Chronologizacja
Odmiana
część mowy: czasownik
aspekt: niedokonany
Tryb oznajmujący
Czas teraźniejszy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| 1 os. |
szmacę |
szmacimy |
|||
| 2 os. |
szmacisz |
szmacicie |
|||
| 3 os. |
szmaci |
szmacą |
|||
Czas przeszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
szmaciłem +(e)m szmacił |
szmaciłam +(e)m szmaciła |
szmaciłom +(e)m szmaciło |
szmaciliśmy +(e)śmy szmacili |
szmaciłyśmy +(e)śmy szmaciły |
| 2 os. |
szmaciłeś +(e)ś szmacił |
szmaciłaś +(e)ś szmaciła |
szmaciłoś +(e)ś szmaciło |
szmaciliście +(e)ście szmacili |
szmaciłyście +(e)ście szmaciły |
| 3 os. |
szmacił |
szmaciła |
szmaciło |
szmacili |
szmaciły |
bezosobnik: szmacono
Czas przyszły
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
będę szmacił będę szmacić |
będę szmaciła będę szmacić |
będę szmaciło będę szmacić |
będziemy szmacili będziemy szmacić |
będziemy szmaciły będziemy szmacić |
| 2 os. |
będziesz szmacił będziesz szmacić |
będziesz szmaciła będziesz szmacić |
będziesz szmaciło będziesz szmacić |
będziecie szmacili będziecie szmacić |
będziecie szmaciły będziecie szmacić |
| 3 os. |
będzie szmacił będzie szmacić |
będzie szmaciła będzie szmacić |
będzie szmaciło będzie szmacić |
będą szmacili będą szmacić |
będą szmaciły będą szmacić |
Tryb rozkazujący
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| 1 os. |
szmaćmy |
|
| 2 os. |
szmać |
szmaćcie |
Tryb warunkowy
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| m | ż | n | mo | -mo | |
| 1 os. |
szmaciłbym bym szmacił |
szmaciłabym bym szmaciła |
szmaciłobym bym szmaciło |
szmacilibyśmy byśmy szmacili |
szmaciłybyśmy byśmy szmaciły |
| 2 os. |
szmaciłbyś byś szmacił |
szmaciłabyś byś szmaciła |
szmaciłobyś byś szmaciło |
szmacilibyście byście szmacili |
szmaciłybyście byście szmaciły |
| 3 os. |
szmaciłby by szmacił |
szmaciłaby by szmaciła |
szmaciłoby by szmaciło |
szmaciliby by szmacili |
szmaciłyby by szmaciły |
bezosobnik: szmacono by
bezokolicznik: szmacić
imiesłów przysłówkowy współczesny:
szmacąc
gerundium: szmacenie
| liczba pojedyncza | liczba mnoga | |
|---|---|---|
| M. | szmacenie |
szmacenia |
| D. | szmacenia |
szmaceń |
| C. | szmaceniu |
szmaceniom |
| B. | szmacenie |
szmacenia |
| N. | szmaceniem |
szmaceniami |
| Ms. | szmaceniu |
szmaceniach |
| W. | szmacenie |
szmacenia |
imiesłów przymiotnikowy czynny: szmacący
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | szmacący |
szmacący |
szmacący |
szmacące |
szmacąca |
| D. | szmacącego |
szmacącego |
szmacącego |
szmacącego |
szmacącej |
| C. | szmacącemu |
szmacącemu |
szmacącemu |
szmacącemu |
szmacącej |
| B. | szmacącego |
szmacącego |
szmacący |
szmacące |
szmacącą |
| N. | szmacącym |
szmacącym |
szmacącym |
szmacącym |
szmacącą |
| Ms. | szmacącym |
szmacącym |
szmacącym |
szmacącym |
szmacącej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | szmacący |
szmacący |
szmacące |
szmacące |
| D. | szmacących |
szmacących |
szmacących |
szmacących |
| C. | szmacącym |
szmacącym |
szmacącym |
szmacącym |
| B. | szmacących |
szmacących |
szmacących |
szmacące |
| N. | szmacącymi |
szmacącymi |
szmacącymi |
szmacącymi |
| Ms. | szmacących |
szmacących |
szmacących |
szmacących |
imiesłów przymiotnikowy bierny: szmacony
| liczba pojedyncza | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| m1 | m2 | m3 | n1, n2 | ż | |
| M. | szmacony |
szmacony |
szmacony |
szmacone |
szmacona |
| D. | szmaconego |
szmaconego |
szmaconego |
szmaconego |
szmaconej |
| C. | szmaconemu |
szmaconemu |
szmaconemu |
szmaconemu |
szmaconej |
| B. | szmaconego |
szmaconego |
szmacony |
szmacone |
szmaconą |
| N. | szmaconym |
szmaconym |
szmaconym |
szmaconym |
szmaconą |
| Ms. | szmaconym |
szmaconym |
szmaconym |
szmaconym |
szmaconej |
| liczba mnoga | ||||
|---|---|---|---|---|
| p1 | m1 ndepr | m1 depr | pozostałe | |
| M. | szmaceni |
szmaceni |
szmacone |
szmacone |
| D. | szmaconych |
szmaconych |
szmaconych |
szmaconych |
| C. | szmaconym |
szmaconym |
szmaconym |
szmaconym |
| B. | szmaconych |
szmaconych |
szmaconych |
szmacone |
| N. | szmaconymi |
szmaconymi |
szmaconymi |
szmaconymi |
| Ms. | szmaconych |
szmaconych |
szmaconych |
szmaconych |
odpowiednik aspektowy: zeszmacić
Pochodzenie
Zob. szmata
1. ubranie
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CODZIENNE ŻYCIE CZŁOWIEKA Ubranie cechy ubrań
Cytaty
|
[...] t-shirty, koszule itd. zmieniam co sezon, bo niedbała jestem z praniem i szmacę je szybko. To samo z sandałami [...]. źródło: Internet: vitalia.pl |
Składnia
|
+ | szmacić | + |
CO
|
2. nauczyciela
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA PSYCHICZNA Relacje międzyludzkie określenia relacji międzyludzkich
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Cytaty
|
Jak można tak szmacić własne dziecko? Całe życie mam problemy z samooceną, z nawiązywaniem kontaktów z innymi ludźmi. źródło: Internet: psychiatria.pl |
|
|
Ostatecznie szmaci adwersarza pytaniem, czy uczestnicy odbywającej się w Warszawie batalii o szczęśliwość powszechną, nie są zdumieni faktem, że do „Victorii” nie zaproszono elektryka z Gdańska, laureata Pokojowej Nagrody Nobla. źródło: NKJP: Tadeusz Zimecki: Ja, Franek..., 2001 |
|
|
System upokarzał i szmacił: każdy, kto czegoś zapragnął - kawałka szynki, przydziału mieszkania, awansu, paszportu - musiał przepchnąć się przed innego, podlizać, zaświadczyć o swej lojalności wobec państwa, wykazać się taką lub inną gorliwością. źródło: NKJP: Teresa Bogucka: Przechadzka po pobojowisku, Gazeta Wyborcza, 1993-10-22 |
|
|
Winni są rodzice, to oni ignorują uwagi nauczycieli, a nie dość, że ignorują, to jeszcze mają pretensje, pokazowo to demonstrując [...], pokazowo szmacąc nauczyciela i pokazując, kto tu rządzi, a do tego telewizja uświadamia takiego dzieciaka, że jest ponad prawem! źródło: NKJP: Internet |
|
|
Administracja ma cały czas możliwość represjonowania każdego więźnia. - To już nie jest szmacenie fizyczne, ale nacisk psychiczny wyszlifowany stuletnią tradycją. źródło: NKJP: Andrzej Łomanowski: Miejsce dla Miszy, Ozon, 8, 2005 |
Składnia
|
+ | szmacić | + |
KOGO
|
3. dziewczynę
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
CZŁOWIEK JAKO ISTOTA FIZYCZNA Budowa i funkcjonowanie ciała ludzkiego seksualność
Cytaty
|
[...] facet lubi szmacić panienki i ty sobie na to pozwoliłaś [...]. źródło: Internet: f.kafeteria.pl |
|
|
Mówiły, że ta praca szmaci dziewczyny, że za takie grosze się nie będą rozbierać. źródło: Internet: spowiedzcamgirl.blog.p |
|
|
[...] dzisiaj problem z szmaceniem mają nie tylko 18-stki. źródło: Internet: rybnik.com.pl |
Składnia
|
+ | szmacić | + |
(KOGO)
|
4. kraj
Definicja
Kwalifikacja tematyczna
CZŁOWIEK W SPOŁECZEŃSTWIE Zasady współżycia społecznego zachowania i wyrażenia nieakceptowane społecznie
Relacje znaczeniowe
| synonimy: | szargać |
Cytaty
|
[...] jak ktoś chce sobie szmacić nazwisko, to jego sprawa, żyjemy w wolnym kraju. źródło: NKJP: Internet |
|
|
Naprawdę, marzy mi się taki dzień, że ludzie pójdą twardo i wywalą na zbite ryje tych, którzy szmacą Polskę i jej dobre imię. źródło: Internet: sadistic.pl |
|
|
Nie chodziło nam przecież o to, by wygryźć Szmaciaka z posady, ale o to, żeby go w ogóle nie było, żeby naszego kraju nie szmacił. źródło: NKJP: Jacek Żakowski: Ukradzione słowa, Gazeta Wyborcza, 1993-10-02 |
|
|
[...] to chyba Tyrmand pisał o zeszmaceniu sportu przez komunizm, [...] jednak trzeba powiedzieć, że Tyrmand miał rację, ale też nie miał racji, bo z jednej strony komunizm szmacił sport, ale z drugiej strony sport, i to sport komunistyczny, pozwalał się od komunizmu oderwać. źródło: NKJP: Jerzy Pilch: Pobożne życzenia, Gazeta Wyborcza, 1993-10-29 |
|
|
Co najgorsze w tym wszystkim, to niepoliczalne już instrumentalne wykorzystywanie i szmacenie narodowych symboli, dat, bohaterów dla partyjnego i osobistego interesu. źródło: NKJP: Internet |
Składnia
|
+ | szmacić | + |
CO
|