze mienią się barwami jesieni.

źródło: NKJP: (kis): Jesienny ogród, Dziennik Polski, 2001-11-07

Ta mieniąca się różnymi kolorami czupryna Arka ufryzowana została po awansie Śląska do ekstraklasy.

źródło: NKJP: Daniel Weimer: Trafić do kadry!, Dziennik Polski, 2000-09-27

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. mienię się
mienimy się
2 os. mienisz się
mienicie się
3 os. mieni się
mienią się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. mieniłem się
+(e)m się mienił
mieniłam się
+(e)m się mieniła
mieniłom się
+(e)m się mieniło
mieniliśmy się
+(e)śmy się mienili
mieniłyśmy się
+(e)śmy się mieniły
2 os. mieniłeś się
+(e)ś się mienił
mieniłaś się
+(e)ś się mieniła
mieniłoś się
+(e)ś się mieniło
mieniliście się
+(e)ście się mienili
mieniłyście się
+(e)ście się mieniły
3 os. mienił się
mieniła się
mieniło się
mienili się
mieniły się

bezosobnik: mieniono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się mienił
będę się mienić
będę się mieniła
będę się mienić
będę się mieniło
będę się mienić
będziemy się mienili
będziemy się mienić
będziemy się mieniły
będziemy się mienić
2 os. będziesz się mienił
będziesz się mienić
będziesz się mieniła
będziesz się mienić
będziesz się mieniło
będziesz się mienić
będziecie się mienili
będziecie się mienić
będziecie się mieniły
będziecie się mienić
3 os. będzie się mienił
będzie się mienić
będzie się mieniła
będzie się mienić
będzie się mieniło
będzie się mienić
będą się mienili
będą się mienić
będą się mieniły
będą się mienić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. mieńmy się
2 os. mień się
mieńcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. mieniłbym się
bym się mienił
mieniłabym się
bym się mieniła
mieniłobym się
bym się mieniło
mienilibyśmy się
byśmy się mienili
mieniłybyśmy się
byśmy się mieniły
2 os. mieniłbyś się
byś się mienił
mieniłabyś się
byś się mieniła
mieniłobyś się
byś się mieniło
mienilibyście się
byście się mienili
mieniłybyście się
byście się mieniły
3 os. mieniłby się
by się mienił
mieniłaby się
by się mieniła
mieniłoby się
by się mieniło
mieniliby się
by się mienili
mieniłyby się
by się mieniły

bezosobnik: mieniono by się

bezokolicznik: mienić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: mieniąc się

gerundium: mienienie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. mienienie się
mienienia się
D. mienienia się
mienień się
C. mienieniu się
mienieniom się
B. mienienie się
mienienia się
N. mienieniem się
mienieniami się
Ms. mienieniu się
mienieniach się
W. mienienie się
mienienia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: mieniący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mieniący się
mieniący się
mieniący się
mieniące się
mieniąca się
D. mieniącego się
mieniącego się
mieniącego się
mieniącego się
mieniącej się
C. mieniącemu się
mieniącemu się
mieniącemu się
mieniącemu się
mieniącej się
B. mieniącego się
mieniącego się
mieniący się
mieniące się
mieniącą się
N. mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącą się
Ms. mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mieniący się
mieniący się
mieniące się
mieniące się
D. mieniących się
mieniących się
mieniących się
mieniących się
C. mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
B. mieniących się
mieniących się
mieniących się
mieniące się
N. mieniącymi się
mieniącymi się
mieniącymi się
mieniącymi się
Ms. mieniących się
mieniących się
mieniących się
mieniących się

Składnia

bez ograniczeń + mienić się +
CZYM
bez ograniczeń + mienić się +
od CZEGO

2. błyszczeć

Definicja

błyszczeć różnymi kolorami lub różnymi odcieniami jakiegoś koloru

Pochodzenie

psł. *měniti 'dokonywać zmiany, wymiany, zamiany'

Forma prasłowiańska jest czasownikiem odrzeczownikowym od psł. *měna 'zmiana'

Kwalifikacja tematyczna

KATEGORIE FIZYCZNE Cechy i właściwości materii kolory i światło

Relacje znaczeniowe

synonimy:  opalizować
hiperonimy:  błyszczeć, lśnić

Połączenia

  • jezioro, morze, woda mieni się
  • mienić się w słońcu, w świetle
  • srebrzyście, złociście mienić się

Cytaty

W świetle nabrzeżnych lamp mieniły się wody Potomacu, po drugiej stronie rzeki błyskały światła wieżowców w Rosslyn i Arlingtonie.

źródło: NKJP: Piotr Niklewicz: Niezwykła kariera Antoniego K., 2006

Zielonoszare liście pobliskich topól mieniły się złociście w porannym słońcu.

źródło: NKJP: Manuela Gretkowska, Piotr Pietucha: Sceny z życia pozamałżeńskiego, 2007

Połyskują w słońcu przyozdobione witryny, mienią się świecidełkami choinki, kolorowo, wystrzałowo - jak przed sylwestrem.

źródło: NKJP: Nowe ze starym się miesza, Dziennik Polski, 2000-01-08

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. mienię się
mienimy się
2 os. mienisz się
mienicie się
3 os. mieni się
mienią się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. mieniłem się
+(e)m się mienił
mieniłam się
+(e)m się mieniła
mieniłom się
+(e)m się mieniło
mieniliśmy się
+(e)śmy się mienili
mieniłyśmy się
+(e)śmy się mieniły
2 os. mieniłeś się
+(e)ś się mienił
mieniłaś się
+(e)ś się mieniła
mieniłoś się
+(e)ś się mieniło
mieniliście się
+(e)ście się mienili
mieniłyście się
+(e)ście się mieniły
3 os. mienił się
mieniła się
mieniło się
mienili się
mieniły się

bezosobnik: mieniono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się mienił
będę się mienić
będę się mieniła
będę się mienić
będę się mieniło
będę się mienić
będziemy się mienili
będziemy się mienić
będziemy się mieniły
będziemy się mienić
2 os. będziesz się mienił
będziesz się mienić
będziesz się mieniła
będziesz się mienić
będziesz się mieniło
będziesz się mienić
będziecie się mienili
będziecie się mienić
będziecie się mieniły
będziecie się mienić
3 os. będzie się mienił
będzie się mienić
będzie się mieniła
będzie się mienić
będzie się mieniło
będzie się mienić
będą się mienili
będą się mienić
będą się mieniły
będą się mienić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. mieńmy się
2 os. mień się
mieńcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. mieniłbym się
bym się mienił
mieniłabym się
bym się mieniła
mieniłobym się
bym się mieniło
mienilibyśmy się
byśmy się mienili
mieniłybyśmy się
byśmy się mieniły
2 os. mieniłbyś się
byś się mienił
mieniłabyś się
byś się mieniła
mieniłobyś się
byś się mieniło
mienilibyście się
byście się mienili
mieniłybyście się
byście się mieniły
3 os. mieniłby się
by się mienił
mieniłaby się
by się mieniła
mieniłoby się
by się mieniło
mieniliby się
by się mienili
mieniłyby się
by się mieniły

bezosobnik: mieniono by się

bezokolicznik: mienić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: mieniąc się

gerundium: mienienie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. mienienie się
mienienia się
D. mienienia się
mienień się
C. mienieniu się
mienieniom się
B. mienienie się
mienienia się
N. mienieniem się
mienieniami się
Ms. mienieniu się
mienieniach się
W. mienienie się
mienienia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: mieniący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mieniący się
mieniący się
mieniący się
mieniące się
mieniąca się
D. mieniącego się
mieniącego się
mieniącego się
mieniącego się
mieniącej się
C. mieniącemu się
mieniącemu się
mieniącemu się
mieniącemu się
mieniącej się
B. mieniącego się
mieniącego się
mieniący się
mieniące się
mieniącą się
N. mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącą się
Ms. mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mieniący się
mieniący się
mieniące się
mieniące się
D. mieniących się
mieniących się
mieniących się
mieniących się
C. mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
B. mieniących się
mieniących się
mieniących się
mieniące się
N. mieniącymi się
mieniącymi się
mieniącymi się
mieniącymi się
Ms. mieniących się
mieniących się
mieniących się
mieniących się

3. na twarzy

Definicja

książk. 
blednąć i rumienić się na przemian pod wpływem doświadczania jakichś emocji

Pochodzenie

psł. *měniti 'dokonywać zmiany, wymiany, zamiany'

Forma prasłowiańska jest czasownikiem odrzeczownikowym od psł. *měna 'zmiana'

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Stany psychiczne człowieka zachowania emocjonalne

Połączenia

  • twarz mieni się
  • mienić się ze wstydu, ze złości; z gniewu
  • mienić się na twarzy

Cytaty

Nasza kolejna służąca stała obok, mieniąc się na twarzy odcieniami bladości, różu i czerwieni.

źródło: NKJP: Andrzej Zaniewski: Król Tanga, 1997

Tadzio, wtedy jeszcze narzeczony, mieni się na twarzy, mieni, wreszcie z furią podchodzi do telewizora i zmienia program.

źródło: NKJP: Anna Bojarska, Maria Bojarska: Siostry B., 1996

Skończył stary, a król słuchał jeszcze i aż ze wstydu się mienił, że tak niesłusznie ukrzywdził człowieka.

źródło: Internet

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. mienię się
mienimy się
2 os. mienisz się
mienicie się
3 os. mieni się
mienią się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. mieniłem się
+(e)m się mienił
mieniłam się
+(e)m się mieniła
mieniłom się
+(e)m się mieniło
mieniliśmy się
+(e)śmy się mienili
mieniłyśmy się
+(e)śmy się mieniły
2 os. mieniłeś się
+(e)ś się mienił
mieniłaś się
+(e)ś się mieniła
mieniłoś się
+(e)ś się mieniło
mieniliście się
+(e)ście się mienili
mieniłyście się
+(e)ście się mieniły
3 os. mienił się
mieniła się
mieniło się
mienili się
mieniły się

bezosobnik: mieniono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się mienił
będę się mienić
będę się mieniła
będę się mienić
będę się mieniło
będę się mienić
będziemy się mienili
będziemy się mienić
będziemy się mieniły
będziemy się mienić
2 os. będziesz się mienił
będziesz się mienić
będziesz się mieniła
będziesz się mienić
będziesz się mieniło
będziesz się mienić
będziecie się mienili
będziecie się mienić
będziecie się mieniły
będziecie się mienić
3 os. będzie się mienił
będzie się mienić
będzie się mieniła
będzie się mienić
będzie się mieniło
będzie się mienić
będą się mienili
będą się mienić
będą się mieniły
będą się mienić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. mieńmy się
2 os. mień się
mieńcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. mieniłbym się
bym się mienił
mieniłabym się
bym się mieniła
mieniłobym się
bym się mieniło
mienilibyśmy się
byśmy się mienili
mieniłybyśmy się
byśmy się mieniły
2 os. mieniłbyś się
byś się mienił
mieniłabyś się
byś się mieniła
mieniłobyś się
byś się mieniło
mienilibyście się
byście się mienili
mieniłybyście się
byście się mieniły
3 os. mieniłby się
by się mienił
mieniłaby się
by się mieniła
mieniłoby się
by się mieniło
mieniliby się
by się mienili
mieniłyby się
by się mieniły

bezosobnik: mieniono by się

bezokolicznik: mienić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: mieniąc się

gerundium: mienienie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. mienienie się
mienienia się
D. mienienia się
mienień się
C. mienieniu się
mienieniom się
B. mienienie się
mienienia się
N. mienieniem się
mienieniami się
Ms. mienieniu się
mienieniach się
W. mienienie się
mienienia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: mieniący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mieniący się
mieniący się
mieniący się
mieniące się
mieniąca się
D. mieniącego się
mieniącego się
mieniącego się
mieniącego się
mieniącej się
C. mieniącemu się
mieniącemu się
mieniącemu się
mieniącemu się
mieniącej się
B. mieniącego się
mieniącego się
mieniący się
mieniące się
mieniącą się
N. mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącą się
Ms. mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mieniący się
mieniący się
mieniące się
mieniące się
D. mieniących się
mieniących się
mieniących się
mieniących się
C. mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
B. mieniących się
mieniących się
mieniących się
mieniące się
N. mieniącymi się
mieniącymi się
mieniącymi się
mieniącymi się
Ms. mieniących się
mieniących się
mieniących się
mieniących się

Składnia

bez ograniczeń + mienić się +
(z CZEGO)

4. nazywać siebie

Definicja

książk. 
uważać siebie lub coś za kogoś lub za coś i w związku z tym tak siebie lub coś nazywać

Pochodzenie

Zob. mienić

Kwalifikacja tematyczna

CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Ocena i wartościowanie wola, postawy, nastawienie człowieka wobec świata i życia

Połączenia

  • mienić się przyjacielem, obrońcą, przedstawicielem, przywódcą, spadkobiercą, zwolennikiem kogoś,czegoś; kibicem; politykiem; demokratą, liberałem, nacjonalistą, ...; chrześcijaninem, katolikiem, muzułmaninem, ...

Cytaty

Kwestie te ujmuje prawo prasowe, które wójt, mieniący się prawnikiem, powinien znać.

źródło: NKJP: S. Żagiel: Jak wójt Kołakowski sądził się z Tygodnikiem (1), Tygodnik Ciechanowski, 2007-03-16

Nowy Jork nie jest już nawet największym portem Ameryki, jakim mienił się jeszcze pół wieku temu.

źródło: NKJP: Kamila Sławińska: Nowy Jork. Przewodnik niepraktyczny, 2008

Mułła Omar został pierwszym wśród równych. Mienił się przywódcą talibów, ale najważniejsze decyzje wciąż zapadały na naradach [...].

źródło: NKJP: Wojciech Jagielski: Modlitwa o deszcz, 2002

Doktor Kaznicz był asystentem profesora Hoenigswalda. Specjalizował się w psychologii eksperymentalnej i mienił się uczniem Freuda i Wernickego.

źródło: NKJP: Marek Krajewski: Widma w mieście Breslau, 2005

Skanska zatrudnia w Polsce prawie 7 tys. osób, w świecie - ok. 10 razy więcej, jest zatem potężnym pracodawcą. Mieni się firmą lokalną, w takim znaczeniu, że jest związana z lokalnym rynkiem pracy.

źródło: NKJP: Z korzyścią dla miasta, Dziennik Polski, 2002-10-02

Odmiana

część mowy: czasownik

aspekt: niedokonany

Tryb oznajmujący

Czas teraźniejszy

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. mienię się
mienimy się
2 os. mienisz się
mienicie się
3 os. mieni się
mienią się

Czas przeszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. mieniłem się
+(e)m się mienił
mieniłam się
+(e)m się mieniła
mieniłom się
+(e)m się mieniło
mieniliśmy się
+(e)śmy się mienili
mieniłyśmy się
+(e)śmy się mieniły
2 os. mieniłeś się
+(e)ś się mienił
mieniłaś się
+(e)ś się mieniła
mieniłoś się
+(e)ś się mieniło
mieniliście się
+(e)ście się mienili
mieniłyście się
+(e)ście się mieniły
3 os. mienił się
mieniła się
mieniło się
mienili się
mieniły się

bezosobnik: mieniono się

Czas przyszły

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. będę się mienił
będę się mienić
będę się mieniła
będę się mienić
będę się mieniło
będę się mienić
będziemy się mienili
będziemy się mienić
będziemy się mieniły
będziemy się mienić
2 os. będziesz się mienił
będziesz się mienić
będziesz się mieniła
będziesz się mienić
będziesz się mieniło
będziesz się mienić
będziecie się mienili
będziecie się mienić
będziecie się mieniły
będziecie się mienić
3 os. będzie się mienił
będzie się mienić
będzie się mieniła
będzie się mienić
będzie się mieniło
będzie się mienić
będą się mienili
będą się mienić
będą się mieniły
będą się mienić

Tryb rozkazujący

liczba pojedyncza liczba mnoga
1 os. mieńmy się
2 os. mień się
mieńcie się

Tryb warunkowy

liczba pojedyncza liczba mnoga
m ż n mo -mo
1 os. mieniłbym się
bym się mienił
mieniłabym się
bym się mieniła
mieniłobym się
bym się mieniło
mienilibyśmy się
byśmy się mienili
mieniłybyśmy się
byśmy się mieniły
2 os. mieniłbyś się
byś się mienił
mieniłabyś się
byś się mieniła
mieniłobyś się
byś się mieniło
mienilibyście się
byście się mienili
mieniłybyście się
byście się mieniły
3 os. mieniłby się
by się mienił
mieniłaby się
by się mieniła
mieniłoby się
by się mieniło
mieniliby się
by się mienili
mieniłyby się
by się mieniły

bezosobnik: mieniono by się

bezokolicznik: mienić się

imiesłów przysłówkowy współczesny: mieniąc się

gerundium: mienienie się

liczba pojedyncza liczba mnoga
M. mienienie się
mienienia się
D. mienienia się
mienień się
C. mienieniu się
mienieniom się
B. mienienie się
mienienia się
N. mienieniem się
mienieniami się
Ms. mienieniu się
mienieniach się
W. mienienie się
mienienia się

imiesłów przymiotnikowy czynny: mieniący się

liczba pojedyncza
m1 m2 m3 n1, n2 ż
M. mieniący się
mieniący się
mieniący się
mieniące się
mieniąca się
D. mieniącego się
mieniącego się
mieniącego się
mieniącego się
mieniącej się
C. mieniącemu się
mieniącemu się
mieniącemu się
mieniącemu się
mieniącej się
B. mieniącego się
mieniącego się
mieniący się
mieniące się
mieniącą się
N. mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącą się
Ms. mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącej się
liczba mnoga
p1 m1 ndepr m1 depr pozostałe
M. mieniący się
mieniący się
mieniące się
mieniące się
D. mieniących się
mieniących się
mieniących się
mieniących się
C. mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
mieniącym się
B. mieniących się
mieniących się
mieniących się
mieniące się
N. mieniącymi się
mieniącymi się
mieniącymi się
mieniącymi się
Ms. mieniących się
mieniących się
mieniących się
mieniących się

Składnia

bez ograniczeń + mienić się +
KIM/CZYM

Frazeologizmy

komuś mieni się w oczach
Data ostatniej modyfikacji: 03.01.2014
Copyright© Instytut Języka Polskiego PAN
Open toolbar

Menu dostępności

  • Powiększ tekst

  • Zmniejsz tekst

  • Wysoki kontrast

  • Resetuj